Những đổi thay từ mô hình chính quyền 2 cấp ở TPHCM- Bài 1: Xử lý nhanh gọn các yêu cầu của người dân

Vẫn còn khó khăn về mặt bằng, nhân sự

Tại phường Hạnh Thông, hằng ngày, gần 12g, bộ phận “1 cửa” mới thưa người dân và cán bộ mới “chia ca” ăn trưa. Đây cũng là hình ảnh thường thấy ở nhiều phường, xã của TPHCM kể từ khi vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (ngày 1/7). “Làm hết việc chứ không hết giờ” là thước đo trách nhiệm của mỗi cán bộ cấp xã.

Sau khi sáp nhập các phường, xã, lượng người đến làm hồ sơ đông nên diện tích trụ sở trở nên chật hẹp. Tại Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Bến Thành, diện tích của bộ phận “1 cửa” chỉ khoảng 45m², đủ chỗ cho 7 công chức ngồi tiếp nhận và trả hồ sơ, phần còn lại chỉ đủ để đặt vài hàng ghế chờ. Phòng làm việc phía sau rộng khoảng 13m² dành cho 7 công chức làm việc.

Ông Mạc Hồng Lĩnh - Phó giám đốc trung tâm - cho hay, trụ sở cũ được thiết kế cho 30-40 cán bộ, nay dùng cho hơn 80 cán bộ, công chức của HĐND, UBND và Trung tâm Phục vụ hành chính công nên diện tích dành cho 17 cán bộ trung tâm chỉ gần 70m². Mỗi ngày, nơi đây tiếp khoảng 150 lượt dân nên số ghế không đủ cho người dân ngồi chờ.

Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Phú Thuận cũng chỉ rộng hơn 70m², nằm ngay tầng trệt trụ sở UBND phường. Giờ cao điểm, nhiều người phải đứng ngoài đợi số thứ tự, còn chỗ giữ xe thì chật cứng.

Ông Nguyễn Tuấn Khải - Phó chủ tịch UBND, Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Phú Thuận - cho biết, cơ sở vật chất hiện tại không đáp ứng nhu cầu phục vụ, kể cả điểm tiếp dân của Công an phường. UBND phường đã kiến nghị cấp thành phố đầu tư xây dựng trụ sở mới để phục vụ người dân tốt hơn.

Theo ông Nguyễn Tấn Phong - Phó giám đốc Sở Nội vụ TPHCM - sau sắp xếp, bộ máy tổ chức cơ bản đã ổn định nhưng vẫn còn tình trạng nơi thừa, nơi thiếu cán bộ. UBND thành phố đã hoàn tất công tác bổ nhiệm, kiện toàn lãnh đạo HĐND, UBND và ban chỉ huy quân sự 168 xã, phường, đặc khu, chỉ còn phường Vĩnh Hội và đặc khu Côn Đảo chưa có Phó chủ tịch UBND. Ở cấp phòng chuyên môn, vẫn còn khuyết 60 vị trí lãnh đạo (22 trưởng phòng, 38 phó phòng) và 11 đơn vị bố trí cấp phó vượt quy định theo Nghị định 150/2025.

TPHCM hiện có 7.533 công chức cấp xã, vượt khung định biên 7.415 người, trong đó thừa 1.064 công chức ở các vị trí nghiệp vụ phổ thông như văn thư, kiểm soát thủ tục hành chính, công tác dân tộc nhưng thiếu nhiều công chức chuyên môn sâu trong các lĩnh vực y tế, công nghệ thông tin, đất đai, xây dựng, tài chính.

“Khó khăn nằm ở cấu trúc nhân sự: nơi cần người giỏi thì thiếu, nơi thừa lại không phù hợp chuyên môn” - ông Nguyễn Tấn Phong nhận định. Ông cho biết thêm, việc tuyển dụng nhân sự mới cũng gặp khó do toàn thành phố còn dư khoảng 2.000 biên chế dù đã tinh giản hàng ngàn người.

Biệt phái cán bộ hỗ trợ giải quyết thủ tục đất đai

Từ ngày 15/9, hơn 200 viên chức của Văn phòng Đăng ký đất đai TPHCM được biệt phái về UBND các phường, xã, đặc khu làm việc cho đến khi hoàn thành nhiệm vụ. Lực lượng này có nhiệm vụ hướng dẫn nghiệp vụ, hỗ trợ cán bộ địa phương xử lý thủ tục hành chính về đất đai, đồng thời ghi nhận các khó khăn, vướng mắc để báo cáo Sở Tài nguyên và Môi trường.

Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được cho biết, nhiều phường, xã hiện còn thiếu nhân lực chuyên môn, cán bộ lúng túng, ngại sai, sợ va chạm, dẫn đến chậm tiến độ dự án và tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Theo ông, việc điều động cán bộ chuyên trách về cơ sở là biện pháp cần thiết để tháo gỡ những vướng mắc này.

Khắc phục tình trạng thừa, thiếu nhân sự

Sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy, chính quyền cấp xã có hơn 1.066 đầu việc cần làm, trong đó 4/5 là nhiệm vụ mới. Ngay từ đầu, UBND TPHCM đã chỉ đạo các sở, ngành tổ chức tập huấn cho hơn 6.000 cán bộ, công chức, viên chức, đồng thời hướng dẫn người dân ứng dụng công nghệ để làm thủ tục trực tuyến.

UBND thành phố cũng triển khai nhiều biện pháp nhằm tăng cường năng lực cơ sở, như điều động 512 cán bộ thanh tra xây dựng về 164 phường, xã; thành lập 3 tổ chỉ đạo giải ngân vốn đầu tư công; cử 96 cán bộ chuyên môn hỗ trợ công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng cho 48 dự án trọng điểm. UBND thành phố áp dụng mô hình “1 cửa, 1 quyết định, 1 đầu mối chịu trách nhiệm” trong tiếp nhận, giải quyết hồ sơ đầu tư; số hóa toàn bộ quy trình hành chính, kết nối dữ liệu với các bộ, ngành trung ương và mở rộng dịch vụ công trực tuyến 24/7 cho người dân, doanh nghiệp.

Tuy nhiên, đến ngày 30/10, một số phường, xã vẫn gặp khó trong việc giải quyết hồ sơ trực tuyến và phi địa giới hành chính do thiếu đầu mối thống nhất, dữ liệu chưa đồng bộ, thanh toán điện tử hạn chế và chưa có hướng dẫn nhất quán. Hệ thống cổng dịch vụ công quốc gia còn trục trặc trong khâu tiếp nhận, đồng bộ hóa dữ liệu; các nền tảng chuyên ngành như VNeID, cơ sở dữ liệu dân cư, hộ tịch... chưa liên thông hoàn chỉnh.

Ngoài ra, chất lượng xử lý công việc ở một số nơi chưa đồng đều do thiếu cán bộ chuyên môn sâu về tài chính, xây dựng, quản lý đô thị; công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chưa theo kịp tốc độ chuyển đổi số và khối lượng công việc lớn.

Sở Nội vụ TPHCM đang phối hợp các sở, ngành xây dựng đề án sắp xếp, bố trí cán bộ, công chức, viên chức cấp xã, phường, thị trấn và đặc khu nhằm khắc phục tình trạng vừa thừa vừa thiếu nhân sự. Thời gian tới, sở sẽ tiếp tục hoàn thiện bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, rà soát, điều chuyển biên chế linh hoạt, đồng thời đảm bảo chính sách, quyền lợi cho cán bộ, công chức, viên chức.

Bà PHẠM THỊ THANH HIỀN - Giám đốc Sở Nội vụ TPHCM