Những cánh hải âu không mỏi

Không ngại gian nan

3g30 sáng, nhiếp ảnh gia Ngọc Thảo đã xách ba lô đựng máy ảnh ra khỏi nhà để đến điểm chụp cho kịp giờ. Nơi tác nghiệp là tầng thượng của một chung cư cao tầng ở quận 7, TPHCM. Đến nơi, chị vội vàng chọn vị trí đặt chân máy, lắp thiết bị để kịp bấm máy cảnh bình minh trên chiếc cầu dây văng Phú Mỹ và những tia sáng từ ánh đèn trên chóp cầu.

Sau khi ghi được những bức ảnh ưng ý, chị thu dọn máy móc, thiết bị thì hoảng hốt vì không nhớ mình đã leo ra lan can bằng cách nào với túi máy nặng gần chục ký. May sao, đằng xa có cái ghế nhỏ, chị mới chuyển túi đồ nghề và leo vào được bên trong. Đó là một trong những kỷ niệm đáng nhớ của chị trong gần 10 năm gắn bó cùng Câu lạc bộ (CLB) Nhiếp ảnh nữ Hải Âu.

Thừa hưởng sự đam mê nhiếp ảnh từ người cha là nhiếp ảnh gia, năm 1985, chị bắt đầu cầm máy nhưng chỉ chụp ảnh lưu niệm cho gia đình trong những dịp tết, sinh nhật. Khoảng những năm 2015, khi kinh tế gia đình tương đối ổn định, chị mới theo đuổi bộ môn nghệ thuật này. Đam mê đó đã được CLB Nhiếp ảnh nữ Hải Âu truyền lửa qua các chuyến sáng tác. Năm 2024, được Hội Nhiếp ảnh TPHCM giới thiệu tham gia đoàn đi Trường Sa, chị Ngọc Thảo đã có một chuyến sáng tác “tốn nhiều thẻ nhớ nhất” và cũng là chuyến sáng tác đáng nhớ nhất trong đời nhiếp ảnh. “Sáng tác trên biển khó khăn hơn ở đất liền do tàu chòng chành, sơ sẩy là có thể rơi xuống biển, nên thao tác lấy nét, bấm máy phải nhanh và dứt khoát” - chị chia sẻ.

Các thành viên Câu lạc bộ Nhiếp ảnh nữ Hải Âu trong một đợt sáng tác ảnh

Để có những bức ảnh để đời, các tay máy phải đối mặt với vô vàn khó khăn, nguy hiểm. Nghệ sĩ nhiếp ảnh Đoàn Thi Thơ - Phó chủ nhiệm CLB Nhiếp ảnh nữ Hải Âu - nhớ mãi chuyến sáng tác “trần thân” ở huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang những ngày đầu thành lập CLB. Trải qua chặng đường hơn ngàn cây số, cả đoàn không vào được Mèo Vạc bởi nơi này đang có dịch bệnh truyền nhiễm. Đoàn buộc phải trở ra khi trời đang mưa, đất đỏ nhão nhoét, đá núi sạt lở chắn ngang đường, bánh xe chở đoàn có lúc nằm chênh vênh bên bờ vực. “Về đến nhà rồi, chúng tôi ôm nhau vì biết mình còn sống. Khổ ải là vậy nhưng khi bắt gặp những khoảnh khắc đáng quý, chúng tôi lại “máu lửa” như chưa từng có chuyện gì xảy ra” - chị Thi Thơ nói vui.

Thế nhưng, trở ngại lớn nhất với các nữ nhiếp ảnh gia không phải là những vất vả trên đường tác nghiệp mà là vướng bận gia đình. Để sống bền bỉ với đam mê, họ phải thu xếp, chu toàn chuyện nhà, nuôi dạy con cái. Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Thị Sin cho biết, để có thể tham gia những chuyến sáng tác dù ngắn hay dài ngày, bà đều phải thu xếp chu toàn việc nhà, nấu và chia sẵn thức ăn từng ngày để vào tủ lạnh cho chồng con.

Bền bỉ với hành trình lưu giữ vẻ đẹp cuộc sống

Hải âu là loài chim biển bé nhỏ nhưng nhanh nhẹn, dẻo dai và không sợ bão táp. Hành trình lao động nghệ thuật của những nữ nhiếp ảnh trong CLB Nhiếp ảnh nữ Hải Âu cũng bền bỉ, kiên cường không kém. Thành lập từ năm 1990, đến nay, CLB có trên 1.000 tác phẩm đoạt giải thưởng trong nước và quốc tế. Mới đây, quyển sách ảnh mang tên Tự hào TPHCM - thành quả lao động miệt mài của các thành viên CLB Nhiếp ảnh nữ Hải Âu - đã được UBND TPHCM trao giải Nhì cuộc vận động sáng tác, dàn dựng và quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật hướng đến kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Các thành viên CLB đã “bắt” được những khoảnh khắc tuyệt đẹp của thiên nhiên, đất nước và cuộc sống con người Việt Nam qua những góc máy độc đáo, tinh tế. Đặc biệt, “tính nữ” đã trở thành thương hiệu trong các sáng tác của Hải Âu. Mỗi thành viên một màu sắc khác nhau nhưng dù chuyên về thể loại nào, họ vẫn đặc biệt quan tâm đến phụ nữ và trẻ em - những đối tượng gần gũi, dễ chạm đến cảm xúc người xem. Khoảnh khắc sống động của phụ nữ trong lao động, trong đời sống, công việc thường ngày, những nụ cười, điệu múa và cả khi mang thai, làm mẹ… đã được các nghệ sĩ của CLB Nhiếp ảnh nữ Hải Âu thể hiện mềm mại, tinh tế, đầy chất thơ.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Hồng Nga - Phó chủ nhiệm CLB Nhiếp ảnh nữ Hải Âu - bộc bạch, các thành viên CLB có nhiều lợi thế khi chụp về phụ nữ nhờ sự thấu hiểu, đồng cảm. Trong hành trình lao động nghệ thuật, những tay máy của CLB như Đào Hoa Nữ, Hồng Nga, Đỗ Ngọc, Thu Ba, Thi Thơ, Nguyễn Thị Sin, Tuyết Mai… đã sớm khẳng định dấu ấn cá nhân bằng nhiều tác phẩm có giá trị, trở thành những tên tuổi nổi bật trong làng nhiếp ảnh Việt Nam. Với mỗi thành viên, CLB không chỉ là nơi hội tụ đam mê mà còn là cái nôi nuôi dưỡng tài năng.

Ở tuổi 65, nghệ sĩ nhiếp ảnh Tuyết Mai vẫn giữ niềm đam mê bất tận với thể loại ảnh đời thường. Bà bén duyên với nhiếp ảnh từ năm 23 tuổi, khi về làm kế toán ở Hội Nhiếp ảnh TPHCM. Khi đó, hội thường xuyên mở các lớp dạy nhiếp ảnh. Cứ xong việc cơ quan, bà lại vào lớp học ké. Kiến thức, kỹ năng có được từ các lớp này đã giúp bà tự tin nhận chụp hình cho dịch vụ đám cưới, đám tang, sinh nhật. Trong thời buổi đồng lương eo hẹp, “nghề tay trái” lại nuôi “nghề tay phải” khiến đam mê nhiếp ảnh lớn dần. Khi CLB Nhiếp ảnh nữ Hải Âu được thành lập, bà gia nhập CLB rồi dần trở thành thành viên tích cực.

Chỉ sau 3 năm gia nhập CLB Nhiếp ảnh nữ Hải Âu, bà Tuyết Mai đã được một tổ chức nhiếp ảnh ở Nhật Bản mời tham gia triển lãm ảnh do ấn tượng với những bức ảnh đời thường của bà được đăng trong quyển sách ảnh của CLB Nhiếp ảnh nữ Hải Âu. Chuyến ra nước ngoài đầu tiên này đã bồi đắp tình yêu dành cho nghệ thuật nhiếp ảnh của bà, giúp bà có nhiều tác phẩm đoạt giải thưởng trong và ngoài nước. “Nhiếp ảnh và CLB Nhiếp ảnh nữ Hải Âu đã cho tôi sức khỏe, niềm vui, hạnh phúc. Từ Hải Âu, tôi được đi khắp nơi, được chắp cánh để thăng hoa. Tôi trân trọng và biết ơn nơi này” - nghệ sĩ Tuyết Mai xúc động.

Thu Lê