Nhiếp ảnh gia Trần Thế Phong nhìn thấy đề tài từ hơi thở cuộc sống

Trần Thế Phong đã chia sẻ với Báo Phụ Nữ TPHCM về cột mốc ý nghĩa này.

Khách xem triển lãm 25 năm - một chặng đường của nhiếp ảnh gia Trần Thế Phong - Ảnh: Ngọc Tuyết

Lan tỏa tinh thần lạc quan

* Phóng viên: Anh lựa chọn ảnh cho triển lãm này như thế nào giữa số lượng ảnh đồ sộ mình đã chụp trong suốt 25 năm gắn bó với nhiếp ảnh nghệ thuật và báo chí?

- Nhiếp ảnh gia Trần Thế Phong: Triển lãm này tôi mang đến hơn 100 tác phẩm được chọn lựa lỹ lưỡng từ hàng vạn bức ảnh đã chụp trong 25 năm qua, với tiêu chí: gần gũi mọi người và thể hiện tinh thần lạc quan. Đó là những bức ảnh mà nhìn vào, mọi người sẽ cảm thấy cuộc sống đáng yêu, đáng sống.

Tôi cũng mong muốn mang đến một cái nhìn có chiều sâu, có thể truyền cảm hứng cho người yêu nghệ thuật nhiếp ảnh, nhất là các bạn trẻ. Để đi đường dài với nhiếp ảnh cần sự đam mê, dấn thân và cả kiên nhẫn. Tôi cũng cho rằng phải rèn luyện nhiều về cái tâm, cái tâm tịnh thì ảnh mới tịnh, mới tạo ra nhiều cảm xúc cho mình sáng tạo.

Không gian bên trong triển lãm cá nhân thứ 23 của Trần Thế Phong - Ảnh: Ngọc Tuyết

* Nhìn lại những gì ống kính đã thu được trong 25 năm qua, anh có cảm xúc gì đặc biệt?

- Rất nhiều cảm xúc, mỗi giai đoạn là một cảm xúc. Ví dụ như những bức ảnh chụp trong đại dịch COVID-19 vô cùng gian nan mà nghĩ lại, không tưởng mình lại làm được. Lúc đó chỉ muốn lưu lại những khoảnh khắc của một giai đoạn đặc biệt chứ không suy nghĩ gì sâu xa nhưng kiếm được cái giấy đi đường rất khó khăn, rồi phải được sự cho phép từ ban giám đốc các bệnh viện.

Trong thời điểm mọi thứ đều khó lường, nếu có mệnh hệ gì, bị cách ly hay nguy hiểm tính mạng thì mình phải chấp nhận. Vào được hiện trường rồi thì nhìn máy như là tắm nước mưa, phải chụp bằng quán tính vì bị che đủ thứ, trước đó phải đi qua cỡ 20 cái trạm, rất gian truân…

Ký ức về đại dịch COVID-19 vẫn còn trong Trần Thế Phong và rất nhiều người - Ảnh: Ngọc Tuyết

* Anh có nhớ được hết những câu chuyện hay khoảnh khắc để làm nên tác phẩm?

- Có những hoàn cảnh đặc biệt thì tôi nhớ. Như bộ ảnh Tình cha chụp 2 cha con ở khu vực quận 7 cũ mà tôi phải mất hơn 1 năm bất kể sáng trưa chiều tối hay mưa gió để tiếp cận và thực hiện bộ ảnh. Sau khi phóng sự ảnh về người cha không lành lặn chăm sóc đứa con, 2 cha con thương yêu, nương tựa vào nhau được đăng tải trên báo chí thì nhiều mạnh thường quân đã hỗ trợ 2 cha con, trao học bổng cho bé đến hơn 100 triệu đồng…

Một hoàn cảnh mà Trần Thế Phong vô tình bắt được trên bước đường rong ruổi và kết quả là bộ ảnh Tình cha - Ảnh: Ngọc Tuyết (chụp lại từ triển lãm).

* Trong triển lãm này, anh có đặc biệt thích bức ảnh nào không?

- Ở đây, có nhiều ảnh đạt giải thưởng nhưng tôi chọn phóng lớn (khổ 1,1 x 1,8m) tấm ảnh một bà cụ đang tươi cười. Một lần, đi vô một làng nghề ở vùng cao phía Bắc, tôi bắt gặp một bà cụ nghệ nhân hơn 90 tuổi mà rất khỏe mạnh, yêu đời và rất thân thiện, mang đến cho mình nhiều cảm xúc. Sống ở đời, ai cũng mong muốn mình sống thọ, thọ rồi thì phải khỏe mạnh, khỏe mạnh rồi thì phải lạc quan, yêu đời. Tôi muốn lan tỏa hình ảnh bà cụ cũng là mong muốn của mỗi chúng ta.

Nhiếp ảnh gia Trần Thế Phong bên tấm ảnh tâm đắc của mình tại triển lãm - Ảnh: Ngọc Tuyết

Đề tài từ cuộc sống

* Tập sách ảnh Vượt qua bóng tối được vinh danh 50 tác phẩm tiêu biểu của TPHCM giai đoạn 1975 – 2025. Đây đã là tác phẩm tâm đắc nhất của anh chưa?

- Với tôi, đây là điều vinh dự, là niềm tự hào, là sự hãnh diện sau mấy chục năm đến với nghề ảnh. Tôi cũng đặc biệt thích tác phẩm này khi thể hiện tinh thần, nghị lực của các em khiếm thị. Sống trong bóng tối nhưng các em vẫn rất lạc quan, khao khát vươn lên, và đầy tài năng. Đó còn là tình người, là tấm lòng nhân ái của các thầy cô luôn tận tâm chăm sóc, dạy dỗ, giúp các em vượt qua bóng tối mà hòa nhập cuộc sống.

Nhiếp ảnh gia Trần Thế Phong (giữa) nhận tuyên dương 50 tác phẩm văn học - nghệ thuật tiêu biểu TPHCM cho bộ sách ảnh Vượt qua bóng tối - Ảnh: Ngọc Tuyết

Tuy nhiên, tôi tâm đắc với từng tác phẩm thực hiện, mỗi cuốn sách đều mang nét độc đáo riêng nhưng chung nguồn cảm hứng là: những khoảnh khắc đời thường dung dị, giàu cảm xúc, mang đậm hơi thở cuộc sống Việt Nam.

* Gần như đã bắt gặp đủ các mảnh đời trong ảnh của anh rồi, anh có sợ lặp lại chính mình?

- Không, vì cuộc sống mà, rất dễ nhìn ra đề tài khi mỗi thời giờ trôi qua là dòng chảy cuộc sống đã khác rồi. Quan trọng là mình có cảm xúc hay khoảnh khắc đó có chạm đến mình hay không. Chỉ cần có cảm xúc là sẽ chụp được. Như có khi nửa tháng hay cả tháng trời tôi không chụp gì nhưng khi có cảm xúc là tập trung và đeo bám hết mình. Cứ vác máy ảnh lên và đi, tự do rong ruổi trên đường là sẽ lại thấy đề tài, thấy nhân vật.

Ánh mắt biết nói của cậu bé vùng cao được mẹ địu trên lưng – một trong những khoảnh khắc mà nhiếp ảnh gia Trần Thế Phong cho rằng cũng cần có “sự may mắn” để gặp gỡ và "bắt được" - Ảnh: Ngọc Tuyết (chụp lại từ triển lãm)

Triển lãm “25 năm - một chặng đường” của nhiếp ảnh gia Trần Thế Phong đang diễn ra tại Hội Mỹ thuật TPHCM (phường Xuân Hòa). Ngoài trưng bày các tác phẩm ảnh còn những kỷ vật đặc biệt, như: chiếc máy ảnh cũ – người bạn trung thành từ buổi đầu Trần Thế Phong đến với nhiếp ảnh; các thẻ tác nghiệp qua hàng loạt sự kiện trọng đại của TPHCM và đất nước trong 25 năm qua; 14 quyển sách ảnh đã phát hành, 22 cuốn sổ cảm nhận của công chúng từ 22 triển lãm trước đây… Áo chuyên dụng và thẻ tác nghiệp đã đồng hành cùng Trần Thế Phong trong nhiều năm - Ảnh: Ngọc Tuyết

Đông A (thực hiện)