Gợi mở nhiều giải pháp nâng chất lượng nguồn nhân lực trong tương lai

Diễn đàn nằm trong khuôn khổ chương trình "Kết nối nguồn nhân lực với nhà tuyển dụng" - Job Link 2025 - Ảnh: BTC

Ông Phạm Anh Thắng – Phó chánh Văn phòng Bộ Nội vụ, Trưởng đại diện Cơ quan Bộ Nội vụ tại TPHCM – cho biết, từ ngày 1/7/2025, nước ta sẽ vận hành mô hình quản lý chính quyền địa phương 2 cấp, tổng thể quản lý 3 cấp. Sự đổi mới này được đánh giá sẽ tác động mạnh đến cơ cấu việc làm và nhu cầu nguồn nhân lực trong thời gian tới.

Theo thống kê, hiện cả nước có 53,4 triệu người trong độ tuổi lao động, tỷ lệ người lao động có chứng chỉ nghề tăng ổn định, đạt 29,3% vào quý III/2025. Tuy nhiên, số người tham gia thị trường lao động hằng năm đang giảm sâu. Nếu cách đây 15 năm, mỗi năm có khoảng 1,1 triệu người gia nhập lực lượng lao động thì đến năm 2024 chỉ còn 575.000 người và quý III/2025 tiếp tục giảm xuống còn 500.000 người.Vì thế, rất cần có sự kết nối cơ sở đào tạo, nhà tuyển dụng.

Ông Phạm Anh Thắng nhấn mạnh, doanh nghiệp – với tư cách là đơn vị sử dụng lao động phải chủ động đề xuất mục tiêu đào tạo, tham gia trực tiếp vào quá trình huấn luyện nguồn nhân lực; đồng thời phối hợp đào tạo theo đúng ngành nghề mà thị trường cần. Doanh nghiệp cũng có thể đặt hàng các trường, trung tâm đào tạo, thậm chí đầu tư máy móc, thiết bị nhằm tạo môi trường thực hành thực tế.

Tiến sĩ Dương Tôn Thái Dương - Phó ban Đào tạo Đại học Quốc gia TPHCM - chia sẻ ý kiến - Ảnh: BTC

Tiến sĩ Dương Tôn Thái Dương – Phó ban Đào tạo Đại học Quốc gia TPHCM – cho rằng xây dựng nguồn nhân lực hiện nay đang đối diện ba thách thức lớn. Đó là sự phẳng hóa thị trường lao động khiến cạnh tranh dịch chuyển nhân lực diễn ra mạnh mẽ; nhu cầu đào tạo gắn với mô hình phát triển mới của quốc gia và áp lực buộc người lao động phải liên tục học tập suốt đời để thích ứng.

Theo tiến sĩ, Đại học Quốc gia TPHCM đã triển khai nhiều giải pháp để đón đầu xu hướng này, như mở rộng đào tạo đa ngành, liên ngành; tăng 50% thời lượng thực hành; đổi mới chương trình theo hướng tích hợp năng lực số, ngoại ngữ và ứng dụng thực tiễn. Mô hình đào tạo được định hướng theo tinh thần đồng kiến tạo, gắn kết chặt chẽ giữa nhà trường - doanh nghiệp - Nhà nước, hình thành hệ sinh thái nhân lực ngay trong quá trình học tập.

Tuy vậy, chính sách quản lý và cơ chế hợp tác vẫn cần thông thoáng hơn để tạo điều kiện cho các trường đại học và doanh nghiệp đặt hàng đào tạo, triển khai chương trình linh hoạt, tránh độ vênh giữa kiến thức và môi trường làm việc.

Thạc sĩ Dương Thị Kim Phượng - Giám đốc Trung tâm Tư vấn Tuyển sinh, Trường Đại học Giao thông Vận tải TPHCM – chia sẻ: Là đơn vị đặc thù về đào tạo hàng không, hàng hải, đặc biệt là đường sắt tốc độ cao, Trường Đại học Giao thông Vận tải TPHCM đã cho sinh đi thực từ 3-6 tháng tại các doanh nghiệp. Tại đây, sinh viên được trau dồi kỹ năng nghề nghiệp, rèn thái độ làm việc và kỹ luật lao động. Đồng thời còn được trả lương với mức thu nhập lên đến 15 triệu đồng/tháng.

Từ đó, bà cho rằng việc gắn kết giữa đơn vị đào tạo với doanh nghiệp cần được đẩy mạnh. Nhờ đó, sinh viên không chỉ thích ứng ngay với công việc sau tốt nghiệp, mà còn được rèn luyện thái độ làm việc, kỹ luật lao động cao.

TPHCM thí điểm liên kết nhà trường - doanh nghiệp để nâng chất nguồn nhân lực Bà Lượng Thị Tới - Phó giám đốc Sở Nội vụ TPHCM cho rằng, việc chủ động đưa ra định hướng giáo dục, đào tạo nghề nghiệp giúp người lao động hạnh phúc khi làm việc. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp có những định hướng mang tính chiến lược giữa nhà trường – doanh nghiệp. Họ có một số liên kết với nhau trong quá trình đào tạo, để người học vừa làm vừa học, vừa có lương. Bà Lượng Thị Tới cho biết thành phố đã có đề án thí điểm giữa nhà trường và doanh nghiệp, đặc biệt với TPHCM sau sáp nhập. Đồng thời, ban hành chiến lược quy hoạch mạng lưới giáo dục đào tạo ở địa bàn TP. Đây là nội dung mà thành phố quan tâm để đào tạo trong trong thời gian tới. TPHCM sẽ cần từ 800.000 đến trên 1 triệu lao động trong 5 năm tới Bà Lượng Thị Tới - Phó giám đốc Sở Nội vụ TPHCM, cho biết theo định hướng phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2025-2030, thị trường lao động Việt Nam sẽ dịch chuyển theo các xu hướng: kinh tế số, tự động hóa, chuyển dịch xanh, năng lượng tái tạo, giao thông sạch và logistics hiệu quả. Xu hướng này sẽ tạo thêm nhiều việc làm mới, đồng thời đòi hỏi người lao động thường xuyên nâng cao chuyên môn và kỹ năng để đáp ứng yêu cầu thị trường. Bà Lượng Thị Tới - Phó giám đốc Sở Nội vụ TPHCM - Ảnh: BTC Theo bà Lượng Thị Tới, năm 2025 đánh dấu bước ngoặt quan trọng khi TPHCM hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu từ ngày 1/7/2025, hình thành “siêu đô thị” gần 14 triệu dân, giữ vai trò trung tâm kinh tế - tài chính - công nghiệp - logistics hàng đầu Đông Nam Á. Sau hợp nhất, thị trường lao động trở nên sôi động và đa dạng. Theo số liệu của Trung tâm Dịch vụ việc làm TPHCM, chỉ trong 10 tháng đầu năm 2025, toàn thành phố ghi nhận hơn 140.000 lượt người tìm việc và trên 250.000 vị trí tuyển dụng, tăng đáng kể so với cùng kỳ năm 2024. Với mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số, Chính phủ đang định hướng cơ cấu lại nền kinh tế, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính. Theo đó, xu hướng việc làm sẽ tập trung vào các lĩnh vực: trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu, tự động hóa, năng lượng tái tạo, logistics và quản trị tài chính. Dự báo giai đoạn 2025-2030, TPHCM sẽ cần từ 800.000 đến hơn 1 triệu lao động mới, trong đó khoảng 70% thuộc nhóm ngành dịch vụ và công nghiệp công nghệ cao. Tuy nhiên, thị trường hiện đang đối diện tình trạng vừa thừa vừa thiếu lao động: thừa lao động phổ thông nhưng thiếu nhân lực có chuyên môn kỹ thuật cao. Đây là thách thức lâu dài, đòi hỏi các giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Ngọc Trăm