Gen Z và hành trình theo đuổi ước mơ: Ước mơ của con hay ước mơ của cha mẹ?

Là một sinh viên Gen Z đang đi làm thêm tại một trung tâm Anh ngữ ở vị trí trợ giảng, tôi luôn đặc biệt chú ý một cô học trò cấp 3 tên C. C hầu như có tất cả mọi thứ: cô có ngoại hình ưa nhìn, có khả năng ngoại ngữ vượt trội so với tuổi, hiểu biết về nhiều thứ, được mẹ đưa đi đón về hằng ngày tới trường, đến các lớp học thêm mà hầu như chẳng trễ hôm nào. Tuy nhiên đôi lúc khi đến lớp, cô bé vô cùng trầm ngâm, mệt mỏi, như phải gánh trên vai một thứ nặng nề nào đó.

Hỏi ra mới biết cô học trò ấy phải chịu rất nhiều áp lực do sự ép buộc và cách dạy dỗ nghiêm khắc của gia đình. Để có được những thứ vượt lên so với tuổi, C đã bị mẹ mình ép khá nhiều. Người mẹ không chỉ cứng rắn trong cách dạy con, mà còn định hướng sẵn cho C tất tần tật mọi thứ từ học tập, ngành nghề đến cả những mơ ước tương lai. Nếu chỉ đi chệch so với kỳ vọng một chút thôi, người mẹ đã không thể chịu được và tiếp tục thúc ép con mình. Điều đó đã khiến C vô cùng ngột ngạt: cô bé vừa thương mẹ, nhưng cũng không muốn gò ép bản thân theo khuôn mẫu mẹ đặt ra.

Ảnh minh hoạ - Freepik

Chúng ta thường bảo rằng Gen Z là một thế hệ đầy hoài bão. Họ được cho là những con người hiện đại, chủ động ước mơ, không lệ thuộc vào người lớn. Tuy nhiên cũng có những bạn trẻ như C vẫn phải gánh trên vai những mong ước của cha mẹ mình. Họ không dám cãi lại gia đình, họ không đủ dũng khí để theo đuổi những gì mình đam mê. Hay thậm chí, nếu rời xa cha mẹ, những bạn trẻ ấy sẽ chẳng biết mình thực sự muốn gì, từ đó loay hoay và lạc lối trên con đường tương lai.

Điều này đặt ra câu hỏi, rằng tại sao những bậc cha mẹ, dù có thể biết điều đó, vẫn cứ tiếp tục đặt áp lực lên con mình? Có thể lý giải dựa trên việc cha mẹ thường xem con cái như "tài sản" của mình, thay vì xem chúng là những con người độc lập. Xã hội hiện đại ngày nay đã khác, vật chất đủ đầy hơn, khiến cho điều kiện sống mà gia đình cho Gen Z cũng dư dả hơn trước. Nhưng điều đó cũng đi kèm với những điều kiện mà cha mẹ đặt ra cho con mình. Họ nghĩ rằng con cái phải có nghĩa vụ thực hiện những mong ước của cha mẹ mình để đáp lại cho công lao nuôi dưỡng của họ.

Việc mong đợi một điều gì đó từ con không phải là xấu, nhưng cha mẹ cần hiểu rõ rằng những gì mình muốn nơi người con có thật sự hợp lý hay không. Những mong muốn đó có thực sự giúp ích cho sự độc lập của người con sau này hay không, hay chỉ biến con trở thành những cỗ máy thụ động đáp ứng những kỳ vọng của cha mẹ và sau này là của xã hội. Truyền thông đưa tin rất nhiều về những tấm gương cha mẹ mẫu mực và những người con mẫu mực, nhưng cái "mẫu mực" này liệu rằng có thực sự hợp với tất cả gia đình không, hay nó trở thành sợi dây trói buộc, khiến mối quan hệ giữa bố mẹ và con cái trở nên rạn nứt?

Thay vì bắt ép con mình theo khuôn khổ, hãy dạy chúng về tự do và độc lập. Thay vì la mắng con khi con thất bại, hãy dạy chúng biết trân trọng những vấp ngã để độ lượng hơn với chính mình. Thay vì hướng con mình theo một mục tiêu sẵn có, hãy dạy chúng tự tìm kiếm con đường của riêng bản thân, biết tư duy vững vàng để không lạc lối trong thời đại phát triển như vũ bão hiện nay. Để con trở thành một người độc lập và phát triển toàn diện, đó là ước mong ý nghĩa nhất của bố mẹ với con cái mình.

Hãy để con nuôi dưỡng và thực hiện ước mơ của chính mình.

Nam, sinh viên TPHCM