Du lịch Việt Nam như “lò xo xẹp"

“Tôi vừa đi một số tỉnh miền Trung, thấy ngành du lịch các địa phương tiêu điều, không có sự sống. Du lịch không thể tự phục hồi được, như lò xo bị liệt rồi. Các giải pháp phục hồi không thể chậm trễ thêm, vì nó liên quan đến phục hồi cả nền kinh tế. Ngành này giống như con bệnh đang cần thuốc mà chần chừ thêm, thuốc sẽ vô hiệu...”. Đây là ý kiến của tiến sĩ - chuyên gia kinh tế Trần Du Lịch tại tọa đàm “Mở cửa du lịch phục hồi kinh tế” tổ chức tại TPHCM ngày 7/12.

Theo tiến sĩ Trần Du Lịch, đại dịch đã phân các công ty du lịch thành ba nhóm. Thứ nhất là nhóm các doanh nghiệp (DN) phải tạm dừng hoạt động nhưng vẫn giữ được người lao động và dòng tiền, thị trường. Các DN này có thể hoạt động được khi mở cửa lại. Thứ hai là nhóm DN gặp khó khăn về người lao động, dòng tiền, thị trường, nếu được bơm tín dụng mới có thể phục hồi được. Tuy nhiên, cần phải hỗ trợ nhanh vì nếu để nhóm DN nhóm này “liệt” mới "bơm" sẽ không còn tác dụng. Thứ ba là nhóm DN khó khăn toàn diện, không có điều kiện để vay nữa,  chỉ có thể vay tín chấp.

Phần lớn hiện nay các DN trong ngành đang ở nhóm hai và ba, nhóm có thể tự phục hồi được là rất ít. Ông Trần Du Lịch dẫn chứng, du lịch bất động sản phát triển mạnh trong những năm qua, nhưng hiện hàng loạt khách sạn "chết lâm sàng". Trong khi các nhà đầu tư lĩnh vực này vay tín dụng ngân hàng, nếu những DN này chết, các ngân hàng cũng khó mà sống khỏe được. 

Theo ông Nguyễn Quốc Kỳ - Chủ tịch HĐQT Công ty Vietravel, nhiều công ty không còn tài sản thế chấp, ngân hàng có thể chấp nhận tín chấp bằng kế hoạch kinh doanh và Nhà nước xem xét giảm thuế giá trị gia tăng từ 10% xuống còn 5%. 

Việt Nam chủ trương sống chung với dịch COVID-19 nhưng chính sách công bố và hành động thực tế có khoảng cách lớn. Dường như chúng ta chưa sẵn sàng mở cửa. Chỉ khi các hệ thống dịch vụ, vui chơi, giải trí... được phép hoạt động lại, lúc đó cuộc sống mới có thể từng bước trở lại bình thường. Kích thích du lịch phục hồi, đồng nghĩa kinh tế các địa phương phục hồi.

Mặt khác, Chính phủ nên sớm mở lại giao thông vận tải, đặc biệt là hàng không quốc tế, thu hút du khách quốc tế, vì khách nội địa không đủ sức cứu DN. Nếu chậm hành động, ngành hàng không sẽ khó hồi phục, du lịch khó phục hồi, không thể cạnh tranh được

Đồng quan điểm, ông Lương Hoài Nam - chuyên gia về du lịch và hàng không - cho biết nhiều nước đã mở cửa đón du khách mà không yêu cầu cách ly tập trung. Bộ Chính trị cũng chủ trương thí điểm mở cửa du lịch nhưng kết quả rất khiêm tốn, mới chỉ đón được 2 - 3 đoàn với khoảng 300 - 400 khách. 

“Khi tỷ lệ tiêm vắc xin ở địa phương đủ cao thì không có lý do gì để chần chừ việc đón du khách. Không nên vì sợ trách nhiệm mà lấy lý do chống dịch thiếu khoa học làm khó DN, càng không thể chấp nhận các kiểu trục lợi nhân danh chống dịch”, ông Lương Hoài Nam nói.

Nhiều ý kiến cho rằng du lịch nội địa khó đủ sức vực dậy ngành du lịch, cần sớm mở lại hàng không thu hút du khách quốc tế

Theo ông Lương Hoài Nam, Thái Lan đã mở cửa cho du khách là người đã tiêm vắc xin đến từ 63 quốc gia và vùng lãnh thổ mà không đưa ra yêu cầu kiểm soát chặt chẽ. Nếu xác định mở cửa đón khách quốc tế thì Việt Nam không nên yêu cầu du khách phải cách ly y tế. Đồng thời, cần phục hồi các chính sách miễn thị thực cho du khách như trước dịch COVID-19. Không nên yêu cầu khách phải mua tour trọn gói, đồng thời khách nhập cảnh có thể đến nhiều nơi chứ không nên hạn chế điểm đến như hiện nay.

Bà Nguyễn Thị Ánh Hoa, Giám đốc Sở Du lịch TPHCM thừa nhận, ngành du lịch đang gặp nhiều khó khăn. Nhiều người vẫn có tâm lý e ngại đi du lịch. Một số địa phương vẫn có quy định không nhất quán, nhất là quy trình xử lý F0, gây ảnh hưởng đến kế hoạch tổ chức tour của doanh nghiệp. Lúc này, Tổng cục Du lịch có hướng dẫn chung để các đơn vị quản lý ngành ở các địa phương, nhất là trong trường hợp phát hiện ca F0 thế nào để không ảnh hưởng đến khách còn lại trong quá trình tham gia tour. Đồng thời, Chính phủ cần sớm cho phép TPHCM đón khách quốc tế có hộ chiếu vắc xin, góp phần phục hồi kinh tế.

Bà Phan Thị Thắng, Phó chủ tịch UBND TPHCM đề xuất Trung ương quan tâm, sớm giải quyết kiến nghị của thành phố. Nếu du lịch phục hồi nhanh, tính kết nối liên tỉnh được khôi phục thì rất nhiều ngành dịch vụ khác cũng sẽ vực dậy nhanh chóng, quá trình phục hồi kinh tế sau dịch của thành phố sẽ nhanh hơn.

Nguyễn Cẩm