Chăm sóc bản thân khi bạn bị kiệt sức vì chăm sóc người khác

12/10/2025 - 07:08

PNO - Việc chăm sóc người khác, dù là cha mẹ già yếu, người thân bị bệnh hay con nhỏ cần hỗ trợ đặc biệt, là hành động đầy tình thương nhưng cũng dễ khiến người chăm sóc rơi vào trạng thái kiệt sức, cả về thể chất lẫn tinh thần.

Các chuyên gia gọi hiện tượng này là một dạng mệt mỏi toàn diện sau thời gian dài chịu áp lực chăm lo cho người khác mà không có đủ thời gian phục hồi.

Rất nhiều người trải qua cảm xúc mệt mỏi, thậm chí kiệt quẹ khi phải chăm sóc người thân đau ốm suốt thời gian dài. Ảnh minh hoạ
Rất nhiều người trải qua cảm xúc mệt mỏi, thậm chí kiệt quệ khi phải chăm sóc người thân đau ốm suốt thời gian dài - Ảnh minh họa

Theo Cleveland Clinic và Mayo Clinic, khi đó, người chăm sóc có biểu hiện của sự căng thẳng, lo âu, thất vọng thường xuyên, mất hứng thú trong công việc và cuộc sống. Nhiều người cảm thấy bản thân không đủ tốt, thậm chí cảm thấy tội lỗi khi dành thời gian cho chính mình. Cơ thể cũng phản ứng rõ ràng: khó ngủ, mệt mỏi kéo dài, đau nhức hoặc hay ốm vặt.

Một nghiên cứu đăng trên Frontiers in Psychology chỉ ra rằng, tự kỳ thị, thiếu khả năng phục hồi trong gia đình, cùng nhu cầu chăm sóc không được đáp ứng là 3 yếu tố có thể làm tăng mức độ kiệt sức ở người chăm sóc. Nhận biết sớm những dấu hiệu này là bước đầu tiên để ngăn chặn tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.

Các bác sĩ luôn khuyến nghị rằng người chăm sóc cần học cách cân bằng bằng các chiến lược nhỏ nhưng bền vững.

Trước hết, hãy chấp nhận sự giúp đỡ. Bạn không thể làm mọi việc một mình, và việc chia sẻ trách nhiệm như nhờ người thân đi chợ, dọn dẹp hay trông chừng vài giờ… không có nghĩa là bạn yếu đuối. Tiếp đó, bạn cần đặt giới hạn rõ ràng, học cách nói “không” khi cảm thấy quá tải và chỉ tập trung vào việc thật sự cần thiết.

Nếu có thể, hãy sắp xếp thời gian nghỉ chỉ vài giờ hoặc một ngày để hồi phục năng lượng. Cùng lúc, đừng quên chăm sóc sức khỏe thể chất: ăn uống điều độ, ngủ đủ giấc, vận động nhẹ như đi bộ hay tập yoga.

Các chuyên gia khuyên nên giải tỏa tinh thần bằng những hoạt động như thiền, hít thở sâu, nghe nhạc, viết nhật ký, đọc sách hoặc đơn giản là ngồi yên để cảm nhận lại bản thân. Việc duy trì các mối quan hệ xã hội cũng vô cùng quan trọng. Hãy gặp gỡ bạn bè, trò chuyện với người thân để không bị cô lập.

Nhiều người chăm sóc gặp khó khăn trong việc dành thời gian cho bản thân. Arnh: medlineplus Magazine
Nhiều người chăm sóc gặp khó khăn trong việc dành thời gian cho bản thân - Ảnh: Medlineplus Magazine

Nếu căng thẳng kéo dài, đừng ngần ngại tìm đến chuyên gia sức khỏe tâm thần. Trị liệu tâm lý hoặc tư vấn chuyên môn không chỉ giúp bạn vượt qua giai đoạn khó khăn mà còn giúp bạn hiểu rõ giới hạn của bản thân, từ đó chăm sóc người khác một cách lành mạnh hơn. Và nếu bạn quá bận rộn, chỉ cần 5-10 phút mỗi ngày để làm điều mình thích - việc nhỏ nhưng lặp lại đều đặn vẫn có tác động lớn.

Câu nói bạn thường nghe khi đi máy bay “hãy đeo mặt nạ oxy cho mình trước khi giúp người khác” - hoàn toàn đúng trong trường hợp này. Nếu bạn không khỏe, bạn sẽ không thể chăm sóc ai khác tốt được.

Chăm sóc bản thân không phải là sự ích kỷ, mà là một hành động yêu thương cần thiết. Đó là cách để nhắc nhở rằng bạn cũng xứng đáng được quan tâm và chăm sóc, giống như người bạn đang giúp đỡ.

Khi bạn giữ được sự cân bằng và bình an, người bạn chăm sóc cũng sẽ cảm nhận được sự ổn định và an toàn hơn.

Anh Vy (tổng hợp từ Cleveland Clinic và medlineplus Magazinec)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI