Bê bối vắc-xin rúng động Trung Quốc: Từ vắc-xin dại đến '3 trong 1', tất cả đều giả?

24/07/2018 - 07:04

PNO - Nếu như vụ án sữa nhiễm melamin năm 2008 có thể xác định thủ phạm là một nhóm cá nhân, thì trong vụ bê bối vắc-xin này, câu chuyện không đơn giản vậy.

Ngày 15/7, theo công bố của Cục quản lý Dược phẩm quốc gia Trung Quốc, một lô thuốc vắc-xin phòng dại mới được kiểm tra của công ty TNHH Công nghệ Trường Sinh (thành phố Trường Xuân, tỉnh Cát Lâm) bị phát hiện đã làm giả giấy tờ. 

Thông tin này ngay lập tức gây chấn động Trung Quốc, mức độ nghiêm trọng có thể tương đương với vụ sữa nhiễm melamine năm 2008, vì Trường Sinh là một công ty hàng đầu về sản xuất dược phẩm của Trung Quốc. 

Nếu như vụ án sữa nhiễm melamin có thể xác định thủ phạm là một nhóm cá nhân thì trong vụ bê bối vắc-xin này, câu chuyện không đơn giản vậy. Có dấu hiệu tiếp tay của chính quyền, khiến vụ án chỉ là hệ quả từ những khuất tất từ năm 2017 đến nay.

Be boi vac-xin rung dong Trung Quoc: Tu vac-xin dai den '3 trong 1', tat ca deu gia?
Công ty TNHH Công nghệ Trường Sinh (ảnh chụp chiều 23/7/2018)

Hơn 650.000 liều vắc-xin không đạt chuẩn và thông cáo đi chậm 9 tháng

Ngày 15/7, trong thông cáo phát đi của Cục quản lý Dược phẩm, công ty Trường Sinh bị rút giấy phép, thu hồi giấy chứng nhận GMP (Giấy chứng nhận bắt buộc của WHO cho phép sản xuất thuốc), ngừng hoạt động, đồng thời số vắc-xin chưa sử dụng cũng được thu hồi lại. Theo điều tra ban đầu có khoảng hơn 113.000 liều vắc-xin phòng dại đã được bán ra thị trường. 

Tuy nhiên, ngày 16/7, cơ quản quản lý thành phố Trường Xuân phát đi một thông báo, công ty Trường Sinh cũng đã vi phạm không đạt chuẩn với lô vắc-xin 3 trong 1 DPT vào tháng 11/2017. Điều kỳ lạ là công văn thông báo về việc này không hiểu đã đi đường vòng thế nào mà tới gần 9 tháng sau, 1 ngày sau sai phạm tiếp theo, mới được đưa ra công khai. Thời điểm năm 2017, còn có một công ty dược ở Vũ Hán (Hồ Bắc) cũng phạm phải lỗi tương tự. Nhưng cho tới hiện tại, không bên nào bị xử lý. Và số vắc-xin DPT đã tràn lan trên thị trường suốt 9 tháng qua ước tính tới hơn 650.000 liều - một con số ngoài tưởng tượng, không thể kiểm soát. 

Ngày 22/7, Cục Quản lý Dược tiếp tục công bố kết quả điều tra cho thấy, công ty Trường Sinh còn tuỳ tiện thay đổi thông số, thành phần thuốc trên bao bì và trong các tài liệu văn bản. 

Be boi vac-xin rung dong Trung Quoc: Tu vac-xin dai den '3 trong 1', tat ca deu gia?
Công ty TNHH Công nghệ Trường Sinh (ảnh chụp chiều 23/7/2018)

Hành lang pháp lý cho việc sản xuất và tiêu thụ vắc-xin ở Trung Quốc khá đầy đủ. Nhiều công ty tư nhân sản xuất vắc-xin ở Trung Quốc lần lượt gia nhập thị trường chứng khoán, lợi nhuận rất khả quan. Do đó, người ta khó có thể tin được một sai phạm lớn như vậy lại có thể được ký duyệt thông qua và ngang nhiên lưu hành trên thị trường một thời gian dài mà không ai hay biết. 

Thực tế, đã có hàng trăm ngàn liều vắc-xin không đạt chuẩn mà đến giờ, Cục quản lý Dược phẩm vẫn chưa thể thống kê hết. Có tới 20 tỉnh đã mua vắc-xin của Trường Sinh, gồm cả vắc-xin phòng dại và vắc-xin 3 trong 1 DPT. Chưa kể số lượng lớn vắc-xin gan B, thuốc thải độc gan - một trong các mặt hàng chủ lực của công ty này.

Theo Nhật báo Hợp Phì, An Huy là tỉnh đầu tiên niêm phong và giao nộp 120.000 liều vắc-xin 3 trong 1 cho Cục quản lý để điều tra. Số thuốc này được Trường Sinh bán cho 9 công ty dược ở An Huy. Các tỉnh Chiết Giang, Quảng Tây, Hồ Nam, thành phố Thượng Hải cũng lần lượt thu hồi thuốc của Trường Sinh. Tuy nhiên, do số lượng quá lớn nên trước mắt, nhà quản lý vẫn kêu gọi các đơn vị tự niêm phong và nộp lại thuốc để điều tra, chứ chưa thể có thống kê cuối cùng. Số lượng trẻ em đã tiêm loại thuốc này cũng chưa có được thống kê chính xác. 

Vắc-xin không đạt chuẩn, chưa được thử nghiệm trên động vật

Be boi vac-xin rung dong Trung Quoc: Tu vac-xin dai den '3 trong 1', tat ca deu gia?
Công ty TNHH Công nghệ Trường Sinh (ảnh chụp chiều 23/7/2018)

Đã có 5 người bị tạm giam để điều tra, trong đó có Chủ tịch Hội đồng quản trị của Trường Sinh và 4 chuyên viên giám sát cấp cao của Cục quản lý Dược. Danh tính 5 người này chưa được tiết lộ. Ngày 23/7, trong báo cáo điều tra mới nhất, người ta kinh ngạc khi biết số lượng vắc-xin đã được bán ra thị trường và tiêm cho các trẻ em dưới 3 tuổi đều chưa hề được thực nghiệm trên động vật mà đã trực tiếp đưa vào lưu hành. Sau đó, người ta đã nguỵ tạo tất cả hồ sơ thực nghiệm, ngày sản xuất, ngày thực nghiệm để hợp thức hoá với các cơ quan kiểm tra. Điều tệ hại là chưa thể biết tác hại chính xác của vắc-xin này đối với người dùng. 

Trước khi bị lộ, Trường Sinh là một tấm gương sáng về doanh nghiệp tư nhân ở Trung Quốc. Công ty TNHH Công nghệ Trường Sinh thành lập năm 1992, đi lên từ sản xuất vắc-xin rồi phát triển thành nhiều loại dược phẩm như ngày nay. Đây là một trong những công ty lớn nhất nhì thành phố Trường Xuân (tỉnh Cát Lâm), lợi nhuận hàng năm đều khả quan. Theo báo cáo tài chính, công ty này có số vốn điều lệ 4 tỷ nhân dân tệ, tài sản ước tính 2,6 tỷ nhân dân tệ, trị giá thị trường  đạt 17 tỷ nhân dân tệ với số nhân công 1000 người. Năm 2017, lợi nhuận của công ty này đã đạt 1,7 tỷ nhân dân tệ, 65%  trong số đó đến từ vắc-xin. 

Be boi vac-xin rung dong Trung Quoc: Tu vac-xin dai den '3 trong 1', tat ca deu gia?
Bà Cao Tuấn Phương - Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty TNHH Trường Sinh, hiện đang bị tạm giữ điều tra.

Cho tới thời điểm chiều ngày 23/7, công ty này vẫn đang tiếp tục xây dựng mở rộng nhà xưởng tại Trường Xuân. Điều trớ trêu là đây là các xưởng sản xuất vắc-xin phòng dại và thuỷ đậu - loại vắc-xin đã bị ngừng sản xuất do phát hiện sai phạm. Nếu không có sự vụ này, tháng 10 năm nay Trường Sinh sẽ hoàn thành các dự án nhà xưởng.

Bởi vậy, việc công ty này mới bị phạt 334 vạn nhân dân tệ khiến người dân nước này phẫn nộ. Thủ tưởng Trung Quốc Lý Khắc Cường và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phải đích thân chỉ thị điều tra tận gốc vụ án. Bởi với các sai phạm trước mắt, người ta vẫn nghi ngờ đây không phải là vấn đề của một công ty Trường Sinh. Lý do là Trung Quốc không phải chưa từng “dính án” vắc-xin giả. 

Một điều ngạc nhiên nữa là có bằng chứng cho thấy công ty Trường Sinh có liên quan đến đường dây buôn lậu vắc-xin trị giá 90 triệu USD qua 24 tỉnh thành năm 2016. Tuy nhiên, không hiểu sao công ty này vẫn “qua cửa” năm đó một cách trót lọt. Thông tin về vụ án chỉ được công khai sau 1 năm kết thúc án khiến nhiều người đã hoài nghi có sự tiếp tay của chính quyền.   

Be boi vac-xin rung dong Trung Quoc: Tu vac-xin dai den '3 trong 1', tat ca deu gia?
Vắc-xin phòng dại của công ty Trường Sinh, bị phát hiện không đạt chuẩn vào 15/7/2018
Be boi vac-xin rung dong Trung Quoc: Tu vac-xin dai den '3 trong 1', tat ca deu gia?
Vắc-xin 3 trong 1 DPT bị phát hiện không đạt chuẩn vào 11/2017 nhưng đến 16/7/2018 mới công bố

Diễn biến bê bối vắc-xin ở Trung Quốc

10/2017: 650.000 lô vắc-xin của Công ty TNHH Công nghệ Trường Sinh và Công ty dược phẩm Vũ Hán (Hồ Bắc) bị phát hiện không đạt chuẩn. Chính quyền thành phố Trường Xuân (Cát Lâm) có công văn thu hồi số vắc-xin này. Tuy nhiên, tới 16/7/2018, công văn này mới được công bố và số vắc-xin chưa được thu hồi suốt thời gian đó. 

2/7/2018: Cục Quản lý Dược phẩm Trung Quốc tiến hành kiểm tra lô vắc-xin phòng dại của công ty Trường Sinh.

15/7/2018: Cục Quản lý Dược phẩm công bố 113.000 liều vắc-xin phòng dại của công ty này không đạt chuẩn, buộc thu hồi. 

16/7/2018: Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường yêu cầu điều tra vụ việc. 

18/7/2018: Trung tâm tiêm chủng Sơn Đông (Hà Bắc) tuyên bố ngừng sử dụng thuốc của công ty Trường Sinh. Kéo theo đó là 20 tỉnh, thành phố khác cũng tiến hành niêm phong vắc-xin trong lô vi pham. 

19/7/2018: Công ty Trường Sinh bị phạt 334 vạn nhân dân tệ. Công an tỉnh Cát Lâm khởi tố điều tra vụ án, tạm giam 5 người. 

21/7/2018: Công ty Trường Sinh chính thức huỷ bỏ nhãn hiệu vắc-xin 3 trong 1 và vắc-xin phòng dại. Từ giữa thang 7, cổ phiếu công ty này sụt giảm gần 50%. 

23/7/2018: Chủ tịch nước Tập Cận Bình yêu cầu sớm có kết quả điều tra, không bỏ lọt tội phạm.

Mai Nguyên

Bài 2:  Kinh doanh vắc-xin nội địa ở Trung Quốc và những liều thuốc giả chí mạng

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI