Yêu cầu kiểm soát chặt chiếu xạ trong y tế, đảm bảo lợi ích lớn hơn rủi ro

Nghị định của Chính phủ quy định kiểm soát chặt chiếu xạ trong y tế. Ảnh minh họa T.H.

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 332/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và biện pháp thi hành một số điều của Luật Năng lượng nguyên tử về bảo đảm an toàn bức xạ, an toàn, an ninh, thanh sát hạt nhân, thông báo, khai báo, cấp phép, thanh tra, kiểm tra về an toàn bức xạ và hạt nhân, ứng phó sự cố bức xạ, sự cố hạt nhân và bồi thường thiệt hại hạt nhân.

Theo quy định, các cơ sở không được sử dụng người chưa đủ 18 tuổi làm công việc trực tiếp với thiết bị bức xạ, thiết bị hạt nhân hoặc vật liệu phóng xạ; tạo điều kiện chuyển đổi công việc phù hợp cho nhân viên bức xạ là nữ khi mang thai (nếu có nguyện vọng).

Hồ sơ sức khỏe và hồ sơ liều bức xạ của nhân viên phải được lưu giữ trong 30 năm kể từ khi họ không còn làm công việc bức xạ.

Về kiểm soát chiếu xạ, Nghị định quy định mọi công việc bức xạ phải được luận chứng để bảo đảm lợi ích mang lại lớn hơn những rủi ro có thể gây ra cho con người, tài sản, xã hội và môi trường.

Áp dụng các biện pháp kỹ thuật và hành chính để hạn chế mức liều chiếu xạ cá nhân đối với nhân viên bức xạ và công chúng ở mức thấp nhất có thể đạt được một cách hợp lý.

Nghị định nêu rõ, áp dụng mức liều kiềm chế nhỏ hơn hoặc bằng 3/10 giá trị giới hạn liều đối với công chúng khi tính toán thiết kế che chắn bức xạ cho khu vực mà công chúng có thể tiếp cận.

Cá nhân, tổ chức chiếu xạ phải kiểm soát mức xả thải chất thải phóng xạ vào môi trường theo quy định của pháp luật về năng lượng nguyên tử, để bảo đảm liều đối với công chúng không vượt quá giới hạn.

“Tối ưu hóa liều chiếu xạ nhận được cho người bệnh ở mức thấp nhất có thể, nhưng vẫn bảo đảm hiệu quả trong chẩn đoán” - Nghị định nêu rõ.

Về kiểm soát chiếu xạ y tế, Nghị định quy định tổ chức, cá nhân vận hành thiết bị chiếu xạ, sử dụng thiết bị bức xạ, nguồn phóng xạ, thuốc phóng xạ, nguyên liệu làm thuốc là chất phóng xạ trong y tế phải áp dụng các nguyên tắc kiểm soát chiếu xạ nghề nghiệp và công chúng.

Đối với người bệnh, áp dụng mức liều tham chiếu và tối ưu hóa liều nhận được ở mức thấp nhất có thể mà vẫn bảo đảm hiệu quả trong chẩn đoán.

Nghị định yêu cầu cung cấp đầy đủ thông tin, các biện pháp an toàn và bảo vệ chống bức xạ, kèm theo hướng dẫn cho người hỗ trợ, chăm sóc và thăm người bệnh trước khi vào khu vực kiểm soát. Người bệnh được điều trị hoặc chẩn đoán bằng thuốc phóng xạ chỉ được xuất viện khi hoạt độ chất phóng xạ trong cơ thể không vượt quá mức quy định.

Ngoài ra, Nghị định cũng quy định trách nhiệm bảo đảm an toàn bức xạ trong y tế. Cụ thể như sau:

Tổ chức, cá nhân sử dụng thiết bị bức xạ, nguồn phóng xạ, thuốc phóng xạ trong y tế có trách nhiệm thiết lập và thực hiện chương trình bảo đảm chất lượng toàn diện cho các hoạt động chẩn đoán và điều trị bằng bức xạ ion hóa.

Bảo đảm liều bức xạ của người chăm sóc, hỗ trợ và thăm người bệnh trong chẩn đoán, xét nghiệm hoặc điều trị bằng bức xạ ion hóa, thuốc phóng xạ không vượt quá mức liều kiềm chế theo quy định.

Thực hiện việc ghi đo, đánh giá liều, lập và lưu giữ hồ sơ quản lý liều chiếu đối với người bệnh được chẩn đoán, can thiệp và điều trị bằng kỹ thuật sử dụng liều chiếu xạ cao.

Trường hợp xảy ra sự cố y khoa liên quan đến bức xạ, thực hiện ngay các biện pháp cần thiết để giảm thiểu tác hại do bức xạ gây ra. Xác định nguyên nhân, ước tính liều chiếu xạ mà nạn nhân đã nhận và thực hiện các biện pháp khắc phục.

H.Anh