TPHCM nỗ lực bình ổn giá rau củ quả

Phóng viên: Xin ông nói rõ hơn vai trò của chương trình bình ổn thị trường trong bối cảnh nguồn cung rau củ, thực phẩm bị mưa lũ ảnh hưởng nặng nề?

Ông Nguyễn Minh Hùng: Thời gian qua, giá cả trên thị trường tăng mạnh, đặc biệt là nhóm rau xanh do thời tiết bất lợi trên phạm vi cả nước. Miền Tây Nam Bộ bị ngập sâu khiến diện tích gieo trồng giảm; lũ lụt ở miền Trung khiến các loài rau ăn lá và rau nhiệt đới chết trên diện rộng; vùng Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng bị sạt lở đèo nên giao thông đứt gãy, nguồn cung rau ôn đới bị ách tắc. Sắp tới, miền Bắc lại chuẩn bị vào đợt không khí lạnh nên sản lượng rau củ về TPHCM sẽ tiếp tục giảm. Khi sản lượng giảm, giá tăng là hoàn toàn đúng theo quy luật cung cầu của thị trường.

Tuy nhiên, nhờ có chương trình bình ổn thị trường, sự khan hiếm hàng ở TPHCM không quá nghiêm trọng, giá rau củ quả trong hệ thống bán lẻ hiện đại vẫn ổn định. Doanh nghiệp tham gia chương trình đã cam kết duy trì lượng hàng tối thiểu, thậm chí có kế hoạch tăng cường sản lượng trong giai đoạn khó khăn. Vì vậy, dù nguồn cung từ Đà Lạt gặp trục trặc, hàng bình ổn giá vẫn ổn định tương đối về sản lượng. Nhiều doanh nghiệp lớn gắn bó nhiều năm với chương trình hiểu rõ trách nhiệm xã hội của mình nên dù chi phí đầu vào tăng, họ vẫn cam kết giữ giá trong khả năng cho phép.

* Hàng trong chương trình bình ổn thị trường hiện chiếm tỉ trọng bao nhiêu trong tổng nhu cầu của người dân?
- Hàng bình ổn đang chiếm khoảng 30 - 35% thị phần lương thực, thực phẩm ở TPHCM. Tỉ trọng này đủ sức để chi phối và điều tiết khi thị trường có biến động. Theo thống kê, rau củ là nhóm biến động giá mạnh nhất nhưng trong hệ thống bình ổn thị trường, giá gần như giữ ổn định hoặc chỉ tăng rất nhẹ.

Khi giá bên ngoài chương trình tăng đột biến, doanh nghiệp trong chương trình lại đẩy mạnh cung ứng khiến sức mua dịch chuyển từ chợ sang siêu thị. Nhờ đó, thương nhân bên ngoài không thể tùy tiện nâng giá.

* Giao thông giữa TPHCM và phường Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng bị ách tắc do sạt lở đất ở Đà Lạt. Sở có phương án gì để bảo đảm có đủ rau củ cho người tiêu dùng ở TPHCM?

- Sở đã chuẩn bị kịch bản điều phối khi nguồn hàng từ tỉnh Lâm Đồng chưa thể khôi phục được ngay. Trong đó, doanh nghiệp có thể điều chuyển hàng từ các tỉnh lân cận, tăng liên kết với các vùng trồng Trung và Nam Bộ, khi cần thiết thì có thể nhập khẩu bổ sung để bù đắp sự thiếu hụt.

Điều đáng mừng là hoạt động bình ổn thị trường năm 2025 có sự tham gia mạnh của nhóm doanh nghiệp thuộc chương trình “Tick xanh trách nhiệm”. Ở giai đoạn đầu, nhiều nhà cung cấp lo ngại việc tăng tần suất kiểm tra sẽ làm phát sinh chi phí. Nhưng khi vận hành, chính họ lại là nhóm có giá bán ổn định nhất. Lý do là doanh nghiệp kiểm soát toàn bộ chuỗi cung ứng, có quy trình rõ ràng nên được hệ thống bán lẻ tin tưởng ký hợp đồng dài hạn. Khi có đầu ra ổn định, họ chủ động đầu tư sản xuất, mở rộng vùng trồng, giảm đứt gãy nguồn cung. Vì vậy, nhóm hàng “tick xanh” được phân phối đều đặn và ổn định hơn so với nguồn hàng bên ngoài.

Hiện nay, 12 hệ thống bán lẻ lớn ở TPHCM như Saigon Co.op, Satra, AEON, Central Retail, MM Mega Market, Bách Hóa Xanh… đều tham gia chương trình “Tick xanh trách nhiệm” và chủ động đặt hàng dài hạn với các nhà cung cấp đạt chuẩn. Nhờ đó, nguồn cung của nhóm hàng “tick xanh” duy trì rất ổn định. Với xu hướng đó, từ nay đến cuối năm, chương trình bình ổn sẽ được gắn chặt với “Tick xanh trách nhiệm” để đảm bảo nguồn cung không bị gián đoạn và giá cả được giữ ở mức hợp lý.

* Sau khi TPHCM mở rộng địa giới hành chính, chương trình bình ổn thị trường sẽ được điều chỉnh như thế nào để phù hợp quy mô mới, thưa ông?

- Từ tháng 7/2025, TPHCM có quy mô dân số 14 triệu người. Do đó, chương trình bình ổn thị trường cũng mở rộng cả về phạm vi lẫn phương thức triển khai. Trước mắt, Sở Công Thương TPHCM tổ chức chương trình bán hàng lưu động ở khu vực Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu theo 3 hình thức.

Thứ nhất, địa phương gửi nhu cầu, địa điểm cần tổ chức đến sở, sở sẽ điều phối doanh nghiệp thực hiện. Thứ hai, doanh nghiệp tự triển khai như hoạt động an sinh, đặc biệt là ở các khu công nghiệp, khu lưu trú công nhân. Thứ ba, một số doanh nghiệp phối hợp với Liên đoàn Lao động TPHCM tổ chức các điểm bán phục vụ công nhân.

Theo quan sát của chúng tôi, những doanh nghiệp lớn như Saigon Co.op, Satra đang đều đặn thực hiện mỗi tháng vài chục chuyến xe lưu động đi khắp TPHCM, trong đó tập trung nhiều ở vùng sâu, vùng xa, khu công nghiệp, bao gồm các địa phương mới sáp nhập. Sở đang xây dựng chương trình bình ổn thị trường năm 2026, dự kiến công bố ngày 1/4/2026 với định hướng là có nhiều doanh nghiệp tham gia hơn, sản lượng lớn hơn và danh mục hàng hóa dài hơn do có những hệ thống phân phối phủ đầy các địa phương mới sáp nhập. Mục tiêu của chương trình là giúp người dân ở mọi khu vực tiếp cận được hàng hóa với nguồn cung ổn định, giá hợp lý.
* Xin cảm ơn ông.

Mai Ca thực hiện