Sách ngôn tình Trung Quốc đã giảm

Tiếp cận nhiều tác phẩm văn học đương đại

Tại hội thảo văn học “Nhìn lại 10 năm văn học Trung Quốc tại Việt Nam” mới đây, dịch giả Nguyễn Lệ Chi đã nêu những góc nhìn toàn diện về sự phát triển của văn học xứ Trung suốt 1 thập niên qua. Trong đó, đáng quan tâm là nhận định về “thời kỳ mới” của văn học Trung Quốc tại Việt Nam. Đó là sự thay đổi cả về lượng lẫn chất của các tác phẩm văn học đương đại. Cùng với đó là sự hiện diện và giao lưu của các nhà văn nổi tiếng: Đông Tây, Lưu Chấn Vân, Hoàng Bội Giai, Tạ Lăng Khiết…

Văn học đương đại và văn học thiếu nhi Trung Quốc đã có cơ hội đến gần hơn với bạn đọc Việt suốt 1 thập niên qua

“20 năm trước, văn học đương đại Trung Quốc mới rụt rè bước chân vào thị trường Việt với tác phẩm của một số nhà văn như Lưu Chấn Vân, Khâu Hoa Đông, Mạc Ngôn, Dư Hoa... Bên cạnh đó là tác phẩm của các tác giả trẻ Trung Quốc với lối viết phóng khoáng, đậm cá tính và khát vọng tự do, tự giải thoát bản thể như: An Ni Bảo Bối, Xuân Thụ, Vệ Tuệ, Cửu Đan, Trương Duyệt Nhiên, Quách Kính Minh, Trương Gia Giai...” - dịch giả Nguyễn Lệ Chi nhìn nhận. Trong đó, có những tựa sách từng thu hút sự quan tâm của đông đảo bạn đọc Việt: Búp bê Bắc Kinh (Xuân Thụ), Baby Thượng Hải, Điên cuồng như Vệ Tuệ, Thiền của tôi (Vệ Tuệ), Đảo Tường Vy, Giã biệt Vy An (An Ni Bảo Bối)…

Theo thống kê từ Nhân dân Nhật báo (Trung Quốc), giai đoạn 2009-2013, Việt Nam đã dịch và xuất bản 841 đầu sách Trung Quốc, trong đó có tới 617 đầu sách thuộc dòng văn học mạng Trung Quốc.

“Độc giả trẻ Việt Nam thời kỳ này say mê dòng sách văn học mạng Trung Quốc, bao gồm cả sách ngôn tình, đam mỹ...” - bà Nguyễn Lệ Chi nói thêm. Quả thật, một thời truyện ngôn tình Trung Quốc đã tạo nên cơn sốt trong giới trẻ. Các tác giả thể loại này khi đến Việt Nam giao lưu được bạn đọc hâm mộ đón tiếp như những ngôi sao.

Dù vậy, sách ngôn tình, đam mỹ với nội dung phản cảm đã tạo nên nhiều tranh cãi và phản đối gay gắt từ truyền thông. Thậm chí, năm 2015, Cục Xuất bản, In và Phát hành Việt Nam đã ban hành lệnh tạm dừng đăng ký xuất bản các thể loại truyện trên, đồng thời yêu cầu các nhà xuất bản rà soát nội dung và chỉ tập trung vào những ấn phẩm lành mạnh, phù hợp thuần phong mỹ tục Việt Nam.

Lan tỏa giá trị mới

Theo dịch giả Nguyễn Lệ Chi, dù chưa có thống kê cụ thể nhưng sách ngôn tình, đam mỹ đã giảm rõ rệt trên thị trường. Thay vào sự vắng bóng của thể loại sách gây tranh cãi là những đầu sách văn học có giá trị, được dịch và xuất bản ngày càng nhiều. Độc giả yêu thích văn học đương đại Trung Quốc có thể tìm thấy nhiều tác phẩm của những nhà văn tên tuổi: Thiết Ngưng, Lưu Chấn Vân, Tào Văn Hiên, Hoàng Bội Giai, Triệu Lăng… cùng sự xuất hiện của những cây bút trẻ có sức ảnh hưởng tại xứ Trung, đặc biệt là Lư Tư Hạo.

Nếu Chibooks nỗ lực đưa các nhà văn Trung Quốc đến Việt Nam giao lưu, ký kết hợp tác bản quyền thì các đơn vị khác cũng tập trung chuyển ngữ và phát hành những tác phẩm đặc sắc của văn học xứ Trung. Khi nhà văn Tàn Tuyết có mặt trong danh sách đề cử giải thưởng Nobel năm 2022, Nhã Nam liền cho in tác phẩm Những chuyện tình thế kỷ mới (cuốn cuối cùng trong bộ 3 tác phẩm của nữ nhà văn, 2 tựa khác: Phố ngũ hương và Người tình cuối cùng). Nhà văn Diêm Liên Khoa cũng từng được mời đến Việt Nam giao lưu với sinh viên tại TPHCM và TP Hà Nội khi nhiều tác phẩm của ông được dịch sang tiếng Việt (Nàng Kim Liên ở trấn Tây Môn, Người tình phu nhân sư trưởng, Đinh trang mộng…).

Không chỉ văn học đương đại, văn học thiếu nhi từ đất nước tỉ dân cũng có thêm nhiều cơ hội đến với bạn đọc Việt Nam. Hoàng Bội Giai là một trong những đại diện tiêu biểu. Hàng loạt đầu sách của bà đã được xuất bản gần đây (Vũ điệu của ong dại, Đôi mắt trẻ thơ, Thái Bình Dương, Đại Tây Dương…); cùng với đó là tác phẩm thiếu nhi của nhiều tác giả khác: Triệu Lăng, A Lai, Tôn Lập…

Văn học Trung Quốc nói riêng cũng như các quốc gia khác nói chung ngày càng có cơ hội được giới thiệu và lan tỏa nhiều hơn. Thời gian qua, bạn đọc Việt đã được chào đón các nhà văn đến từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Anh, Pháp, Ý… Không gian tiếp nhận và tiếp cận các tác phẩm hay, những tư tưởng mới từ văn chương thế giới ngày càng được mở rộng. Những sự kiện giao lưu là cơ hội cho giới cầm bút các nước được gặp gỡ, trao đổi, cùng lan tỏa những giá trị mới của văn đàn thế giới.

Lục Diệp