Ngày 6/9, trong chuỗi hoạt động tưởng nhớ 2 năm ngày mất của nhà viết kịch Lê Duy Hạnh, ngoài chương trình công diễn vở cải lương thể nghiệm Hồn thơ ngọc (kịch bản: Lê Duy Hạnh, chuyển thể: Lê Hoàng Long, biên tập: Nguyên Phương, đạo diễn: NSƯT Lê Nguyên Đạt), gia đình cũng giới thiệu tuyển tập kịch bản Hồn thơ ngọc đến với độc giả và người yêu thích nghệ thuật sân khấu.
 |
Nhà viết kịch Lê Duy Hạnh |
Giá trị độc đáo
Tuyển tập Hồn thơ ngọc gồm 8 kịch bản đa dạng thể tài: Nhớ mùa trăng xưa, Dời đô – cải lương lịch sử; Đôi bờ, Cổ tích thời hiện đại, Hương sứ – cải lương xã hội phản ánh nhiều vấn đề theo dòng chảy cuộc sống; Hồn tuồng – kịch bản tuồng (hát bội) về danh nhân văn hóa Đào Tấn; Nguyệt hạ – kịch mang màu sắc thể nghiệm; và Hồn thơ ngọc – hình thức kịch độc diễn.
 |
Bìa in tuyển tập kịch bản Hồn thơ ngọc của nhà viết kịch Lê Duy Hạnh |
Trong đó, các kịch bản đều từng được dàn dựng và để lại dấu ấn. Đôi bờ có bản dựng cải lương tại Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang và phiên bản kịch nói của Nhà hát Kịch sân khấu Nhỏ. Hương sứ và Dời đô từng được Đoàn Cải lương Đồng Nai dàn dựng, trong đó Dời đô đạt huy chương vàng Hội diễn sân khấu Cải lương chuyên nghiệp toàn quốc 2009. Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang thực hiện vở Cổ tích thời hiện đại đạt huy chương bạc Hội diễn sân khấu Cải lương chuyên nghiệp toàn quốc 2009.
Đặc biệt, Hồn thơ ngọc chưa có bản dựng trọn vẹn chính thức, ngoài phiên bản gọn nhẹ trong khuôn khổ nhà trường do đạo diễn Nguyên Đạt dàn dựng cho NSƯT Thy Trang thể hiện cách đây gần 20 năm. Tuy nhiên, các đoạn trích hay trong kịch bản thường được các nghệ sĩ lựa chọn làm bài thi tại các cuộc thi tìm kiếm tài năng sân khấu cải lương.
Và tối 6/9, cùng với việc ra mắt tuyển tập kịch bản Hồn thơ ngọc, thì vở cải lương Hồn thơ ngọc với đầy đủ 3 chương cũng sẽ ra mắt khán giả tại Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang (phường Bến Thành). Tác giả Lê Hoàng Long – con trai tác giả Lê Duy Hạnh, là người chuyển thể kịch bản – cùng đạo diễn Nguyên Đạt cố gắng truyền tải nhiều nhất giá trị văn chương và thông điệp cao đẹp được gửi gắm trong tác phẩm.
Lưu giữ di sản
Hồn thơ ngọc là tuyển tập kịch bản thứ tư được gia đình thực hiện, nhằm hướng đến một bộ sưu tập đầy đủ những tác phẩm mà tác giả Lê Duy Hạnh để lại, được xem là di sản quý của nghệ thuật sân khấu.
 |
Các tuyển tập kịch bản của tác giả Lê Duy Hạnh đã ra mắt |
Trước đó, có Tuyển tập kịch bản cải lương đã in 6 kịch bản tiêu biểu ở giai đoạn đầu sáng tác của tác giả Lê Duy Hạnh: Tiếng sáo đêm trăng (cải lương dân gian Việt Nam), Dòng sông đầm lầy, Dốc sương mù, Thị trấn đêm giông, Ký họa người đồng bằng (đề tài hiện thực, cách mạng), Hoa độc trong vườn (đề tài lịch sử).
Tuyển tập Lê Duy Hạnh - Miền nhớ gồm 12 kịch bản: Tâm sự Ngọc Hân, Miền nhớ (cải lương); Bùi Thị Xuân hồi kết cuộc, Mặt trời đêm thế kỷ, Trời Nam, Người cáo (hát bội); Diễn kịch một mình, Hoàng hậu của hai vua, Trần Nhân Tông (kịch độc diễn), Chuyện lạ, Vua thánh triều Lê, Người năm 2222 (kịch nói).
Và Như trong truyền thuyết gồm 9 kịch bản đa dạng đề tài: Như trong truyền thuyết, Sáng mãi niềm tin, Biển, Thần tượng thực, Cội nguồn, Nàng Sa-Rết, Sau ngày cưới, Xuân trên đất mẹ, Lòng mẹ biển khơi.
Như vậy, đã có 35 kịch bản của nhà viết kịch Lê Duy Hạnh được giới thiệu trong 4 tuyển tập. Tuyển tập thứ 5 với 8 kịch bản cũng sẽ sớm được ra mắt.
Các tuyển tập này được gia đình nhà viết kịch Lê Duy Hạnh đặt rất nhiều tâm sức, đặc biệt tiến sĩ Hoàng Thị Hạnh – phu nhân tác giả Lê Duy Hạnh – đã rà soát kỹ càng các văn bản gốc gồm cả bản thảo đánh máy, viết tay của chồng để lại.
 |
Gia đình nhà viết kịch Lê Duy Hạnh nỗ lực lan tỏa di sản cố tác giả để lại cho sân khấu Việt Nam. |
Theo gia đình, hiện có 8 kịch bản vẫn đang thất lạc gồm: Người cần được bảo vệ, Ai giết nàng Kiều (viết chung), Bông hồng trắng (viết chung), Khi bình minh trở lại… Ngoài ra, còn nhiều bản thảo bài ca cổ, lý luận phê bình sân khấu mà gia đình vẫn đang tiếp tục tập hợp, dự định in sách và số hóa để thuận tiện chia sẻ di sản này đến người làm nghề, người yêu sân khấu có nhu cầu thực hiện tác phẩm hoặc nghiên cứu.
Đạo diễn Nguyên Đạt ra mắt sách chuyên khảo cải lươngCùng với gia đình nhà viết kịch Lê Duy Hạnh ra mắt tuyển tập kịch bản Hồn thơ ngọc, đạo diễn Lê Nguyên Đạt cũng ra mắt quyển sách đầu tay là Nghệ thuật Cải lương Nam bộ. Đây là sách chuyên khảo dành làm tài liệu học tập, nghiên cứu, để người đọc có cái nhìn tổng quan với phong phú tư liệu về sự hình thành và phát triển nghệ thuật cải lương hơn 100 năm qua. “Quyển sách này được tôi ấp ủ đã hơn 10 năm, viết cũng mấy năm, sửa đi sửa lại nhiều lần, đúng duyên tới lúc này vừa xong. Cũng đúng lúc gia đình tác giả Lê Duy Hạnh phát hành tập kịch bản Hồn thơ ngọc và mình dàn dựng vở diễn này” – Nguyên Đạt chia sẻ.  | Dịp này, vở cải lương thể nghiệm Hồn thơ ngọc cũng sẽ ra mắt khán giả. |
Đạo diễn Nguyên Đạt cho biết, đây là công trình sách đầu tiên trong bộ ba tác phẩm anh muốn thực hiện từ thực tiễn hơn 30 năm làm nghề. Theo đó, 2 cuốn sách tiếp theo là về nghệ thuật sân khấu cải lương ở TPHCM và nghệ thuật ca - múa - diễn của nghệ sĩ cải lương sẽ lần lượt được ra mắt trong thời gian phù hợp. |
Đông A