Không để Nghị quyết 72 dừng lại ở những con số

Phóng viên: Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển của ngành y tế và sức khỏe người dân, thưa bộ trưởng?

Bà Đào Hồng Lan: Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 72 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tiếp tục thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng đối với sức khỏe người dân để hướng đến mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam khỏe mạnh. Mọi người dân đều được chăm sóc sức khỏe, sống lâu, sống khỏe, sống lành mạnh, nâng cao thể chất, ý thức bảo vệ sức khỏe và chủ động phòng ngừa bệnh tật. Nghị quyết đưa ra những nhiệm vụ và giải pháp đột phá nhằm tháo gỡ, khơi thông các điểm nghẽn, khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn để đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước và kỳ vọng của nhân dân.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan

* Xin bộ trưởng nói rõ hơn về các nhiệm vụ, giải pháp mang tính đột phá của Nghị quyết 72 trong bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân?

- Nghị quyết xác định 5 quan điểm, 5 nhóm mục tiêu đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp đột phá và trách nhiệm trong tổ chức thực hiện. Trong đó, tập trung vào các điểm chính:

Thứ nhất, nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là mục tiêu, là động lực, là nhiệm vụ chính trị hàng đầu, ưu tiên trong các chiến lược, chính sách phát triển. Chuyển mạnh từ tư duy tập trung khám bệnh, chữa bệnh sang bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe toàn diện cho người dân cả về trí lực, thể lực, tầm vóc, tuổi thọ và số năm sống khỏe mạnh theo tuổi thọ...

Thứ hai, nhấn mạnh vai trò của y tế dự phòng, y tế cơ sở. Hệ thống y tế dự phòng sẽ được kiện toàn, nâng cao theo hướng hiện đại, đủ năng lực giám sát, cảnh báo sớm, khống chế kịp thời dịch bệnh và chủ động tổ chức triển khai các hoạt động phòng, chống dịch bệnh...

Thứ ba, nâng cao y đức, phát triển nhân lực y tế chất lượng, đồng bộ, đáp ứng sự hài lòng của người bệnh và hội nhập quốc tế. Nghị quyết đã đề ra các chính sách đãi ngộ mang tính đột phá về xếp lương, phụ cấp ưu đãi nghề cho cán bộ y tế trực tiếp làm chuyên môn tại y tế dự phòng, trạm y tế cấp xã thuộc một số khu vực, địa bàn ưu tiên.

Thứ tư, đẩy mạnh cải cách tài chính y tế và phát triển hiệu quả, bền vững chính sách bảo hiểm y tế (BHYT) để làm nền tảng hướng đến miễn viện phí cho người dân.

Thứ năm, đột phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện trong chăm sóc sức khỏe.

Thứ sáu, đột phá về phát triển y tế tư nhân, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển y tế.

* Chính sách miễn viện phí đang được người dân rất quan tâm. Bộ trưởng có thể cho biết chính sách này sẽ được triển khai như thế nào?

- Miễn viện phí ở mức cơ bản cho toàn dân thông qua BHYT là chủ trương hết sức nhân văn, hợp lòng dân. Bộ Y tế đang khẩn trương xây dựng đề án triển khai. Chính sách này vẫn phải dựa trên nền tảng trụ cột là BHYT, đồng thời thực hiện có lộ trình. Nhà nước và quỹ sẽ chi trả các chi phí y tế cơ bản, thiết yếu, giảm tối đa gánh nặng tài chính cho người dân - trước hết là đối với đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người có thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên khác.

Phần dịch vụ y tế theo yêu cầu, nếu vượt mức cơ bản, người bệnh vẫn phải chi trả một phần để nâng cao ý thức sử dụng dịch vụ hợp lý, tiết kiệm chi phí. Chính sách miễn viện phí vì thế phải gắn chặt với bao phủ BHYT toàn dân. Mọi người đều tham gia BHYT để chia sẻ rủi ro, người có điều kiện lo cho người nghèo, người khỏe đỡ người yếu; cùng với hỗ trợ của ngân sách nhà nước để người bệnh không phải trả thêm chi phí khi không may mắc bệnh.

Về phạm vi quyền lợi, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần và lập sổ sức khỏe điện tử, quản lý bệnh tật theo vòng đời, từ bào thai đến khi già.

Việc này được triển khai ngay từ năm 2026. Đến năm 2030, người dân được miễn các chi phí khám bệnh, chữa bệnh ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi BHYT theo lộ trình. Nghị quyết không đặt mục tiêu “miễn phí tuyệt đối”, mà hướng đến giảm tối đa chi phí đồng chi trả của người dân, tăng độ bao phủ BHYT, giảm tử vong do phát hiện bệnh muộn. Từ đó, xây dựng hệ thống y tế công bằng, bình đẳng, hiệu quả, bền vững và không ai bị bỏ lại phía sau.

* Ngành y tế sẽ triển khai như thế nào để những mục tiêu của Nghị quyết 72 trở thành hiện thực trong đời sống nhân dân?

- Toàn ngành y tế sẽ quán triệt, nhận thức đầy đủ về vai trò đặc biệt quan trọng của công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; đổi mới mạnh mẽ tư duy quản trị, tạo môi trường quản trị minh bạch và trách nhiệm giải trình gắn với cải cách thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền triệt để.

Bộ Y tế tập trung hoàn thiện thể chế, trọng tâm là xây dựng và trình Quốc hội ban hành nghị quyết ngay trong kỳ họp tháng Mười tới để thể chế hóa một số chủ trương, chính sách của Nghị quyết 72. Bộ cũng trình Chính phủ các nghị định để quy định chế độ, chính sách về đào tạo chuyên sâu đặc thù nhóm ngành sức khỏe, phụ cấp ưu đãi nghề cho cán bộ y tế; ban hành các thông tư hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức, nhân lực của trạm y tế cấp xã, trung tâm y tế khu vực... Bộ Y tế sẽ chủ động phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan để cùng triển khai các giải pháp đồng bộ, hiệu quả, kịp thời, tránh tình trạng “chính sách tốt nhưng triển khai yếu”.

* Xin cảm ơn bộ trưởng.

Huyền Anh (thực hiện)