Giảm đau nhức khớp mùa mưa lạnh bằng vị thuốc Nam quen thuộc

Ngâm đắp giảm đau

Đau nhức mỏi khớp do các yếu tố phong hàn thấp (gió, lạnh, ẩm thấp) là bệnh lý khó điều trị dứt, và thường tái lại khi thời tiết thay đổi. Bên cạnh việc đi khám và điều trị tại các bệnh viện chuyên khoa, người bệnh nên kết hợp thực hiện một số phương pháp trong Đông y để hỗ trợ giảm đau.

Cụ thể, nếu có các triệu chứng: đau, nhức mỏi (không sưng hoặc kèm sưng không nóng đỏ) các khớp tay chân, gối, đau lưng, nhất là khi trời mưa ẩm, lạnh, chân tay lạnh… có thể tìm ngay lá lốt.

Lá lốt, vị thuốc Nam thông dụng hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp hiệu quả - Ảnh: An Hà

- Dùng lá lốt vò, giã nát, sao nóng với muối hạt, (thêm gừng tươi, ngải cứu sẽ tăng hiệu quả) cho vào túi vải xô để đắp, chườm lên những vùng khớp bị đau, làm mỗi ngày cho đến khi hết đau, chú ý độ nóng để tránh bị bỏng.

Nếu đau cấp, đau nhiều nên chườm 2-3 lần/ngày. Các hoạt chất kháng viêm, giảm đau mạnh chứa trong lá lốt sẽ giúp làm giảm cơn đau, loại trừ yếu tố gây viêm.

- Đun sôi khoảng 30g lá lốt trong nước từ 3-5 phút, thêm muối hạt, hòa nước vừa đủ ấm, mỗi tối ngâm 15-20 phút, phù hợp với đau khớp bàn tay, bàn chân. Cách này cũng tốt cho người bị đổ mồ hôi tay, chân do phong thấp.

- Dùng lá lốt tươi kết hợp dây chìa vôi, ngải cứu, lá thầu dầu tía, mỗi loại 20g; 5 củ tỏi; tất cả đem giã nát, bọc vải xô bó vào khớp bị sưng đau, 1 lần/ngày, liên tục 7-10 ngày.

- Gừng tươi, hành sống, rau mùi, mỗi loại 30g, thạch xương bồ 15g, rượu trắng vừa đủ. Nghiền nát 4 vị thuốc, đổ vào nồi, sao với rượu, cho vào túi rồi chườm lên vùng khớp bị đau, 1 lần/ngày, liên tục 7-10 ngày. Đau cấp nên chườm 3 lần/ngày.

- Xoa bóp bên ngoài bằng rượu thuốc cũng là cách giúp làm giảm đau, nhức mỏi khớp hiệu quả. Có thể tự ngâm rượu để xoa bóp theo công thức như sau: quế vụn 20g, ráy dại 10g, địa liền 20g, long não 5g, tất cả cùng ngâm với 1 lít rượu trắng 60 độ trong 3 ngày là có thể dùng; thoa rượu lên vùng khớp bị đau và xoa bóp nhẹ nhàng cho ấm lên 1-3 lần/ngày, có thể duy trì thực hiện thường xuyên.

Lưu ý: Không ngâm, đắp vùng da bị trầy xước, lở loét…

Uống để tăng hiệu quả giảm đau

Đau nhức mỏi khớp do phong hàn thấp thường âm ỉ, dai dẳng. Vì vậy nên kết hợp thêm liệu pháp uống trong để hỗ trợ làm giảm bớt khí lạnh, khí thấp trong cơ thể.

Đinh lăng, vị thuốc Nam được dùng điều trị chứng đau khớp do thiếu khí huyết - Ảnh: An Hà

- Dùng 8-12g lá lốt khô (hoặc 30g tươi) sắc đặc khoảng 1 bát thuốc, uống ấm sau bữa ăn tối. Hoặc kết hợp: Lá lốt 20g, cỏ xước 20g, cẩu tích 20g, hy thiêm thảo 20g, rễ si 16g, rễ quýt rừng 16g, cà gai leo 12g, thiên niên kiện 12g. Đổ ngập nước, sắc còn 1 bát thuốc, uống nóng; ngày uống 2 lần, dùng liên tục 7-10 ngày. Không áp dụng khi có nhiệt trong người, táo bón.

- Dùng dạng trà thuốc mỗi ngày để làm giảm tình trạng viêm khớp do phong thấp. Cụ thể: 1g trà xanh khô, 3g tế tân, 10g chích cam thảo (cam thảo tẩm mật sao). Nấu sôi tế tân, cam thảo với 500ml nước trong 5 phút, đổ trà vào khuấy đều. Uống ấm, 3 lần/ngày sau bữa ăn tối thiểu 30 phút, liên tục 7-10 ngày.

Hoặc 1g lục trà, 5g lá thông khô (hoặc 10g lá tươi) giã nhỏ, hãm với nước sôi, uống đến khi nhạt vị; có thể uống thường xuyên, phù hợp với trường hợp bị viêm khớp mạn tính.

- Nếu đau khớp kèm các triệu chứng khí huyết kém như dễ mệt mỏi, hụt hơi, hoa mắt chóng mặt, sợ lạnh… thì nên uống: Rễ đinh lăng 12g; cối xay, hà thủ ô, huyết rồng, cỏ rễ xước, thiên niên kiện, mỗi loại 8g; vỏ quýt, quế chi, mỗi loại 4g. Đổ ngập nước, sắc còn 1 bát thuốc, uống nóng; ngày uống 2 lần.

Hà Nguyễn (Đông y sĩ, Hội Đông y TPHCM)