Độc đáo nghề làm tranh tết

30/01/2022 - 17:35

PNO - Những ngày giáp Tết Nhâm Dần, người dân làng Sình xã Phú Mậu (TP. Huế) vẫn miệt mài hoàn thiện những bức tranh cuối cùng để phục vụ tết.

 

Người Việt có tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên và nhân hòa các hiện tượng thiên nhiên. Nên cùng với tranh Tết, tranh thờ ra đời rất sớm.
Người Việt có tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên và nhân hòa các hiện tượng thiên nhiên. Nên cùng với tranh tết, tranh thờ ra đời rất sớm.
Trong đó dòng Tranh làng Sình (xã Phú Mậu, TP Huế) thuộc về dòng tranh thờ
Trong đó dòng tranh làng Sình (xã Phú Mậu, TP. Huế) thuộc về dòng tranh thờ đặc biệt thông dụng đối với người dân xứ Huế, nhất là vào dịp tết.
Tranh làng Sình làm thủ công, theo kỹ thuật gia truyền, nên muốn có những bức tranh như ý phải hết sức khó nhọc.
Tranh làng Sình được làm thủ công, theo kỹ thuật gia truyền, nên muốn có những bức tranh như ý, người nghệ nhân phải vô cùng kỹ lưỡng và cũng thật khó nhọc.
Để có giấy in tranh, người dân làng Sình xuôi thuyền dọc phá Tam Giang về vùng cầu Hai - Láng Cô để cào điệp. Đây là loại sò có vỏ mỏng nhiều màu sắc. Cào về giã thành bột, rồi trộn với hồ.
Để có giấy in tranh, người dân làng Sình xuôi thuyền dọc phá Tam Giang về vùng cầu Hai - Láng Cô để cào điệp. Đây là loại sò có vỏ mỏng nhiều màu sắc. Vỏ điệp được giã thành bột, trộn với hồ.
Sau đó phết hỗn hợp này hai lần lên giấy dó. Khi phơi khô, hỗn hợp sẽ tạo nên màu trắng thuần khiết của loại giấy làm tranh làng Sình.
Người làm tranh đem hỗn hợp này phết lên giấy dó 2 lần. Khi phơi khô, hỗn hợp sẽ tạo nên màu trắng thuần khiết của loại giấy làm tranh làng Sình.
Theo lời nghệ nhân Kỳ Hữu Phước, thời hoàng kim, tranh làng Sình có hàng trăm bản khắc,
Theo lời nghệ nhân Kỳ Hữu Phước, thời hoàng kim, tranh làng Sình có hàng trăm bản khắc.
Mỗi bản có ý nghĩa khác nhau: tranh bếp - thờ Táo quân; tranh thờ tượng bà, tranh thờ tượng ông; ảnh “mạng” (tức là mệnh), còn gọi là ảnh nộm: ảnh con trai thì cầm bút, con gái thì cầm bông hoa, người chết mà từ 12 tuổi trở lên thì có thể cúng thứ ảnh không cầm bút hoặc cầm hoa nữa...; tranh con heo nái, ai mà muốn cầu cho chăn nuôi không bị dịch bệnh thì mua về để cúng chuồng; tranh hai đô vật thì liên quan đến hội vật làng Sình: các đô vật mua về để cúng cầu cho mình giành phần thắng trong cuộc đấu trên sới vật của làng; ngoài ra còn có cả tranh đồ gia dụng, khí dụng để cúng cho người chết.
Mỗi bản in tranh làng Sình có ý nghĩa khác nhau như tranh bếp - thờ Táo quân, tranh thờ tượng bà, tranh thờ tượng ông, ảnh mạng (mệnh) còn gọi là ảnh nộm, tranh đô vật, tranh đồ gia dụng, khí dụng để cúng cho người đã khuất...
Nghệ Nhân Kỳ Hữu Phước nhận xét So sánh dòng tranh làng Sình với các dòng tranh dân gian khác sẽ thấy không lẫn vào đâu được. Nét vẽ và bố cục còn rất thô sơ, mộc mạc nhưng lại rất có hồn. Mới nhìn đã thấy bức tranh toát lên sự linh thiêng, uy nghiêm của tranh thờ cúng, không phải để thưởng ngoạn.
Theo nghệ nhân Kỳ Hữu Phước, đem so tranh làng Sình với các dòng tranh dân gian khác sẽ thấy không lẫn vào đâu được. Nét vẽ và bố cục tranh làng Sình còn rất thô sơ, mộc mạc nhưng lại rất có hồn, mới nhìn đã thấy toát lên sự linh thiêng, uy nghiêm của tranh thờ cúng, không phải để thưởng ngoạn.
Hiện nay, có khoảng 30 hộ gia đình ở làng Sình chuyên tâm làm nghề vẽ tranh kiếm sống. Nhưng vì thu nhập thấp. Trung bình mỗi ngày khá lắm cũng chỉ kiếm được khoảng 20.000 đồng/người nên lớp trẻ không ai muốn theo học nghề nữa.
Hiện nay, có khoảng 30 hộ gia đình ở làng Sình chuyên làm nghề vẽ tranh kiếm sống. Tuy nhiên, nghề này đem lại thu nhập thấp (trung bình mỗi ngày khá lắm mỗi người chỉ kiếm được khoảng 20.000 đồng) nên lớp trẻ không ai muốn theo học nghề truyền thống của cha ông nữa.
Về Làng Sình những ngày giáp Tết Nhâm Dân, ghé thăm nhà mệ Hậu, ông Địch những người làm tranh con vật ở đây. Mới thấy được cái khó khăn, nghèo khổ của những nghệ nhân già. Thu nhập thấp đã làm cho lớp con trẻ không còn mặn mà với nghề truyền thống của cha ông
Về làng Sình những ngày giáp Tết Nhâm Dần, ghé thăm nhà mệ Hậu, ông Địch - những người làm tranh con vật ở đây - mới thấy được sự khó khăn và cái nghèo của những nghệ nhân già. 
Ngày xưa không biết thế nào, mà nay, dù đã sang thế kỷ XXI, trong tâm thức dân gian xứ Huế vẫn tồn tại một niềm tin: con người sinh ra có bổn mạng. Bổn mạng của mỗi người là những vị thần phù hộ cho sức khỏe, công việc làm ăn, vận hạn
Trong tâm thức dân gian xứ Huế vẫn tồn tại một niềm tin: con người sinh ra có bổn mạng. Bổn mạng của mỗi người là những vị thần phù hộ cho sức khỏe, công việc làm ăn, vận hạn.
Nhờ đó, những bức tranh làng Sình đã theo chân khách du lịch đi khắp nước và cả nước ngoài. Chính vì vậy, cần phải nỗ lực bảo tồn tranh làng Sình thì mới mong dòng tranh của các nghệ nhân quê hương không bị mai một, có vị trí xứng đáng trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam bên cạnh các dòng tranh khác
Nhờ đó, những bức tranh làng Sình đã theo chân khách du lịch đi khắp nước và cả nước ngoài. Cần phải nỗ lực bảo tồn tranh làng Sình thì mới mong dòng tranh của các nghệ nhân quê hương không bị mai một, có vị trí xứng đáng trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam bên cạnh các dòng tranh khác.
Được biết, ngày nay, làng Sình không chỉ là nơi mua tranh cúng Tết mà còn trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút nhiều khách du lịch tham quan và tự tay in tô màu tranh.
Được biết, ngày nay, làng Sình không chỉ là nơi bán tranh cúng tết mà còn trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút nhiều khách du lịch tham quan và tự tay in tô màu tranh.

Thuận Hóa 

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI