Đề xuất đình chỉ hành nghề nhân viên y tế nếu công bố giới tính thai nhi

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày dự thảo Luật dân số, chiều 8/10. Ảnh: QH

Đưa quy định cấm lựa chọn giới tính khi sinh vào quy ước cộng đồng

Dự thảo quy định 6 hành vi bị nghiêm cấm gồm: tuyên truyền, phổ biến hoặc đưa ra những thông tin có nội dung trái với chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, ảnh hưởng xấu đến công tác dân số; cản trở việc tuyên truyền, vận động phổ biến thông tin, tư vấn về dân số, kế hoạch hóa gia đình; lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 15 Luật này.

Đồng thời, cấm hành vi cưỡng bức, ép buộc, khuyến khích, động viên, tư vấn việc phá thai vì lý do giới tính; kỳ thị, phân biệt đối xử trong chăm sóc sức khỏe sinh sản và nhân bản người vô tính.

Dự thảo cũng đặt mục tiêu giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh. Trong đó, dự thảo quy định khuyến khích đưa nội dung không trọng nam hơn nữ, không lựa chọn giới tính khi sinh vào hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư.

“Đình chỉ đối với người hành nghề y có hành vi công bố, thông báo, tiết lộ thông tin về giới tính thai nhi cho khách hàng trừ trường hợp xác định giới tính phục vụ chẩn đoán và điều trị các bệnh di truyền liên quan đến giới tính theo quy định của Bộ Y tế. Việc đình chỉ hành nghề thực hiện theo quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh” - dự thảo luật nêu rõ.

Đề xuất phụ nữ được nghỉ 7 tháng nếu sinh con thứ 2

Cần có chính sách tổng thể, lâu dài để người dân kết hôn và sinh đủ 2 con. Ảnh: Nhã Chân

Để duy trì mức sinh thay thế, dự thảo đưa ra nhiều biện pháp. Thứ nhất, tăng thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ hai. Theo đó, phụ nữ được nghỉ thêm 1 tháng; nam giới được nghỉ thêm 5 ngày làm việc khi vợ sinh con.

“Hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc ít người; phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi; phụ nữ ở địa phương có mức sinh thấp” - dự thảo quy định.

Ngoài ra, phụ nữ sinh đủ 2 con hoặc nam giới có 2 con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã chết được ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội. Chính phủ quy định nội dung và mức hỗ trợ tối thiểu.

Căn cứ điều kiện kinh tế - xã hội trong từng thời kỳ và khả năng cân đối ngân sách, chính quyền địa phương quy định đối tượng, nội dung và mức hỗ trợ, bảo đảm mức hỗ trợ không thấp hơn mức hỗ trợ do Chính phủ quy định.

Thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, có ý kiến đề nghị bổ sung đánh giá tác động quy định tăng thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ hai dưới góc nhìn từ doanh nghiệp và chính người lao động.

Bởi việc tăng quyền lợi về chế độ nghỉ thai sản cho các cặp vợ chồng có thể gây e ngại cho chủ sử dụng lao động khi tuyển dụng lao động nữ. Cần có chính sách hay giải pháp để cân bằng, hài hòa lợi ích giữa các bên.

Ủy ban Văn hóa và Xã hội cũng đề nghị nghiên cứu quy định hỗ trợ tài chính đối với phụ nữ sinh đủ 2 con theo hướng nhóm phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi ở mức hỗ trợ cao hơn; làm rõ tiêu chí “địa phương có mức sinh thấp” là thấp dưới mức sinh thay thế hay mức nào.

Góp ý vào dự thảo, ông Hoàng Thanh Tùng - Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp chỉ ra, nhiều địa phương đang có mức sinh thay thế thấp. Điển hình như, tỉ suất sinh của TPHCM năm 2024 chỉ có 1,39 con/phụ nữ. Mức sinh thấp gắn với nguyên nhân chi phí cao. Bên cạnh chính sách đã đề ra, ông đề nghị có biện pháp tổng thể, căn cơ, lâu dài để người dân kết hôn, sinh đủ hai con, đảm bảo mức sinh thay thế.

Tỉ lệ vô sinh ở nam giới tương đối cao, có xu hướng tăng. Số lượng người được hỗ trợ còn thấp, do đó, ông đề xuất có chính sách hỗ trợ tài chính cho các cặp vợ chồng vô sinh; kiểm soát chặt chẽ phá thai vì lựa chọn giới tính thai nhi.

Huyền Anh