Con gái không điệu vẫn... chảy nước?

Cháu 16 tuổi. Các bạn trong lớp cháu hay nói giỡn “điệu chảy nước” khi thấy bạn gái nào quá xí xọn, nhõng nhẽo; nhưng mỗi khi xem phim tình cảm hoặc thích một người khác phái, cháu nhận ra “cô bé” của cháu sưng lên và có hiện tượng ẩm ướt, có nước rỉ ra và cảm thấy xôn xao khó tả.

Thỉnh thoảng, gần “cửa” còn xuất hiện một cục cưng cứng bằng trái nho, sờ không ngứa không đau, vài ngày sau thì tự hết. Chuyện không điệu mà vẫn… chảy nước của cháu là do đâu? Cục u đó có phải là bệnh, có cần đi khám?

(Một nữ sinh ở Linh Trung, Thủ Đức)

Chào cháu,

Mỗi người nữ có hai tuyến chất nhờn (tên “khai sinh” là Bartholin), đứng gác hai bên “cửa” dẫn lối vào “nhà”, ở vị trí bốn giờ và tám giờ; dạng hình cầu, kích thước bằng hạt đậu, cấu tạo bởi các tế bào hình trụ tiết nhầy.

Khi các bé gái còn nhỏ tuyến này chưa hoạt động, chỉ khi đến tuổi dậy thì, các cơ quan sinh dục ngoài “trưởng thành” mới bắt đầu tiết dịch khi sắp có kinh lần đầu. Bình thường, không thể nhìn thấy hay sờ thấy tuyến này vì rất nhỏ.

Chức năng của tuyến này là tiết ra chất nhờn để tạo độ ẩm và môi trường cân bằng bảo vệ cho âm đạo. Nhờ chúng mà các bạn gái không bị đau rát khi đi lại, làm việc, sinh hoạt.

Nó cũng sẽ tăng tiết dịch khi người nữ gặp kích thích tình dục qua các giác quan (nhìn thấy mấy cảnh “tình cảm”, nghe những lời yêu đương, được đụng chạm vuốt ve, thậm chí khi tưởng tượng những chuyện “xa xôi”…). Khi người nữ trưởng thành và có quan hệ tình dục, tuyến này cũng tiết ra chất nhờn bôi trơn cỗ máy tình yêu để chuyện có thể diễn ra xuôi chèo mát mái.

Khi vệ sinh cá nhân không kỹ hoặc chất nhầy quá đặc, ống tuyến có thể bị tắc. Cũng có khi sự tắc nghẽn là do ống tuyến bị chèn ép, do bị chấn thương hoặc nhiễm trùng mãn tính khiến miệng ống tuyến bít lại, chất nhầy ứ đọng bên trong và tạo ra những u nang nhiều kích thước, có thể bằng hòn bi nhưng cũng có thể to như quả cam gọi là nang bartholin (cyst Bartholin).

Số phụ nữ bị nang tuyến bartholin chiếm 2% phụ nữ đến khám bệnh phụ khoa tại các bệnh viện. Nguyên nhân khiến cái tuyến hiền lành đó “nổi dậy”, dẫn đến tình trạng “nổi cộm” có thể là: 1/ Vi khuẩn xâm nhập do vệ sinh vùng kín không sạch sẽ, tình trạng viêm nhiễm âm hộ, âm đạo điều trị không hiệu quả. 2/ Tắc ống tuyến do chất nhờn quá đặc, hình thành các u nang bartholin, dẫn đến viêm tuyến bartholin. 

3/ Sinh hoạt tình dục không an toàn như thủ dâm làm nhiễm các vi khuẩn gây bệnh làm viêm tuyến bartholin; không đảm bảo vệ sinh trước, trong và sau khi giao hợp.

Thường thì u chỉ xuất hiện một bên âm hộ và không có triệu chứng gì, nếu chỉ khoảng 1,5–3cm thì không cần điều trị, nó sẽ tự tiêu. Nhưng nếu lên đến 5–10cm hoặc bị viêm nhiễm gây đau thì cần chữa trị:

• Ngâm nước ấm, nước trà xanh, nước lá trầu không hoặc pha thuốc tím 4% với nước cho ra màu hồng cánh sen; dùng ngâm rửa nhiều lần trong ngày, liên tục 3-4 ngày để u nang và những viêm nhiễm nhẹ giảm sưng đau. 

• Điều trị nội khoa: bác sĩ có thể kê toa thuốc kháng sinh nếu u nang bartholin bị nhiễm khuẩn hoặc xét nghiệm thấy mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục. 

• Điều trị ngoại khoa: rạch bóc nang tuyến khi khối u quá to gây khó chịu cho người bệnh hoặc tái phát nhiều lần.

Cháu cần hiểu biết và quan tâm chăm sóc những món quà tạo hóa ban tặng cho mình!

Bác sĩ Hoa Tiêu