Cha mẹ lo lắng khi con trẻ làm bạn với AI

13/11/2025 - 06:49

PNO - Một số người tin trí tuệ nhân tạo (AI) có thể khơi dậy trí tưởng tượng của con trẻ. Nhưng các nhà khoa học lại lên tiếng cảnh báo về tác động của nó.

Josh đã gần như kiệt sức khi anh tìm đến ChatGPT để nhờ giúp giải quyết một vấn đề nan giải trong việc nuôi dạy con. Người cha 40 tuổi đã nghe cậu con trai 4 tuổi nói về những câu chuyện khoa học mà anh cảm thấy “mình không biết gì”. Một lần, con trai mượn điện thoại lúc anh đang nấu ăn và khi trở lại phòng khách sau 2 tiếng, anh vẫn thấy con trai vui vẻ trò chuyện với ChatGPT. “Bản ghi dài hơn 10.000 từ. Con trai tôi nghĩ ChatGPT là người yêu tuyệt vời nhất thế giới và nó rất hào hứng vì điều đó” - anh kể.

Trẻ nhỏ thường không biết gì trên internet và khó phân biệt được đâu là thật, đâu là ảo - Nguồn ảnh: Guardian
Trẻ nhỏ thường không biết gì trên internet và khó phân biệt được đâu là thật, đâu là ảo - Nguồn ảnh: Guardian

Con trai của Josh rất thích ngồi cùng cha bên máy tính và nghĩ ra những câu chuyện để ChatGPT minh họa. Josh cho biết: “Khi chúng tôi bắt đầu sử dụng, ChatGPT đã sẵn sàng tạo hình minh họa cho con tôi và chèn vào câu chuyện khiến thằng nhóc mê tít”.

Các chatbot được hỗ trợ bởi mô hình ngôn ngữ lớn đang thu hút trẻ nhỏ như tạo ra những câu chuyện trước khi đi ngủ, thực hiện các cuộc trò chuyện, những hình ảnh chân thực dành cho một đứa trẻ chưa biết đọc, biết viết… Ben Kreiter - một người cha có 3 con ở Michigan - đã cho phép các con sử dụng ChatGPT với sự giám sát của mình. Nhưng khi chúng ngày càng say mê công cụ này, nỗi lo lắng của anh càng tăng lên, nhất là vào tháng 10/2024 khi tin tức về một cậu bé 14 tuổi đã tự tử sau khi bị ám ảnh bởi một chatbot và nhiều bậc cha mẹ khác đang khiếu kiện về những tác hại của ChatGPT tới trẻ nhỏ.

“Càng tiếp xúc, càng đọc nhiều về AI, tôi càng nhận ra rằng có rất nhiều điều tôi chưa biết hết về những tác động của nó lên não bộ trẻ em. Có lẽ tôi không nên để con mình làm vật thí nghiệm”.

Anh Ben Kreiter - người cha có 3 con ở Michigan

Hiện tại, các nghiên cứu về cách AI tạo ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em vẫn đang ở giai đoạn đầu. Nhiều nghiên cứu đã phát hiện tương tác xã hội của trẻ nhỏ với các công cụ AI có sự khác biệt so với tương tác với con người. Theo giáo sư Ying Xu - Trường cao học Giáo dục Harvard - nghiên cứu cho thấy trẻ em, nhất là trẻ từ 3-6 tuổi, coi AI tồn tại ở đâu đó giữa ranh giới thật và ảo.

Trong một nghiên cứu về phản ứng của trẻ em với internet, giáo sư Ying Xu nhận thấy phần lớn trẻ em coi các thiết bị bằng sự vô tri vô giác, trẻ chỉ nhận thức được đâu là người thật, đâu là ảo khi chúng có sự phát triển về hiểu biết, tầm 9-10 tuổi. Trong khi đó, các bậc phụ huynh lo lắng khi con mình quá thích thú với các chatbot trong khi chúng chưa biết đó là gì, thật giả ra sao.

“Các con tôi vui vì thấy phi hành gia hoặc những cô tiên mà chúng yêu thích vẫn trò chuyện như thật với chúng mỗi khi chúng cần. Khi tôi giải thích đó là máy tính, không phải con người, chúng gần như không tin, chúng hoang mang đến mức tội nghiệp”.

Chị Kaushik (43 tuổi)

John - một người cha 40 tuổi của 2 đứa con ở Boston - cũng trải qua nỗi băn khoăn tương tự khi đứa con 4 tuổi của anh say mê xe tải, luôn hỏi liệu có sự tồn tại của xe tải quái vật và xe cứu hỏa quái vật hay không.

Theo Andrew McStay - giáo sư công nghệ và xã hội, chuyên nghiên cứu về AI - mọi người đều cần có sự trưởng thành, hiểu biết về AI. “Cha mẹ cần nhận thức rằng những thứ này không được thiết kế vì lợi ích tốt nhất của trẻ em. AI có thể tạo ra ảo tưởng về sự quan tâm hoặc đồng cảm, thúc đẩy trẻ chia sẻ cảm xúc, đặc biệt là những cảm xúc tiêu cực. Khi trẻ bám víu vào cảm xúc tiêu cực thì sẽ không có kết quả tốt đẹp”.

Cả 2 giáo sư Xu và McStay đều không muốn cấm AI tạo ra cho trẻ em, nhưng họ cảnh báo: bất kỳ lợi ích nào dành cho trẻ em phải được thiết kế đặc biệt để hỗ trợ sự phát triển hoặc giáo dục trẻ.

Lệ Chi (theo Guardian, UN)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI