Vay tiền mua nhà vừa khó, vừa chịu lãi cao

Ngân hàng ngoại cũng hạn chế cho vay

Trước đây, khi các ngân hàng (NH) trong nước hạn chế cho vay mua nhà, người vay thường tìm đến các NH nước ngoài bởi điều kiện vay thoáng hơn. Nhưng hiện tại, ở các NH này, lãi suất (LS) cho vay đã tăng, điều kiện vay cũng khó hơn. 

Tại phòng giao dịch NH Public Việt Nam (PublicBank) chi nhánh Phạm Ngọc Thạch, Q.3, TPHCM, nhân viên tín dụng cho biết: Trước đây, người vay tiền không cần ký cam kết duy trì số dư tối thiểu 10 triệu đồng trong tài khoản thanh toán nhưng nay, NH đặt thêm điều kiện này. Số dư này sẽ bị phong tỏa cho đến khi khách hàng tất toán khoản vay. 

Nhân viên này nói: “Nếu khách yêu cầu mở phong tỏa số tiền duy trì nêu trên thì LS khoản vay sẽ tăng thêm 0,25%/năm ngay và áp dụng đến hết thời hạn vay. Việc mở phong tỏa cũng chỉ áp dụng cho khách vay mua nhà lần đầu, không áp dụng với khách hàng vay lại hoặc vay sửa chữa nhà”.  

Các chuyên gia khuyến cáo người vay mua nhà cần dự phòng việc lãi suất vay có thể còn tiếp tục tăng (trong ảnh: Người dân đang công chứng mua bán nhà đất tại Phòng Công chứng Sài Gòn) - Ảnh: T.Hoa

Ngoài đặt thêm điều kiện mới, LS vay, biên độ LS ở PublicBank cũng tăng. Trong thời gian 2020-2021, LS vay ưu đãi trong hai năm đầu là 8,2%/năm, bước sang năm thứ ba thì áp dụng biên độ LS 2,8% cộng với LS tiền gửi tiết kiệm 18 tháng (6,8%/năm), tổng LS mà khách phải trả suốt thời hạn vay là 9,6%/năm. Nhưng hiện nay, LS ưu đãi trong hai năm đầu là 9%/năm, sau đó biên độ LS là 3,25% cộng với LS tiết kiệm 18 tháng, LS mà khách phải trả trong thời hạn vay lên 10,5%/năm. 

Tháng 1/2022, NH Shinhan Việt Nam công bố gói LS vay mua nhà chỉ từ 3,9%/năm cố định trong sáu tháng, 7,6%/năm cố định 36 tháng hoặc 7,9%/năm cố định 60 tháng. Nhưng hiện tại, LS vay cố định trong ba năm đầu là 8,9%/năm, nếu khách vay có tham gia bảo hiểm nhân thọ thì giảm còn 8,8%/năm; đến năm thứ tư, biên độ LS là 2% cộng với LS tiết kiệm 8,64%/năm, LS vay là 10,64%/năm.  

Tại NH Thương mại cổ phần (TMCP) Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) chi nhánh Hậu Giang, Q.6, TPHCM, nhân viên giao dịch cho hay: Trong quý I và quý II/2022, NH có gói cho vay với LS cố định hai năm đầu là 8,5%/năm, còn cố định trong ba năm đầu là 9,5%/năm. Giờ thì Vietcombank không còn gói LS cố định trong 1-2 năm nữa mà cố định ba năm với LS là 10,8%/năm, sau đó là 11%/năm. Như vậy, LS cho vay mua nhà tại đây đã tăng thêm 0,5%/năm.

Đầu năm 2022, NH TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) cũng có mức LS cho vay mua nhà chỉ từ 5,9%/năm cho ba tháng đầu, 8,1%/năm cho sáu tháng đầu hoặc 8,9%/năm cho 24 tháng. Nhưng hiện tại, LS cho vay sáu tháng đầu là 8,2%/năm; sau đó áp dụng biên độ LS 2,1% cộng với LS tiết kiệm, tổng LS là 10,3%/năm. 

Tại NH TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), vài tháng trước, LS ưu đãi cố định trong năm đầu tiên là 7,5%/năm, sau đó tăng lên 8%/năm và hiện là 8,5%/năm. Tại NH Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank), LS ưu đãi cố định trong năm đầu là 7%/năm nhưng năm thứ hai lên 10%/năm. 

Lãi suất sẽ còn tăng 

Ông Nguyễn Văn Đực - Phó Tổng giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành, nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Tổng hội Xây dựng Việt Nam - cho biết LS cho vay tăng cao sẽ ảnh hưởng mọi ngành nghề chứ không riêng gì bất động sản (BĐS). Vài năm trở lại đây, hầu hết các dự án lớn ở TPHCM đều đóng băng, buộc doanh nghiệp phải chạy về các tỉnh đầu tư BĐS nghỉ dưỡng rồi lấy tiền để xoay vốn, “nuôi” một số dự án ở TPHCM. Nếu LS vay tăng tới 15%/năm thì thị trường BĐS sẽ “vỡ trận”, ảnh hưởng không chỉ doanh nghiệp mà cả khách vay cá nhân. 

“Từ đầu năm 2022 đến nay, giá BĐS đã tăng thêm từ 5 - 15%, LS cũng tăng thêm 1 - 2%/năm. Hầu hết phân khúc căn hộ đều có giá từ 2 tỷ đồng/căn trở lên. Nếu khách vay 1 tỷ đồng, mỗi tháng phải trả NH từ 13-15 triệu đồng thì thu nhập của họ phải từ 40-50 triệu đồng/tháng mới đủ. Như vậy, trong thời gian tới, những người có thu nhập trung bình sẽ không có khả năng tiếp cận nhà ở” - ông Nguyễn Văn Đực nói. 

Theo chuyên gia tài chính Đinh Thế Hiển, trong bối cảnh lạm phát tăng cao, đồng tiền mất giá, LS huy động tăng thì LS cho vay buộc phải tăng. Đó là quy luật tất yếu của thị trường. Nếu các NH thế giới đã tăng LS mà các NH trong nước không tăng thì tiền đồng Việt Nam sẽ mất giá, không tốt cho nền kinh tế. Khách hàng muốn mua nhà để kiếm lời, muốn gửi tiết kiệm với LS cao nhưng lại yêu cầu LS vay phải thấp để hưởng lợi là không công bằng. Ở góc độ nào đó, nếu so với vay tiêu dùng, tín chấp thì LS vay mua bất động sản vẫn còn đang ở mức thấp. 

Tiến sĩ Đinh Thế Hiển cho rằng, vay mua nhà để ở vẫn là hình thức đầu tư, bởi người mua vẫn có lợi nhuận trong khi vẫn còn nhiều người vay tiền để thuê nhà. Nếu giá BĐS tăng, LS thấp thì người mua thắng; nếu giá BĐS tăng nhưng LS tăng thì đó là rủi ro trong đầu tư, là chuyện bình thường của thị trường. Do đó, không thể nhân danh kinh tế vĩ mô để kêu ca rồi bắt NH phải hạ LS cho vay. 

LS tăng sẽ ảnh hưởng đến tính thanh khoản của thị trường BĐS nhưng đây không phải là nguyên nhân trực tiếp. Nguyên nhân chính vẫn là giá BĐS bị “thổi” lên cao. “Việc LS cho vay tăng đã được dự báo từ tháng 4-5/2022 và tới đây có thể tăng thêm 0,5 - 1%/năm. Do đó, nếu muốn mua nhà, cần phải tính toán, dự phòng mức LS trong thời gian tới” - ông Đinh Thế Hiển khuyên. 

Thanh Hoa