Uống 1 lon nước ngọt mỗi ngày làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan hơn 50%

Nghiên cứu mới cho thấy cả đồ uống có đường và đồ uống ăn kiêng đều làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu - Ảnh: iStockphoto/Getty Images

Nghiên cứu được trình bày gần đây tại Tuần lễ Tiêu hóa châu Âu thống nhất (United European Gastroenterology Week) ở Berlin (Đức) là hồi chuông cảnh tỉnh về tác động của thức uống giải khát trong chế độ ăn uống và sức khỏe lá gan.

Bệnh gan nhiễm mỡ – mối đe dọa thầm lặng

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), hay còn gọi là bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chức năng chuyển hóa (MASLD), là tình trạng chất béo tích tụ trong gan của những người uống rất ít hoặc không uống rượu.

Tổn thương mà nó gây ra có thể tương tự như ở người nghiện rượu nặng và dẫn đến xơ gan, ung thư gan. Chỉ tính riêng tại Mỹ, số ca mắc NAFLD đã tăng 50% trong 3 thập niên qua và hiện khoảng 38% dân số đang mắc căn bệnh này.

Tác giả chính của nghiên cứu, Lihe Liu - nghiên cứu sinh tại Đại học Tô Châu (Trung Quốc) - cho biết: “Các loại đồ uống có đường từ lâu đã bị giám sát, trong khi các lựa chọn thay thế gắn nhãn ăn kiêng thường được xem là lành mạnh hơn.

Tuy nhiên, nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, các loại nước ngọt chứa ít hoặc không đường thực sự có liên quan đến nguy cơ mắc MASLD cao hơn, ngay cả ở mức tiêu thụ khiêm tốn như 1 lon mỗi ngày”.

Cụ thể, uống tối thiểu một lon nước ngọt ăn kiêng mỗi ngày có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu lên tới 60%. Với nước ngọt có đường thông thường, nguy cơ này cũng tăng đến 50%.

Vì sao nước ngọt gây hại?

Nghiên cứu theo dõi gần 124.000 người không mắc bệnh gan tham gia vào nghiên cứu UK Biobank trong suốt 10 năm, đánh giá loại và tần suất tiêu thụ đồ uống thông qua bảng câu hỏi.

Kết quả cung cấp bằng chứng trực tiếp về hành vi ăn uống ảnh hưởng đến MASLD, và quan trọng là, nó mâu thuẫn với một số phân tích trước đây cho rằng nước ngọt ăn kiêng có thể thay thế nước lọc.

Cả nước ngọt thông thường và nước ngọt ăn kiêng đều có những cơ chế gây hại cho gan.

Với nước ngọt có đường, hàm lượng đường cao gây tăng đột biến nhanh chóng lượng glucose và insulin trong máu, thúc đẩy tăng cân. Lượng đường dư thừa cũng là nguyên nhân chính dẫn đến sự tích tụ chất béo trong gan.

Với nước ngọt ăn kiêng (ít hoặc không đường), mặc dù ít calo, chúng vẫn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe gan thông qua nhiều con đường. Các chất tạo ngọt có thể thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột, can thiệp vào cảm giác no, làm tăng sở thích đối với thực phẩm ngọt và thậm chí kích thích tiết insulin.

Hãy thay thế bằng nước lọc

Tin mừng từ nghiên cứu là giải pháp để giảm thiểu rủi ro rất đơn giản và nằm trong tầm tay mỗi người: Thay thế nước ngọt bằng nước lọc.

Nghiên cứu chỉ ra rằng những người tham gia thay thế nước ngọt có đường bằng nước lọc đã giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ gần 13%. Riêng đối với nước ngọt ăn kiêng, việc chuyển sang nước lọc giúp giảm nguy cơ hơn 15%.

Đáng chú ý, việc chuyển từ nước ngọt có đường sang nước ngọt ăn kiêng (hoặc ngược lại) không hề làm giảm nguy cơ.

Tác giả Lihe Liu kết luận: “Nước lọc cung cấp nước cho cơ thể mà không ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, giúp tạo cảm giác no và hỗ trợ chức năng trao đổi chất tổng thể. Nói cách khác, nước lọc là thức uống lành mạnh nhất”.

Linh La (theo CNN)