Sau cú đúp giải Vàng, làm sao để giải thưởng không chỉ là biểu tượng?

Giải thưởng - vui thôi chưa đủ

Thành tích này không chỉ là niềm vui, sự hãnh diện của người dân thành phố, mà còn cho thấy hiệu quả từ cách làm sáng tạo khi kết hợp giữa di sản văn hoá, nghệ thuật biểu diễn và du lịch. Lễ hội sông nước TPHCM đã được Hội đồng giám khảo quốc tế đánh giá cao quy mô, cách kể chuyện giàu cảm hứng và khả năng kết hợp di sản, du lịch và phát triển kinh tế.

Một cảnh diễn trong chương trình nghệ thuật Chuyến tàu huyền thoại

Nhưng sau niềm vui, cần một sự nhìn nhận thực tế hơn, giải thưởng chỉ thật sự toả sáng khi sản phẩm nghệ thuật có đời sống lâu dài, mang lại lợi ích kinh tế bền vững và góp phần phát triển du lịch.

Cả Chuyến tàu huyền thoại (2024) lẫn Dòng sông kể chuyện (2023) đều được đầu tư quy mô lớn, công phu về nghệ thuật, kỹ thuật và biểu diễn. Tuy nhiên, số lượng khán giả được thưởng thức trong khuôn khổ lễ hội vẫn chưa thỏa mãn so với chi phí và công sức bỏ ra. Nếu những chương trình này chỉ được dàn dựng hoành tráng rồi… cất kho sau mùa lễ hội, thì phần di sản sống, điều làm nên sức mạnh của văn hoá – sẽ khó có thể phát huy.

Một thành phố năng động như TPHCM hoàn toàn có thể biến Chuyến tàu huyền thoại thành chương trình biểu diễn định kỳ phục vụ du khách, thay vì chỉ biểu diễn trong các sự kiện đặc biệt. Dĩ nhiên, với quy mô lớn, việc tổ chức thường xuyên là thách thức không nhỏ, nhưng không phải là điều không thể.

Những ví dụ thành công trong nước cho thấy, khi nghệ thuật gắn liền với du lịch, giá trị kinh tế – văn hoá được nhân lên gấp bội. Tinh hoa Bắc Bộ ở Hà Nội, Ký ức Hội An ở Hội An, Tinh hoa Việt Nam hay Sắc màu Venice ở Phú Quốc… đều chứng minh rằng một chương trình nghệ thuật có thể trở thành thương hiệu du lịch riêng, góp phần phát triển du lịch, kinh tế.

Trong khi đó, TPHCM, trung tâm kinh tế, văn hoá lớn của cả nước, hiện mới chỉ có À Ố Show biểu diễn thường xuyên tại Nhà hát Thành phố, với quy mô khoảng 400 khán giả mỗi suất. Đó là con số còn quá khiêm tốn nếu so với tiềm năng của một đô thị sông nước năng động như Sài Gòn.

Từ giải thưởng đến sản phẩm du lịch

Thành phố có thể học hỏi mô hình từ Singapore River Festival hay Venice Carnival, nơi lễ hội không chỉ là sự kiện biểu diễn, mà còn là chuỗi trải nghiệm liên kết giữa nghệ thuật, thương mại và công nghệ. Đề xuất này của Tiến sĩ Dương Đức Minh - Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế và du lịch TPHCM đăng trên báo Phụ Nữ TPHCM rất đáng được lưu tâm.

Làm sao để đưa những sản phẩm như Chuyến tàu huyền thoại trở thành chương trình biểu diễn định kỳ, mang thương hiệu của TPHCM là bài toán khó, nhưng không phải không thể tìm ra lời giải

Nếu được tổ chức bài bản, Lễ hội sông nước có thể trở thành thương hiệu đặc trưng của du lịch TPHCM. Một lễ hội kể chuyện sống động, nơi dòng sông không chỉ là phông nền mà là nhân vật chính.

Hãy hình dung, du khách được ngồi trên thuyền đêm, nghe dòng sông kể chuyện qua ứng dụng du lịch số, xem trình diễn ánh sáng 3D trên mặt nước, tương tác bằng công nghệ thực tế tăng cường (AR) để khám phá từng đoạn sông, từng cây cầu như một chương hồi của lịch sử thành phố trẻ. Khi đó, hành trình của du khách đến TPHCM, đi trên con tàu huyền thoại và lắng nghe dòng sông kể chuyện sẽ trở thành trải nghiệm văn hoá sống động, mang đậm dấu ấn của một đô thị sông nước năng động và giàu bản sắc.

Giải thưởng quốc tế là sự ghi nhận quý giá, nhưng giá trị thật của di sản nằm ở khả năng nó “sống” trong đời sống đô thị, tạo công ăn việc làm, thu hút khách du lịch và nuôi dưỡng niềm tự hào địa phương.

Chuyến tàu huyền thoại đã khởi hành và mang về huy chương vàng danh giá, điều còn lại là làm sao để “con tàu” ấy tiếp tục vận hàng, mang theo câu chuyện văn hoá và khát vọng sáng tạo của TPHCM trên hành trình dài hơn, bền vững hơn.

Ngọc Tiền