Săn chuột đồng mùa nước nổi ở Đồng Tháp

Nghề săn bắt chuột và mua bán chuột đồng đang giúp nhiều nông dân vùng Đồng Tháp Mười có thêm thu nhập lúc nông nhàn đồng thời giải quyết được việc làm cho người lao động nông thôn, góp phần tiêu diệt loài chuột bảo vệ mùa màng.

Vũ khí săn bắt chuột thường được người dân địa phương tự tạo như: súng săn chuột tự chế, bằng gỗ có kích cỡ giống súng trường, thay cho đạn là mũi tên bằng thép cứng. Dây làm bằng loại thun co giãn. Súng săn chuột có tầm đi nhanh, trong khoảng cách từ 5-6m rất chính xác.

Chuột đồng lên bàn tiệc

Còn chĩa đâm chuột được làm bằng những thanh sắt thép dài từ 1,5 - 2 tấc, có một đầu nhọn, đầu kia được tra vào một đoạn tre hoặc cây tầm vông dài khoảng 4-5m… Sau khi chuẩn bị sẵn sàng súng săn, chĩa đâm, xuồng, đội săn chuột còn có thêm đàn chó…

Người dân ở xã Tràm Chim dỡ chà bắt chuột

Vào mùa nước nổi hằng năm, chuột đồng sinh sôi, nảy nở nhiều, người đi săn chỉ tìm đến gò cao, lùm cây, bụi cỏ trên đồng ngập nước là săn được chuột. Đàn chó đi đầu uy hiếp không cho chuột xuống nước ém quân, chờ làm mồi cho những mũi tên, mũi chĩa của ngườn săn. Kết quả sau buổi săn chuột, mỗi người bắt được vài ba chục con chuột đồng… Chúng có thể chế biến thành những món ăn ngon miệng và cũng là nguồn thu nhập phụ của nhiều gia đình…

Hai em Trần Bá Phú và Trần Bá Hùng ở xã Tam Nông (tỉnh Đồng Tháp) hào hứng: “Đi săn chuột đồng mê lắm chú ơi! Người săn thường đi thành từng tốp 5 - 7 người, dẫn theo 2 - 3 con chó để đuổi chuột. Sau vài giờ săn lùng, mỗi người kiếm cũng được từ 20, 30 con. Như em và thằng Hùng đi một buổi kiếm không dưới 50 con chuột, vừa cải thiện được bữa ăn hằng ngày, vừa bán lấy tiền phụ cho gia đình…”.

Vui mừng trước thành quả sau một đêm đặt bẫy chuột đồng

Anh Lê Thành Tâm ở xã Tràm Chim (tỉnh Đồng Tháp) kể: “Tôi có 2 đứa con trai, với 2 cây chĩa, 1 súng săn và 2 con chó mực. Đi săn theo những lùm cây, bụi cỏ, gò cao sau khoảng 4 giờ, chúng tôi bắt gần 70 con chuột đồng. Giá bán một ký chuột đồng cho thương lái khoảng 50.000 đồng. Nhờ nghề săn chuột đồng mà người dân vùng Đồng Tháp Mười có nguồn thu nhập đáng kể”.

Theo thống kê của các nhà sinh vật học thì trong vòng một năm, một cặp “vợ chồng” chuột có thể sinh sản hàng ngàn con cháu. Bên cạnh việc săn chuột bằng súng tự chế, chĩa đâm… nông dân vùng Đồng Tháp Mười còn áp dụng phương pháp chất chà, giậm cù bắt chuột rất hấp dẫn, hiệu quả mà lại an toàn cho người. Với cách này, nông dân thu gom rất nhiều chuột một lần.

Người chất chà bắt chuột thường chọn một số nhánh chà bằng cây tạp, đọt tre, tràm, gáo, bạch đàn, trâm bầu... buộc lại từng bó, mỗi bó độ chừng một người ôm, chiều dài khoảng 1m, với số lượng vài chục bó... Các bó chà được chất đống lại quanh gốc dừa, gáo, chuối, bờ kênh và nhất là gần những nơi chuột thường qua lại kiếm ăn. Diện tích để chất chà khoảng 20m². Khi chất xong, rải vào một ít lúa, gạo, bắp, đậu, khoai... để nhử chuột, rồi dùng rơm, tàu dừa, cỏ khô... phủ lên để tạo hơi ấm cho chuột vào làm ổ.

Thương lái phân loại chuột

Anh Trần Văn Hút ở xã Tràm Chim cho biết, chà mới chất để khoảng mười bữa, nửa tháng mới dỡ; còn chất lâu thì 5 - 7 ngày dỡ một lần. Dỡ chà rất đơn giản, nhẹ nhàng, thường sử dụng đăng tre hoặc lưới cước... quây tròn đống chà, dằn chất kín, chừa lại một lỗ nhỏ dưới chân đăng. Nơi đó, đặt một cái bao hay một cái rọ để đón chuột chạy ra.

"Hai vợ chồng và đứa con trai của tôi cùng anh em chòm xóm dỡ từng bó chà ném ra ngoài. Chuột trong chà lúc này chạy tán loạn tìm đường thoát thân. Cuối cùng, chuột cũng tìm đến chỗ trống và chui vào rọ. Mỗi lần dỡ chà chuột độ chừng 15 - 20 phút là xong, kiếm cũng được vài chục con chuột. Sau đó, gia đình tôi chất chà lại, để mồi nhử chuột và chờ đôi ba ngày lại dỡ chà bắt chuột tiếp”, anh nói.

Còn anh Cao Văn Lê ở xã Thanh Bình (tỉnh Đồng Tháp) thì chia sẻ: “Chất chà bắt chuột mê lắm! Mỗi lần dỡ chà chuột gom lại thành từng bầy thấy phát ham, con nào con nấy mập mạp, lông mướt rượt... Mỗi lần dỡ chà, gia đình tôi bắt cũng được 20 - 30 con. Lần nào dỡ trúng kiếm hơn 50 con, bán được vài trăm ngàn đồng. Thậm chí, gia đình tôi còn bắt được vài con rắn hổ hành, hổ đất... nấu cháo đậu xanh ăn "mát trời ông Địa!”.

Chuột đồng được bày bán ở nhiều chợ

Hiện nay, có rất nhiều thương lái tỏa đến các cánh đồng để thu mua chuột. Anh Minh Hoàng ở xã Tràm Chim đã có gần 10 năm trong nghề mua bán chuột đồng cho biết: “Thông thường, vào đầu tháng Tư Âm lịch là tôi bắt đầu đến các cánh đồng của các xã, phường vùng biên tỉnh Đồng Tháp để thu mua chuột đồng. Sau đó, chở đến các chợ trong tỉnh An Giang, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Cần Thơ… để tiêu thụ. Bình quân mỗi ngày, tôi mua và bán trên 100 con chuột đồng. Đến cuối tháng Chín Âm lịch hằng năm là hết mùa. Sau một mùa mua bán chuột, trừ tất cả chi phí… tôi còn lãi khoảng 5 triệu đồng!”.

Anh Phan Văn Mỹ ở xã Tam Nông chia sẻ: “Thịt chuột đồng thơm ngon nhất là vào cuối vụ Hè Thu nên chuột đồng tiêu thụ rất mạnh và bán rất có giá! Các món ăn được chế biến từ thịt chuột đồng như: chuột xào củ kiệu, chuột luộc cơm mẻ, chuột quay lu, chuột chiên-nướng-khìa… rất thơm ngon”.

Giá chuột đồng sống các loại hiện đang được bán ở các chợ dao động từ 75.000 - 80.000đồng/kg, thịt chuột đồng làm sẵn giá bán từ 100.000đ/kg trở lên. Chuột đồng là món ẩm thực khoái khẩu của nhiều thực khách với nhiều món ngon, có nhiều chất dinh dưỡng, giá cả cũng vừa túi tiền nên rất được người tiêu dùng ưa chuộng, mua nhiều.

Trần Trọng Trung