Ngàn món thương từ chuối

Chẳng thể nào đếm được có bao nhiêu món thương món nhớ, món quen món lạ được làm từ chuối

Tôi hỏi con gái: “Trong những ngày dịch này, con nhớ điều gì nhất?”, thật bất ngờ khi con tôi bảo: “Con nhớ tất cả mấy món chè, bánh từ chuối. Sao chuối lại có thể làm được nhiều món đến vậy?”. 

Nhờ con, tôi mới giật mình nhận ra chúng ta đã dùng loại trái cây quê mùa này vào biết bao nhiêu món ăn hằng ngày mà đôi khi chính mình cũng không thể nhớ hết. Ẩm thực Việt vốn phong phú, đa dạng và tận dụng hầu hết các nguồn nguyên liệu nên việc chuối có thể làm được mấy chục món cũng là một câu chuyện tất nhiên.

Chẳng hạn một chiều mưa cuối tuần, nhìn nải chuối sứ trên bàn vàng ươm, ai đó hỏi vu vơ “Ăn chuối chưng không?” thì chừng 20 phút sau, cả nhà đã có thể quây quần bên bàn ăn, mỗi người một chén chuối chưng với nguyên liệu chính là chuối, còn mọi thứ đi kèm dường như đều tận dụng từ những thứ sẵn có trong bếp. Hôm nào có sẵn khoai lang thì thêm khoai lang, hôm nào có khoai môn tím thì bỏ vào chung cũng ổn, rồi thêm chút bột báng, bột khoai…

Khắp các con hẻm, các chợ ở Sài Gòn, dường như ở đâu cũng có món chè chuối chưng dù món quà vặt này không quá đặc biệt

Nước cốt dừa bây giờ dễ lắm, đã được đóng hộp sẵn tiện lợi. Thế là chớp mắt có chén chè chuối chưng, một món ăn gợi nhớ bao nhiêu ngày xưa cũ. Khắp các con hẻm, các chợ ở Sài Gòn, dường như ở đâu cũng có món chè chuối chưng dù món quà vặt này không quá đặc biệt. Có lẽ bởi nó dễ nấu, dễ ăn.

Lan man chuyện dễ nấu, dễ ăn của chuối chưng mới thấy các món từ chuối quả thật đa dạng vô cùng. Những ngày giãn cách, khi việc mua chè, bánh còn khó khăn, cô bạn tôi khoe món chuối bọc nếp nướng chan nước cốt dừa khiến bạn bè ai cũng trầm trồ. Câu chuyện lại chuyển sang việc chè chuối nướng bọc nếp ở đâu ngon. Ai cũng có cho mình một góc hẻm để nhớ, để nhắc.

Với cô bạn là người Sài Gòn chính hiệu, món này phải được mua ngay góc đường Nguyễn Văn Thủ (Q.1, TPHCM). Bạn còn thêm: “Chiều mưa đi làm về ngang, nghe mùi thơm quyến rũ đến nỗi không thể nào chạy tiếp, phải tấp vô mua...”. Vậy nhưng với dân văn phòng sành ăn, chuối nếp nướng phải mua ở một quán nhỏ trên đường Võ Văn Tần (Q.3, TPHCM).

Năm 2013, tại đại hội Ẩm thực đường phố tổ chức ở Singapore, chuối nếp nướng đã đứng đầu cuộc bình chọn món ăn đường phố được ưa thích nhất

Những địa điểm có chuối nếp nướng ngon tiếp tục được kể ra: đường Phan Đăng Lưu (Q.Phú Nhuận, TPHCM), chợ Xóm Chiếu (Q.4, TPHCM)... Cuộc nói chuyện cứ thế kéo dài. Hóa ra mỗi món ăn luôn có một câu chuyện riêng, một thẳm sâu nào đó khiến người ta luôn muốn nhắc nhớ, tìm về. 

Năm 2013, tại đại hội Ẩm thực đường phố tổ chức ở Singapore, chuối nếp nướng đã đứng đầu cuộc bình chọn món ăn đường phố được ưa thích nhất. Chuối sứ chín vàng được mang đi luộc sơ cho đỡ chát, nếp dẻo nấu xôi để nguội và bọc từng trái chuối lại, cuốn lá chuối bên ngoài rồi nướng trên lửa than. Canh đều than cho đến độ chín giòn vàng ươm. Để có được món chuối nếp nướng ngon, vỏ mỏng giòn và dậy mùi thơm, nghe đâu các quán phải nấu xôi với nước dừa thay vì với nước lọc như bình thường.

Mới nghĩ đến thôi mà đã nghe như quanh ta thơm lừng mùi chuối nướng, từng khoanh cắt ra, rưới lên nước cốt dừa, mỡ hành, mè rang... Bí quyết làm nên đỉnh cao của món chuối nếp nướng này chính là cách pha nước cốt dừa: vừa có độ sệt, vừa béo vừa thơm, vừa mặn vừa ngọt... Nghe qua thì đơn giản nhưng công phu vô cùng. Chuối nếp nướng là sự kết hợp giữa mùi thơm quyến rũ của mè rang, vị ngọt dẻo của chuối, vị béo ngậy của nước cốt và nét chấm phá vô cùng duyên dáng của mỡ hành. Món ăn Việt đôi khi ghi điểm chỉ với những nét dân dã giản dị như thế thôi.

Sẽ thật thiếu sót nếu trong câu chuyện về chuối lại không nhắc đến món bánh chuối hấp nước dừa. Cũng giống như chè chuối chưng, bánh chuối hấp nước dừa ở đâu cũng có, từ quán chè bé xíu trong hẻm đến những hội chợ hay cuộc thi ẩm thực tầm quốc tế. Dường như tất cả mọi món ăn từ chuối đều ngon và cực kỳ dễ làm. Hầu như các món từ chuối đều từ nhà ra ngõ, từ chái bếp bình dân mà ra.

Đã bình dân thì đâu cần cầu kỳ, phức tạp, cứ càng đơn giản càng ngon. Chuối sứ chín ngọt lột vỏ, cắt khoanh, cho vào hỗn hợp bột năng pha với một ít bột gạo, nước và đường vàng rồi đổ vào khuôn và mang đi hấp. Lúc hấp bánh phải thường xuyên mở nắp nồi. Chỉ vậy thôi. Khâu quan trọng còn lại là pha nước cốt dừa. Bất cứ món nào từ chuối khi ăn cùng nước cốt dừa, vị ngon càng tăng lên bội phần. Bánh chuối hấp mà thiếu nước cốt dừa thì… thà nhịn còn hơn.

Trên đường Hưng Phú (Q.8, TPHCM) có một xe bán chuối xào dừa “siêu to khổng lồ” khá nổi tiếng trong giới trẻ. Chị chủ bán đủ món, chủ yếu là những món từ chuối nhưng hút mắt hơn cả là chuối xào dừa. Với chị, bí quyết làm nên thành công của món chuối xào dừa chính là cách trộn bột và nước cốt dừa ăn kèm. Có lẽ nhờ bí quyết riêng tạo nên hương vị độc đáo cho một món ăn bình dân, chỉ cần đẩy xe bánh ra chừng một giờ đồng hồ là chị đã hết hàng.

Thật khó tin khi một món ăn tưởng chừng chẳng thể đơn giản hơn lại có thể dễ dàng gây nghiện cho nhiều người. Với một nải chuối vừa chín tới, một ít bột báng và nước cốt dừa, hầu như ai cũng có thể tạo ra cho mình một món ăn có thể dùng tráng miệng, có thể ăn chơi hay đãi khách. Có lẽ vì thế nên chuối xào dừa dường như góp mặt ở hầu hết các chương trình giới thiệu món ăn đặc sắc của miền Tây Nam bộ.

Hôm trước, cả nhà tôi ngồi nhắc lại những món ăn ấn tượng nhất khi cùng nhau đi ăn ở ngoài, ai cũng nói về món chuối chiên trong một nhà hàng chuyên bán món Hoa nổi tiếng. “Ôi, nó ngon tuyệt!” - cả nhà tôi cùng xuýt xoa khi nhắc về món chuối chiên trứ danh đó. Thế mới thấy các món ăn từ chuối không chỉ được bày bán theo kiểu bình dân ở vỉa hè mà có khi còn đường hoàng bước lên những bàn ăn sang trọng. Chuối chiên có thể là một bữa ăn chiều của cả những người lao động nặng lẫn dân văn phòng, một cuộc giải cứu cơn đói chớp nhoáng của nhiều nhà. 
Thực sự chẳng thể nào đếm được có bao nhiêu món thương món nhớ, món quen món lạ được làm từ chuối. Từ ổ bánh bông lan chuối đầu tay trong hành trình làm bánh đến chiếc bánh muffin chuối nhỏ xinh, rồi snack chuối, chè chuối nếp, chuối đập nướng, chuối sấy, chuối rim đường, kem chuối… kể làm sao cho hết trăm nhớ ngàn thương bắt nguồn từ trái chuối. 

Lan Khôi

(Ảnh Internet)