Nắng nóng, bệnh viêm màng não tăng

Nhiều trường hợp biến chứng nặng

Hiện Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TPHCM) đang điều trị cho 32 ca viêm màng não, trong đó ghi nhận 4 trường hợp đã gặp biến chứng tụ mủ.

Bác sĩ Dư Tuấn Quy đang khám cho bệnh nhi viêm màng não tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 - ẢNH: T.Q.

Chị P.T.K.T. - 34 tuổi, ngụ tại Tây Ninh - hối hận khi đã không đưa con trai 5 tuổi đến bệnh viện kịp thời. Trước đó, bé bị viêm mũi họng, ho và sốt. Bé thường xuyên kêu nhức đầu và ói sau khi ăn. Ngoài ra, thấy con chảy dịch mủ ở tai, chị T. chủ quan cho rằng bé bị tái phát viêm tai giữa. Trước đây, mỗi khi con bị viêm hô hấp, tình trạng viêm tai giữa thường xuất hiện. Chị thường ra tiệm thuốc mua kháng sinh, thuốc trị viêm nhiễm cho con uống. Sau khi uống, bệnh của bé có thuyên giảm. Lần này, chị T. cũng mua thuốc về cho con uống.

Tuy nhiên, sau 3 ngày dùng thuốc, tình trạng đau đầu và ói của con trai lại nặng hơn. Khi kéo rèm cửa, chị T. nhận thấy con có biểu hiện sợ ánh sáng. Vợ chồng chị mau chóng đưa con đến phòng khám tư gần nhà và được khuyên phải lập tức chuyển bé đến bệnh viện chuyên khoa nhi tại TPHCM. Tại bệnh viện, bé được chẩn đoán mắc viêm màng não, đã có biến chứng tụ mủ trong não, tiên lượng khả năng hồi phục rất dè dặt.

Chị N.T.M. - 28 tuổi, ngụ tại tỉnh Khánh Hòa - đang trải qua những ngày tháng lo lắng vì chậm trễ trong việc đưa con gái 8 tháng tuổi đến bệnh viện. Ban đầu, con chị là bé T.T.L. chỉ sốt nhẹ, bú kém và quấy khóc nhiều hơn bình thường. Chị M. nghĩ rằng con khó chịu do thời tiết hoặc mọc răng nên chỉ mua thuốc hạ sốt cho con uống.

Thế nhưng, tình trạng của bé L. ngày càng nghiêm trọng. Bé sốt cao liên tục, nôn trớ nhiều hơn, và thóp trước phồng căng, khóc đến lạc giọng. Nhận thấy sự khác thường, chị M. đã đưa bé đến một cơ sở y tế. Tại đây, bác sĩ nghi ngờ bé bị viêm màng não và khuyên nhanh chóng chuyển bé lên bệnh viện tuyến trên.

Tại bệnh viện ở TPHCM, bé L. được xác định mắc viêm màng não. Các bác sĩ cho biết, do nhập viện muộn, tình trạng viêm đã lan rộng và gây tổn thương não bộ. Kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) cho thấy bé có dấu hiệu phù não lan tỏa. Bệnh nhi đang được điều trị tích cực bằng kháng sinh mạnh và các biện pháp hỗ trợ, nhưng tiên lượng vẫn rất dè dặt. Bé có nguy cơ đối mặt với các vấn đề về phát triển vận động và trí tuệ, chậm nói, cũng như động kinh trong tương lai.

Xu hướng gia tăng vào mùa hè

Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Dư Tuấn Quy - Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi Đồng 1 - mỗi năm, khoa tiếp nhận khoảng 500 ca viêm màng não nhập viện, trong đó không ít trường hợp có biến chứng nặng nề. Viêm màng não là một bệnh cấp cứu nội khoa, là tình trạng viêm lớp màng bao bọc não. Bệnh thường gặp ở trẻ em, nhất là nhóm tuổi dưới 10. Ở lứa tuổi này, nếu không được tiêm chủng đầy đủ, trẻ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Dù bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ vẫn là nhóm dễ bị tổn thương hơn.

Có rất nhiều nguyên nhân gây viêm màng não. Nguyên nhân chính thường do các loại vi khuẩn như: Haemophilus influenzae type B (HiB), não mô cầu, phế cầu, lao, Escherichia coli (E.coli)… Một số ít trường hợp do vi rút, ký sinh trùng, nấm… Đường lây truyền có thể qua đường tiêu hóa, đường máu, từ các vết nhiễm trùng ngoài da.

Các dấu hiệu nhận biết viêm màng não ở trẻ nhũ nhi gồm: bú kém, quấy khóc nhiều, sốt, lừ đừ, đi ngoài phân nhầy có máu, thóp phồng, sốt… Đối với trẻ lớn, các triệu chứng thường là đau đầu, sốt, ói, sợ ánh sáng, tiêu chảy, cổ cứng.

Khi trẻ bị viêm màng não, việc phát hiện sớm và can thiệp đúng cách có thể giúp trẻ hồi phục hoàn toàn, không ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ. Tuy nhiên, nhiều trẻ đến bệnh viện trễ, khi đã có các biến chứng như mắt lé, yếu tay chân, sốt co giật, tổn thương đa cơ quan, thì dù được cứu chữa vẫn có thể để lại di chứng, đặc biệt là chậm phát triển trí tuệ và tâm thần.

“Những sai lầm thường gặp của phụ huynh dẫn đến việc phát hiện và can thiệp muộn bệnh viêm màng não là khi thấy con sốt, đau đầu, ói, chảy mủ tai, viêm mũi họng, cha mẹ thường nghĩ đó là viêm hô hấp thông thường. Thay vì đưa con đi khám, họ lại mua thuốc điều trị ho, sổ mũi cho bé uống” - bác sĩ Dư Tuấn Quy nói.

Bệnh viện Nhi Đồng 2 cũng là trung tâm tiếp nhận và điều trị cho nhiều trẻ mắc viêm màng não. Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Đình Qui - Phó trưởng khoa Nhiễm, Bệnh viện Nhi Đồng 2 - cho biết, viêm màng não là một dạng nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương. Bệnh xuất hiện rải rác quanh năm nhưng có xu hướng gia tăng vào mùa hè. Đây là bệnh nguy hiểm, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây tổn thương não nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến tử vong.

“Để phòng ngừa bệnh, trẻ cần được tiêm đầy đủ các loại vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng, đồng thời nên tiêm thêm vắc-xin ngừa phế cầu và não mô cầu. Phụ huynh và người chăm sóc trẻ cũng cần vệ sinh tay thường xuyên, giữ môi trường sống sạch sẽ, cho trẻ ăn chín, uống sôi” - bác sĩ Nguyễn Đình Qui khuyến cáo.

Thanh Huyền