Lo chính sách miễn thuế "giết chết" ngành công nghiệp đường sắt

Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) - Ảnh: QH

Chiều 18/6, Quốc hội thảo luận về Luật Đường sắt (sửa đổi). Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) nêu, dự thảo luật miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa phục vụ dự án đường sắt mà trong nước chưa sản xuất được.

Theo ông, hiện tại, Việt Nam chưa có ngành công nghiệp đường sắt, nên tất cả hàng hóa, thiết bị, kể cả các sản phẩm thuộc danh mục Nhà nước dự định đặt hàng, trong nước đều chưa sản xuất được. Nếu quy định như trên, rất có thể các doanh nghiệp sẽ đi thuê bên ngoài sản xuất, rồi nhập về lắp ráp.

“Như thế sẽ giết chết ngành công nghiệp đường sắt trong nước” - ông nhận định. Từ đó, đại biểu đề nghị bổ sung quy định: Không được nhập khẩu các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, kể cả linh kiện để lắp ráp thành các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục nhà nước giao nhiệm vụ, đặt hàng cho các tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam.

Đại biểu đoàn Hà Nội đồng tình với việc giao cho UBND cấp tỉnh tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch khu vực TOD đối với đường sắt quốc gia và đường sắt địa phương. HĐND tỉnh, thành phố được quyết định sử dụng ngân sách địa phương để thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng khu vực TOD, tạo quỹ đất đấu giá theo quy định của pháp luật.

Theo ông, quy định này sẽ cho phép khai thác được lợi thế từ đất đai xung quanh các nhà ga khi có đường sắt chạy qua. Việc tổ chức đấu giá, đấu thầu quỹ đất khu vực TOD sẽ lựa chọn được nhà đầu tư sử dụng đất có hiệu quả nhất, đồng thời điều tiết được lợi ích từ đất đai vào ngân sách nhà nước.

Đại biểu Nguyễn Minh Đức (đoàn TPHCM) - Ảnh: QH

Góp ý vào dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Minh Đức (đoàn TPHCM) phân tích, đường sắt vẫn chiếm tỉ trọng rất nhỏ trong cơ cấu vận tải và chậm phát triển so với các phương thức khác ở Việt Nam.

Việc hoàn thiện hành lang pháp lý sẽ khơi thông nguồn lực huy động đầu tư xã hội hóa đồng bộ quy hoạch kết nối các vùng kinh tế là yêu cầu cấp bách, đồng thời cũng là nền tảng pháp lý để triển khai các dự án trọng điểm quốc gia như đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đường sắt đô thị, đường sắt Hà Nội - Lào Cai...

Đại biểu đoàn TPHCM đánh giá, dự thảo đã cơ bản là thể chế hóa kịp thời một số nội dung trong nghị quyết của Bộ Chính trị, Quốc hội về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó đã mở rộng đối tượng hình thức đầu tư để huy động mọi nguồn lực kinh tế tư nhân tham gia phát triển đường sắt.

Ông nhấn mạnh việc đầu tư cho đường sắt rất lớn, nên cần thiết mở rộng kinh tế tư nhân tham gia đường sắt để phát huy nguồn lực.

Song, bên cạnh đó, phải có quy định thật chặt chẽ, đảm bảo có cơ chế, chính sách thận trọng, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến nhiệm vụ an ninh quốc phòng. Ông lưu ý, tránh trường hợp dự án có thể bị chuyển nhượng hay bán cho nhà đầu tư khác, trong đó có đầu tư nước ngoài.

Ông Nguyễn Minh Đức cũng cho rằng cần giới hạn phạm vi áp dụng các cơ chế đặc thù cho một số dự án quan trọng cấp bách chứ không phổ quát, áp dụng chung cho tất cả các dự án đường sắt.

Minh Quang