Hiểm họa từ thực phẩm Trung Quốc

Ồ ạt tuồn “đặc sản” về Việt Nam

Nhiều người có xu hướng thích ăn các loại đặc sản, ngoài các loại thịt rừng như nhím, thỏ, nai, dê núi thì các loại thịt bò Úc, Mỹ; cừu, lạc đà, cá sấu, ba ba… đang là món ăn được ưa chuộng. Nắm bắt tâm lý của thực khách, các nhà hàng, quán ăn đua nhau giới thiệu đủ loại món được chế biến từ các loại đặc sản với giá cao ngất. Tại một số nhà hàng ở TP.HCM, buffet thịt cừu, bò Úc, Mỹ nướng chỉ với bốn-năm món chế biến, giá không dưới 500.000đ/người nhưng luôn tấp nập khách. Thế nhưng, qua các vụ phát hiện gần đây cho thấy, thực chất “đặc sản” lại là thịt nhập từ TQ. NTD bị lừa, chỉ khi cơ quan chức năng vào cuộc thì mới phát hiện chân tướng của những loại “đặc sản” này. Mới đây, cơ quan Công an Hà Nội đã bắt quả tang một nhà hàng trên địa bàn bán thịt bò không rõ nguồn gốc nhập từ TQ dưới “mác” thịt bò… Mỹ. Tang vật thu giữ gồm bốn thùng xốp chứa hơn 100kg thịt bò và 40kg tảo biển đều có nhãn mác chữ TQ, không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, chất lượng sản phẩm.

Tìm hiểu một số điểm chuyên bán vú dê trên địa bàn TP.HCM, chúng tôi biết được thực chất phần lớn là vú heo, nguồn gốc không loại trừ khả năng từ TQ. Cơ quan thú y TP.HCM từng phát hiện nhiều lô hàng “vú dê” dỏm từ khu vực phía Bắc chuyển vào. Nhân viên điểm bán thịt dê tại chợ Căn cứ 26A (Gò Vấp, TP.HCM) báo giá “vú dê” 180.000đ/kg, nhưng khi chúng tôi hỏi “đúng vú dê không hay vú heo?” thì người này nói tỉnh queo: “Toàn vú heo chứ làm gì có vú dê, điểm em chuyên bán thịt dê còn không có vú dê để bán nói gì mấy nơi khác…”.

Một cán bộ Trạm kiểm dịch động vật huyện Bình Chánh, TP.HCM cho biết, tình trạng thịt không rõ nguồn gốc “phù phép” thành các loại thịt đặc sản hiện nay rất phổ biến. Phần lớn là thịt tuồn về từ TQ. Đơn vị này từng bắt quả tang các đối tượng đang tẩm ướp thịt heo pha lóc ngâm trong nước màu đỏ và đóng gói thành thịt lạc đà, đà điểu, cá sấu... cung cấp cho các nhà hàng, quán ăn. “Nguyên liệu thịt heo không rõ nguồn gốc, cũng có thể nhập lậu từ TQ để có giá rẻ. Nếu không vào tận cơ sở bắt quả tang, khi thành phẩm đưa ra thị trường dù có kiểm tra cũng không thể phát hiện được, còn món ăn đã được chế biến thì... bó tay”, vị này nói.

Các cơ quan hữu trách vừa phát hiện một lượng lớn cá tầm, cá quả, cá trê, ếch có xuất xứ từ TQ tuồn vào Việt Nam tiêu thụ. Trong vòng sáu ngày liên tiếp (từ 25/4 - 1/5), lực lượng chức năng Hà Nội bắt ba vụ vận chuyển lớn với sáu xe tải chở gần 10.000 con cá trê, hai tấn cá tầm, 133 con cá quả, 360 con ếch, 5.200 tuýp bột tạp Wasabi, 10 thùng bánh khoai môn nhãn hiệu Ying Sia… từ TQ, nhưng toàn bộ hàng hóa không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ, chất lượng sản phẩm. Theo lực lượng kiểm tra, thực phẩm TQ được vận chuyển về các chợ vài chục tấn/ngày và được chuyển tiếp vào các nhà hàng, quán ăn để tiêu thụ.

Người tiêu dùng khó phân biệt được trứng gà TQ với trứng gà trong nước, tốt nhất nên mua trứng gà được đóng gói có nhãn mác

Bất chấp dịch bệnh

Trong khi hiểm họa cúm A/H7N9 từ TQ vẫn đang rình rập, cơ quan chức năng ra sức phòng chống dịch bệnh thì nhiều đối tượng vẫn thản nhiên tuồn trứng gia cầm về Việt Nam tiêu thụ. Cơ quan Công an Hải Phòng vừa bắt giữ lô hàng gần 38.000 trứng gà nhập lậu không có giấy kiểm dịch. Số trứng này được đựng trong 90 thùng carton ghi toàn chữ TQ. Theo lời khai của chủ hàng, mua trứng TQ với giá 200.000đ/thùng và đưa về tiêu thụ trong nước.

Tính ra giá trứng TQ trên chỉ 476đ/quả, trong khi trứng bán trên thị trường hiện nay có giá từ 2.350 - 4.000đ/quả. Nhiều tiểu thương kinh doanh trứng gia cầm cho rằng, không thể có trứng giá rẻ bèo như vậy và lo ngại trường hợp trứng gà giả hoặc trứng bị nhiễm bệnh được bán tháo. Chủ một doanh nghiệp chuyên chăn nuôi, phân phối trứng quy mô lớn tại TP.HCM cho biết, hiện giá thành sản xuất trứng gà công nghiệp ở trong nước khoảng 1.650 - 1.750đ/quả, khi bán ra thị trường đều trên 2.000đ/quả. “Trứng đạt chất lượng không thể có giá siêu rẻ như vậy. Cơ quan chức năng cần tiến hành kiểm nghiệm chất lượng của loại trứng này chứ không nên chỉ dừng lại ở tịch thu, tiêu hủy và xử phạt hành chính vì nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe NTD là rất cao trong tình hình dịch cúm tại TQ đang diễn biến phức tạp”. Chủ một số cơ sở chăn nuôi gia cầm tại Đồng Nai nhận định: “Không thể có giá thành sản xuất chỉ vài trăm đồng/quả. Rất có thể số trứng gà này có nguồn gốc từ khu vực chăn nuôi gia cầm đã bị nhiễm bệnh bên TQ nên được bán tháo”.

Với hàng loạt vụ việc thực phẩm TQ không rõ chất lượng bị phát hiện gần đây khiến NTD không khỏi hoang mang, lo lắng, nhưng biện pháp xử lý hiện nay cũng chỉ mới dừng lại ở xử phạt hành chính, tiêu hủy tang vật… Nhiều ý kiến cho rằng, bên cạnh xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn cho các hàng rào kỹ thuật, quản lý chất lượng hàng hóa, cơ quan quản lý cần đưa ra biện pháp mạnh hơn, như: rút giấy phép kinh doanh đối với những cơ sở vi phạm nhiều lần và những cơ sở không đạt tiêu chuẩn, thậm chí xử lý hình sự đối với đối tượng vi phạm nhiều lần ở mức độ nghiêm trọng vì thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe NTD. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền các cơ sở sản xuất, kinh doanh không sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc, chất lượng; công bố danh sách đối tượng vi phạm để NTD tẩy chay sản phẩm kém chất lượng…

Nguyễn Cẩm