PNO - Bắc Cực và Nam Cực hiện là điểm tranh chấp giữa ba cường quốc bao gồm Mỹ, Trung Quốc và Nga.
Các khu vực không người sinh sống trên trái đất, Bắc Cực và Nam Cực hiện là điểm tranh chấp giữa ba cường quốc bao gồm Mỹ, Trung Quốc và Nga. Giữa đại dịch, khi Mỹ cắt giảm và trì hoãn các hoạt động ở Nam Cực, Trung Quốc và Nga âm thầm mở rộng hoạt động.
Nga và Trung Quốc tăng cường “khảo sát” Nam Cực
Peter Jennings, Giám đốc điều hành Viện Chính sách chiến lược Úc, nhận định: "Sự quan tâm của Trung Quốc đối với Nam Cực không chỉ giới hạn trong thời gian ngắn" hay "được định hình bởi các nhà khoa học". Châu lục này được quản lý bởi Hệ thống hiệp ước châu Nam Cực ký kết tại Washington vào tháng 12/1959. Theo hiệp ước, lục địa này nên được sử dụng cho mục đích hòa bình cũng như thúc đẩy nghiên cứu khoa học.
 |
| Lợi ích chiến lược của Mỹ tại hai vùng cực ngày càng bị thách thức bởi Nga và Trung Quốc |
Hiệp ước cấm sử dụng Nam Cực cho các mục đích quân sự như thiết lập các căn cứ hoặc thử nghiệm vũ khí. Tuy nhiên, các chuyên gia nói rằng "Nga và Trung Quốc đã sử dụng chiêu bài nghiên cứu khoa học để đưa ra yêu sách trên lục địa" vì lợi ích về khoáng sản và quân sự.
Với sự sụp đổ của các nền kinh tế trên toàn thế giới do dịch COVID-19, hầu hết các quốc gia bao gồm Úc đã bắt đầu hạn chế hoạt động tại Nam Cực. Úc là một trong những nhà đầu tư lớn với mức chi 190 triệu USD cho chương trình nghiên cứu Nam Cực trong năm 2020-2021. Quỹ khoa học quốc gia Mỹ cũng dành 488 triệu USD ngân sách năm 2019-2020 cho vùng cực Nam trái đất.
Mặt khác, công ty Trung Quốc Shanghai Chonghe Marine Industry đã đặt hàng chế tạo tàu đánh cá krill lớn nhất từng có ở Nam Cực, dự kiến hoàn thành vào năm 2023. Krill (một loài cá nhỏ) là thức ăn cho nhiều sinh vật biển ở hai cực và cũng được sử dụng như nguồn cung cấp dầu, thức ăn chăn nuôi tại Trung Quốc. Tại Bắc Cực, tình trạng đánh bắt quá mức cá krill trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với hệ sinh thái. "Các cuộc thám hiểm câu cá" của Trung Quốc tại Nam Cực đe dọa gây ra tình trạng tương tự. Các chuyên gia cho rằng "đánh bắt cá cũng là một dạng khoáng sản", vi phạm điều cấm trong Hiệp ước Nam Cực.
Claire Christian, Giám đốc điều hành Liên minh Nam Cực và Nam Đại Dương (ASOC) nhận xét: "Nam Cực luôn là nơi các quốc gia có thể gạt bỏ sự khác biệt chính trị vì lợi ích của hòa bình, khoa học, và do đó, mọi thay đổi sẽ vô cùng đáng tiếc vào thời điểm có quá nhiều xung đột địa chính trị".
Tháng 4/2020, tàu nghiên cứu Đô đốc Vladimirskv thuộc hải quân Nga đã đến lục địa này với mục đích xác định vị trí của điểm từ trường cực Nam. Elizabeth Congannan - giảng viên Đại học Deakin (Úc) nhận định rằng, nhiệm vụ này là cách Nga thể hiện "khả năng tiếp cận, kiểm soát các vùng cực". Ngay cả tại thời điểm Trung Quốc và Nga đang gặp khó khăn bởi ảnh hưởng của đại dịch, họ đã không dừng lại các dự án hiện tại hoặc tương lai ở Nam Cực. Điều này xác nhận sự nghiêm túc của hai nước đối với việc thể hiện uy quyền tối cao ở các vùng cực.
Mỹ củng cố ảnh hưởng tại vùng cực
Mùa hè 2020, Mỹ lần đầu tiên mở lại cơ quan ngoại giao tại Nuuk - thủ đô của Greenland - kể từ năm 1953, cũng như cung cấp cho quốc đảo này khoản đầu tư 12 triệu USD. Khoản tiền sẽ được sử dụng để thúc đẩy các ngành công nghiệp khoáng sản, du lịch và giáo dục. Một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, nước này muốn duy trì "một Bắc Cực an toàn và ổn định, nơi lợi ích của Mỹ được bảo vệ”.
Trong khi đó, Nga vẫn duy trì hoạt động ở khu vực Bắc Cực giống như Trung Quốc nhưng ở mức độ cao hơn. Tháng 2/2020, Nga công bố một cuộc khảo sát địa chất trong khu vực, mục đích là để đánh giá tiềm năng dầu khí ngoài khơi bằng cách sử dụng công nghệ mới nhất. Điều này có khả năng tạo ra một cuộc xung đột ngoại giao với hai cường quốc còn lại.
Mặc dù những cuộc điều tra địa chất tại vùng cực Bắc được các nước thực hiện trong nhiều thập niên, nhưng khác với Moscow, không quốc gia nào từng thừa nhận rõ ràng việc tìm kiếm nguồn dầu khí. Ngoài lợi ích kinh tế, Nga còn có những lo ngại an ninh về việc Mỹ mở rộng ảnh hưởng đối với Bắc Cực, nhưng nước này sở hữu mối liên hệ văn hóa lâu đời và sâu sắc với Bắc Cực mà Trung Quốc, Mỹ không có. Do đó, giữa một trật tự thế giới mới hình thành sau đại dịch, cuộc đua của ba cường quốc hứa hẹn thay đổi bộ mặt địa chính trị tại hai cực.
Tấn Vĩ (theo Eurasian Times, DW)
| Chia sẻ bài viết: |
Ngày 24/4, WHO cho biết những nỗ lực tiêm chủng toàn cầu đã cứu được ít nhất 154 triệu mạng sống trong 50 năm qua.
Kyrgyzstan đã phải hứng chịu khoảng 50 trận lũ bùn xảy ra trên khắp đất nước, kể từ ngày 20/4 do mưa lớn.
“Chú bé hải âu” đến từ Anh đã chinh phục được ban giám khảo ở Bỉ nhờ khả năng bắt chước âm thanh của loài chim biển.
Theo Bộ Y tế Philippines, đã có 6 trường hợp tử vong liên quan đến nhiệt. Nắng nóng cũng khiến 7.000 trường công lập của nước này chuyển qua học trực tuyến.
Hôm 23/4, Cơ quan phòng vệ dân sự của Gaza cho biết, gần 340 thi thể của người Palestine được tìm thấy tại Khu liên hợp y tế Nasser.
Theo thống kê của Liên hiệp quốc (LHQ), trên khắp thế giới, mỗi phút có 1 triệu chai nhựa được mua, mỗi năm có 5.000 tỉ túi nhựa được sử dụng.
Ngày 23/4, bầu trời phía nam Hy Lạp đã chuyển sang màu cam khi những đám mây bụi thổi qua Biển Địa Trung Hải từ Bắc Phi nhấn chìm Acropolis.
Đối với nhiều nhà tuyển dụng, 2 chữ “gen Z” đang trở thành nỗi ám ảnh khi thế hệ này có những đòi hỏi cao về phúc lợi.
Tuần qua, bang Odisha phía đông Ấn Độ đã ghi nhận 1 trường hợp tử vong liên quan đến say nắng và 71 trường hợp mắc bệnh do nhiệt độ cao.
Nồng độ cồn trong hơi thở khi lái xe là 0,91 miligam/l, nhưng người đàn ông ở Bỉ không bị phạt tội say xỉn, vì anh bị hội chứng hội chứng ABS.
Mưa bão tấn công đã gây lũ lụt trên diện rộng tại Quảng Đông, Trung Quốc khiến nhà cửa ngập nặng, hư hại nghiêm trọng, hơn 110.000 người phải di dời.
Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân nữ do phụ nữ điều trị thấp hơn so với tỷ lệ tử vong do bác sĩ nam điều trị.
Tổ chức từ thiện Internet Watch Foundation đã tìm thấy một hướng dẫn trên web đen khuyến khích tội phạm sử dụng các công cụ phần mềm để cởi bỏ quần áo.
10 quân nhân Malaysia trên 2 trực thăng hải quân thiệt mạng sau cú va chạm giữa không trung tại căn cứ hải quân ở thị trấn Lumut, tỉnh Perak hôm 23/4.
Từ tối 22 đến rạng sáng 23/4, hơn 80 trận động đất đã tấn công bờ biển phía đông Đài Loan, trận mạnh nhất có cường độ 6,3 độ Richter.
Ngày càng nhiều thanh niên Trung Quốc lựa chọn sử dụng ô tô điện, phương tiện giao thông công cộng và các sản phẩm thân thiện môi trường.
Mặc đồ luộm thuộm đi làm đang trở thành trào lưu của giới trẻ Trung Quốc khi họ cảm thấy bất mãn với công việc vô vị nơi công sở.
Hôm 22/4, một chuyên gia của LHQ cảnh báo, người dân ở Dải Gaza có thể đối mặt với các vấn đề về sức khỏe tâm thần trong nhiều năm tới.
