Giải mã “ma trận” lừa đảo trên không gian mạng

Khốn đốn vì đánh bạc online

Thấy những mẩu quảng cáo hấp dẫn như “Sân chơi Việt - đẳng cấp Mỹ”, “Thưởng 150% khi nạp lần đầu”, anh Cao Thanh Ph. - 34 tuổi, ở phường Bình Thạnh, TPHCM - bèn vào thử vận may bằng dự đoán tài xỉu rồi sa chân vào “ma trận” cờ bạc online.

Các trang web, ứng dụng đầu tư tài chính xuất hiện dày đặc trên mạng để lừa người dân, đặc biệt là phụ nữ - Ảnh minh họa do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo nên

Anh Ph. cho hay, các nhà cái hoạt động công khai trên mạng, thường tạo tài khoản ảo với hình đại diện là thiếu nữ sang chảnh, dùng lời lẽ ngọt ngào để làm quen rồi gửi đường link mời tham gia “sân chơi”, sau đó hướng dẫn các bước cài đặt ứng dụng, xác minh danh tính qua email, số điện thoại rồi yêu cầu liên kết tài khoản ngân hàng hoặc ví điện tử. Khi đã kết nối tài khoản, thông tin cá nhân và tài chính của người chơi đã bị nắm.

Ban đầu, người chơi luôn thắng dễ, tiền thưởng hiển thị như thật nên hăng hái nạp thêm tiền để đánh lớn. Khi người chơi thua sạch tiền, nhà cái lại bày cách gỡ vốn. Không ít người tin lời dụ dỗ, đi vay mượn, cầm xe, thậm chí thế chấp nhà để chơi tiếp. Các trang web, ứng dụng cờ bạc online còn khoác áo “game đổi thưởng”, “đầu tư tài chính”, “dự đoán thể thao”.

Điểm chung là người chơi phải nạp tiền thật để đổi lấy tiền ảo. Khi thắng, hệ thống hiển thị số dư ảo nhưng khi người chơi muốn rút tiền thì bị khóa tài khoản hoặc bị báo “lỗi kỹ thuật”.

Từng có gia đình hạnh phúc, công việc ổn định nhưng chỉ vì tò mò “game bắn cá đổi thưởng”, anh V.N.Long - 32 tuổi, ở tỉnh Đồng Nai - tan cửa nát nhà. Anh kể: “Lúc đầu thắng liền 2 triệu đồng, tôi nghĩ dễ ăn. Chơi thêm nữa thì có thua có thắng nhưng thua nhiều hơn nên chơi thêm để gỡ lại vốn rồi càng gỡ càng thua”.

Mỗi “viên đạn” trong game có giá 100 đồng, muốn thắng lớn thì phải nạp nhiều tiền hơn. Đêm nào, anh Long cũng uống cà phê đặc để chơi đến sáng. Khi tiền cạn, anh bắt đầu vay mượn khắp nơi, phải bán đất để trả nợ. Mất tiền, mất việc, sức khỏe suy kiệt, vợ ôm 2 con bỏ đi, anh Long rơi vào khủng hoảng.

Lừa đầu tư tài chính

Chị Đ.B.N. (phường Tân Phú, TPHCM) kể, cách đây 3 tháng, chị lên mạng thì thấy một trang Facebook có đông người theo dõi kêu gọi góp vốn đầu tư vào một tập đoàn để khai thác dự án bất động sản ở Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang.

Chị N. liên hệ thì chủ trang nói chỉ cần đầu tư 50-100 triệu đồng là được tính lãi 3% mỗi ngày, trả lãi theo tháng. Thấy nơi đăng ký kinh doanh ghi trụ sở là tòa nhà ở trung tâm TPHCM, dự án lại có giấy phép nên chị yên tâm gửi tiền.

Đến ngày thanh toán lãi, chủ trang viện cớ trì hoãn, thuyết phục chị đóng thêm tiền để được hưởng lãi suất 5% mỗi ngày, nhận toàn bộ tiền gốc và lãi vào chu kỳ sau. Nghi ngờ, chị tìm đến trụ sở công ty đòi tiền, mới biết đây là địa chỉ giả mạo. Chị gọi điện chất vấn thì bị chặn Zalo, xóa khỏi “nhóm đầu tư” - nơi có hàng trăm thành viên, đa phần là phụ nữ. “Có lẽ nhiều người cũng ham lãi cao rồi bị mất tiền giống như tôi” - chị N. nói.

Chị P.T.P. (phường Bình Hòa, TPHCM) cho biết, tháng 8/2025, chị được mời tham gia một nhóm đầu tư tiền ảo. Số tiền đầu tư chỉ vài triệu đồng nhưng thường xuyên nhận được tiền thưởng từ ứng dụng (app).

Có ngày, nhờ trả lời câu hỏi nhiệm vụ trên app, chị kiếm được hơn 100.000 đồng tiền thưởng, chưa kể lãi đầu tư. Vài ngày sau đó, một người tự xưng là “thầy đọc lệnh” hướng dẫn chị P. đầu tư thêm tiền để kiếm lời. Người này cho biết, đã hướng dẫn nhiều người “đầu tư tài chính thông minh”, giúp họ có khoản thu nhập ổn định hằng tháng mà không cần đi làm. Tin lời, chị P. đầu tư hơn 68 triệu đồng thì tài khoản đầu tư của chị bị xóa, “thầy đọc lệnh” cũng chặn mọi liên lạc với chị.

Quy trình 4F dành cho nạn nhân

Thạc sĩ tâm lý Trần Văn Toản (TPHCM) phân tích, khi gặp khó khăn tài chính, con người dễ nuôi hy vọng mong manh vào cơ hội “đổi đời” nào đó. Những quảng cáo hấp dẫn như “nạp ít, thắng lớn”, “đổi đời chỉ sau 1 đêm” đánh trúng tâm lý ham có lời nhanh.

Ban đầu, vài lần thắng nhỏ khiến họ ảo tưởng về khả năng giỏi đoán, đến khi mất tiền mà không thu được gì, họ tăng thời gian và số tiền cược để lấy lại cảm giác chiến thắng. Họ phải vay mượn tiền để tiếp tục cuộc chơi. Khi đó, cờ bạc trở thành cách để bớt khổ chứ không còn để vui. Nhiều trò chơi, ứng dụng đang lợi dụng cơ chế “thắng - gỡ” để lôi kéo người chơi, kể cả trẻ em.

Ông Trần Huyền Dinh - Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain Việt Nam - cho hay, giai đoạn 2018-2021, thị trường tiền số tại Việt Nam bùng nổ mạnh mẽ, đặc biệt khi xu hướng GameFi (chơi game kiếm tiền) lan rộng trong thời kỳ đại dịch COVID-19.

Nhiều người bị cuốn vào làn sóng này bởi sức hấp dẫn từ khả năng chuyển tiền quốc tế nhanh, phí thấp và kỳ vọng đầu tư sinh lời cao. Tuy nhiên, song song với sự phát triển đó là hàng loạt chiêu lừa đảo tinh vi, khiến nhiều nhà đầu tư rơi vào cảnh trắng tay.

Các đối tượng trong đường dây đánh bạc quy mô 20.000 tỉ đồng bị Công an TPHCM triệt phá vào tháng 7/2025 - Ảnh do công an cung cấp

“Theo dữ liệu từ dự án hỗ trợ nạn nhân của Hiệp hội Blockchain Việt Nam, các vụ lừa đảo dựa vào tiền ảo được chia thành 2 nhóm chính: lừa đảo thuần công nghệ (tấn công trực tiếp vào thiết bị của nạn nhân bằng mã độc, vi rút để chiếm đoạt ví điện tử); lừa đảo tâm lý kết hợp công nghệ (khai thác lòng tin, sự sợ hãi và tham vọng làm giàu). Nhóm thứ hai chiếm 70% số vụ lừa đảo tiền ảo” - ông Trần Huyền Dinh thông tin.

Ông cho biết, các chiêu trò phổ biến gồm đa cấp đầu tư (MOA) với lãi suất cam kết 10 - 15% mỗi tháng; romance scam (lừa tình cảm), tức giả vờ yêu đương để dụ đầu tư; influencer scam (thuê người nổi tiếng quảng bá dự án “ma”); lừa cơ hội (chẳng hạn gửi email giả mạo thông báo trúng tuyển du học). Không ít nạn nhân bị lừa mất hàng tỉ đồng, lại bị lừa lần hai do tin vào lời hứa hẹn “giúp lấy lại tiền”. Họ không chỉ tổn thất tài chính mà còn chịu khủng hoảng tinh thần.

Từ thực tế hỗ trợ nhiều nạn nhân bị lừa đảo, ông Trần Huyền Dinh khuyên, các nạn nhân nên hành động đúng và kịp thời theo quy trình “4F” để hạn chế thiệt hại và có cơ hội lấy lại tài sản. 4F gồm fast - phản ứng nhanh, lưu giữ toàn bộ dữ liệu, báo cáo kịp thời với cơ quan chức năng; face - dũng cảm đối mặt, thừa nhận mình đã bị lừa, không trốn tránh hay tự trách; find help - chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ từ cơ quan chức năng, bạn bè hoặc các đơn vị uy tín; follow - theo dõi tiến trình xử lý vụ việc để tăng khả năng thu hồi tài sản cũng như cảnh báo cho cộng đồng.

Các ứng dụng cờ bạc online chèn quảng cáo vào các trang web xem phim với liên kết tự động dẫn thẳng đến sòng bài ảo - Ảnh: Thanh Tâm

Thanh Tâm