Nổi mề đay sau sinh, xử lý cách nào an toàn?

Bác sĩ chuyên khoa 2 Đoàn Văn Lợi Em đang khám mề đay cho bệnh nhân - Ảnh do bệnh viện cung cấp

Sinh bé thứ hai được 3 tuần, chị T.L.X. - 37 tuổi, ở tỉnh Tây Ninh - bắt đầu bị nổi mề đay từ đêm khuya đến trưa hôm sau. Mặc dù chị đã làm đủ mọi cách nhưng vẫn bị ngứa ngáy, khó chịu. Điều này khiến chị khá căng thẳng, không thể tập trung chăm con. “Mang thai lần này, lúc thai được 30 tuần tuổi tôi đã bị nổi mề đay. Sinh xong, mề đay lên liên tục, nhưng tôi đang cho con bú nên không dám uống thuốc, chỉ cố gắng chịu đựng” - chị X. kể.

Có những đêm quá ngứa ngáy, mặt sưng vù khiến chị X. không thể ngủ. Càng mệt, chị càng bị căng thẳng. Gần đây, có những lúc chị cảm thấy do sinh con mới phải chịu đựng nên không thích con mình. Người nhà lo lắng, đưa chị đến bệnh viện khám. Bác sĩ chẩn đoán chị nổi mề đay, rối loạn lo âu nên kê thuốc bôi, lưu ý người nhà hỗ trợ chăm con cho chị.

Cũng như chị K., sau khi sinh, vùng bụng và đùi của chị N.M.H.H. - 25 tuổi, ở phường Bình Phú, TPHCM - thường sưng vù, đỏ ửng mề đay dù khiến chị khá căng thẳng. Dù chị đã dùng thuốc bôi ngoài da, tắm lá dân gian... nhưng mề đay vẫn tái phát, đặc biệt khi trời nóng hoặc sau mỗi lần cho con bú… Chị K. nói: “Ban đầu, tôi nghĩ chỉ là dị ứng tạm thời do thay đổi thời tiết hay vì ăn trứng, cá biển, thịt bò. Nhưng da ngày càng ngứa, tôi bị sưng cả miệng, mí mắt và phù nề 2 tai vì gãi quá nhiều. Tôi gãi chỗ này thì chỗ da khác lại nổi lên, gãi đến xước da bật máu”.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Đoàn Văn Lợi Em - Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Da liễu TPHCM - cho biết, mề đay là tình trạng da xuất hiện những mảng đỏ, phù nề, do phản ứng giải phóng histamine trong da. Người bị nổi mề đay sẽ cảm thấy ngứa dữ dội trong khoảng 1, 2 ngày rồi hết. Tuy nhiên, mề đay có thể quay trở lại bất kỳ lúc nào trên nhiều vùng da khác nhau. Người bị nổi mề đay đôi khi còn bị phù mạch, sưng mí mắt, môi, bàn tay… Nếu là mề đay cấp tính, thường kéo dài dưới 6 tuần, còn mề đay mạn tính thì lâu hơn.

Hiện nay, chưa có thống kê cụ thể về nổi mề đay cấp tính trong giai đoạn hậu sản. Tuy nhiên, sau khi sinh, phụ nữ có khuynh hướng dễ bị nổi mề đay hơn, bởi sự xáo trộn mạnh mẽ về nội tiết và miễn dịch. Ngoài tình trạng rối loạn nội tiết, nhiều yếu tố gây khởi phát mề đay khác cũng thường gặp trong giai đoạn này.

Căng thẳng, thiếu ngủ, mệt mỏi kéo dài, hoặc kháng sinh, thuốc giảm đau, hạ sốt… dùng trong giai đoạn sinh con cũng có thể gây dị ứng. Tình trạng nhiễm trùng nhẹ sau sinh như nhiễm trùng vết mổ, viêm vú, nhiễm trùng tiểu… cũng có nguy cơ gây kích hoạt hệ miễn dịch, làm bùng phát mề đay ở sản phụ.

Trường hợp người mẹ bị nổi mảng đỏ, ngứa ngáy và lan nhanh sau vài giờ, ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể thì khả năng đã bị nổi mề đay chứ không phải các bệnh về da khác như chàm, viêm da hay nhiễm trùng da. “Bệnh khởi phát đột ngột, với các mảng đỏ, hơi phù nề nổi gồ trên da, ngứa dữ dội, có thể rát hoặc châm chích nhẹ. Tuy mề đay không gây tróc vảy, rỉ dịch hay mụn mủ, không để lại vết thâm, sẹo, nhưng một số trường hợp có thể kèm sưng phù môi, mí mắt, bàn tay hoặc bàn chân” - bác sĩ Lợi Em cho biết.

Theo ông, nổi mề đay sau sinh là tình trạng khá thường gặp và đa phần lành tính, vì vậy các mẹ đừng quá lo lắng. Nếu nổi mề đay trong giai đoạn vẫn còn cho con bú, sản phụ không nên tự ý uống thuốc chống dị ứng, hay các sản phẩm thảo dược không rõ nguồn gốc vì nhiều loại thuốc có thể qua sữa mẹ, gây ảnh hưởng đến trẻ, thậm chí giảm khả năng tiết sữa của mẹ.

Chị em có thể chườm nước đá, tắm mát, tránh nhiệt độ cao hoặc ma sát mạnh trên da; mặc quần áo rộng, thoáng mát để giảm ngứa và kích ứng. Nếu triệu chứng không giảm, tái phát nhiều lần, hoặc lan rộng toàn thân, sản phụ nên đến cơ sở y tế để được khám và điều trị.

Phạm An