PNO - Từ triết lý sống thuận tự nhiên của người xưa, cái đẹp không chỉ hiện diện nơi hình thể mà còn trong cách con người gửi gắm tâm tình vào cỏ cây, gió nước. Câu chuyện về “lọng bướm” - một biểu tượng tinh tế của mỹ học truyền thống được khơi dậy trở lại trong triển lãm “Những thiên hình vạn trạng”, diễn ra từ ngày 9/11 - 22/11 tại Toong Nguyễn Thị Minh Khai.
 |
| Ba nghệ sĩ chia sẻ về quá trình thực hiện những chiếc lọng bướm |
Triển lãm do Toong phối hợp cùng Ngày Xưa ASIA đồng hành tổ chức, với sự tham gia của nghệ sĩ Phùng Nguyễn Anh Khoa (Khoa Phùng), Trần Ngọc Nhật (Nghiêu Thiên) và Nguyễn Sơn Lâm (Lâm Ơi).
Cảm hứng cho triển lãm bắt đầu từ một hình vẽ nhỏ trong cuốn Kỹ thuật người An Nam của học giả người Pháp Henri Oger, nơi ghi lại những phong tục, nghề thủ công Việt Nam cuối thế kỷ XIX. Trong hàng trăm bản khắc mô tả đời sống người Việt, hình ảnh “lọng bướm” xuất hiện thoáng qua, nhưng lại khơi dậy trong nghệ sĩ trẻ Khoa Phùng niềm tò mò và trân trọng di sản.
Anh chia sẻ: “Khi tìm hiểu thêm, tôi phát hiện lọng bướm là một hình thức rất riêng của Việt Nam. Không quốc gia Đông Nam Á hay Đông Á nào có loại lọng được cắt và tạo hình tinh xảo như thế. Đặc biệt, lọng Việt Nam luôn vẽ hoa văn bên trong, là nơi ẩn chứa nét đẹp kín đáo, phản ánh quan niệm rằng cái đẹp nằm ở nội tâm, chứ không phô trương bên ngoài”.
Theo tư liệu dân gian, mỗi chiếc lọng bướm được tạo nên từ những nan tre gãy vụn, được nối lại bằng chỉ, gợi lên ý niệm “cửu điệp” - 9 cánh bướm tượng trưng cho phúc thọ viên mãn và vòng sinh hóa bất tận của tự nhiên. Khi lọng được mở ra, hình cánh bướm lan tỏa như một vũ điệu cân bằng giữa âm và dương, giữa hữu hình và vô hình. Chính sự kết hợp giữa triết lý phương Đông và tinh thần sáng tạo dân gian ấy khiến lọng bướm không chỉ là vật trang trí, mà còn là một “cấu trúc biểu tượng”, nơi con người dùng hình thể tự nhiên để nói về nhân tâm và đạo sống hòa hợp.
Giao điểm giữa truyền thống và đương đại
Trong không gian triển lãm “Những thiên hình vạn trạng”, hình ảnh chiếc lọng được 3 nghệ sĩ trẻ “giải phóng” khỏi khuôn khổ cũ, biến hóa thành vô vàn hình thái: từ những mảng tối gợi dáng dơi, đến cánh chuồn mảnh khảnh, hay mặt nước uốn lượn. Mỗi tác phẩm không chỉ mang hơi thở của tự nhiên, mà còn phản chiếu thế giới nội tâm, cá tính và cảm quan riêng của người sáng tạo.
 |
| Chiếc lọng bướm được trang trí vô cùng tỉ mỉ |
 |
| Lọng bướm hình cua và cá của tác giả Nghiêu Thiên |
 |
| Khách tham dự được lắng nghe chia sẻ về lọng bướm |
Tại buổi khai mạc triển lãm, giáo sư, tiến sĩ Trương Quốc Bình - nguyên Phó cục trưởng Cục Di sản Văn hóa - đánh giá cao tinh thần tìm tòi của các nghệ sĩ trẻ: “Rất trân trọng những sáng tạo của thế hệ hôm nay. Việc họ chọn chiếc lọng, một hình ảnh từng xuất hiện trong sách của Henri Oger để phát triển thành tác phẩm mới là một cách đối thoại rất thú vị giữa quá khứ và hiện tại. Tôi hy vọng họ tiếp tục khai thác những kỹ thuật truyền thống như sơn ta, sơn mài để đưa di sản vào đời sống đương đại”.
 |
| Giáo sư, tiến sĩ Trương Quốc Bình chia sẻ tại buổi khai mạc |
“Những thiên hình vạn trạng” vì thế không chỉ là triển lãm mỹ thuật, mà còn là một cuộc đối thoại tinh tế giữa truyền thống - đương đại, con người - tự nhiên, quá khứ - hiện tại. Khi bước qua không gian của ánh sáng, tre, giấy và màu sắc, người xem như nghe thấy tiếng vỗ cánh của những “lọng bướm” cùng tiếng vọng của văn hóa xưa đang khẽ khàng sống lại trong nhịp đập hôm nay.
Khánh Đan
| Chia sẻ bài viết: |
Sau Nguyễn Nhật Ánh, ai sẽ viết tiếp về tuổi học trò?
PGĐ Sở VH-TT TPHCM - NSND Nguyễn Thị Thanh Thúy: “Kết nối, hợp tác quốc tế để nâng cao vị thế ngành điện ảnh”
Điều đọng lại từ Những ngày văn học - nghệ thuật TPHCM
TPHCM là thành phố điện ảnh: Cơ hội bứt phá để phát triển
Mỹ thuật ứng dụng Việt Nam tìm hướng đi bền vững
Chuỗi hoạt động Những ngày văn học nghệ thuật TPHCM 2025 tiếp tục tại khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu và đặc khu Côn Đảo.
Cuộc thi ảnh & triển lãm trao 4 giải Nhất và 4 giải Ấn tượng cho các tác phẩm đặc sắc nhất về thiên nhiên hoang dã Việt Nam
Nhiều tác phẩm văn học thiếu nhi Trung Quốc được xuất bản tại Việt Nam gần đây hầu hết có đề tài khai thác cuộc sống trẻ thơ ở vùng nông thôn.
Triển lãm "Tự Sự" của hoạ sĩ Tào Linh diễn ra từ ngày 7/11 - 7/12 tại Annam Gallery (371/4 Hai Bà Trưng, phường Xuân Hòa, TPHCM)
Nam diễn viên Lưu Đại Cương - người tiếp nối Diêm Hoài Lễ vào vai Sa Tăng trong bộ phim truyền hình Tây Du Ký đã qua đời.
Hoạt động Những Ngày văn học - nghệ thuật TPHCM tiếp tục nối dài tại các khu vực Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu và Côn Đảo.
Sự kiện mang đến cho công chúng cơ hội khám phá thế giới tinh thần sâu thẳm của người Shipibo-Konibo, một trong những cộng đồng bản địa tiêu biểu vùng Amazon, Peru.
Sáng 7/11, Sở VH-TT TPHCM tổ chức họp báo giới thiệu Liên hoan Võ thuật Quốc tế TPHCM năm 2025, chủ đề “Võ thuật Việt Nam - Kết nối hòa bình”.
Diễn đàn Thời khắc Việt lần 2 - 2025 (Quỹ Hòa bình & Phát triển TPHCM - HPDF tổ chức) có sự tham gia của ca sĩ Đức Phúc, nhóm DTAP...
Phường Chợ Quán phát động Hội thi phim ngắn, mời gọi các nhà sáng tạo quảng bá hình ảnh địa phương theo góc nhìn riêng
“Văn học Trung Quốc tại Việt Nam những năm gần đây đã thay đổi cả về lượng và chất.
GS.TS Lê Hồng Lý cho rằng văn hóa dân gian vẫn đang hiện diện mạnh mẽ trong đời sống đương đại với nhiều hình thức phong phú.
Nhân dịp kỷ niệm 20 năm ngày thành lập, Nhã Nam phát hành bộ sách ấn bản đặc biệt với 20 tựa sách được bạn đọc yêu thích nhất.
Các nhà làm sách và những người cầm bút luôn có những cách riêng để đóng góp, trao gửi tấm lòng đến đồng bào chịu ảnh hưởng vì thiên tai, bão lũ.
Triển lãm "CHUNG 3+1" diễn ra trong bầu không khí sôi nổi. Triển lãm mang đến cho công chúng những góc nhìn mới mẻ về nghệ thuật đương đại Việt Nam.
Nhà hát Giao hưởng Nhạc Vũ Kịch TPHCM tái diễn vở ballet kinh điển "Hồ Thiên Nga" vào tối 8 và 9/11.
Tối 4/11, tại Chùa Kh’leang (phường Sóc Trăng, TP Cần Thơ) diễn ra lễ Cúng Trăng của đồng bào Khmer.
Đêm nhạc "Tôi! Người Việt Nam" của các "anh trai vượt ngàn chông gai" ủng hộ hơn 5,3 tỷ đồng cho đồng bào vùng bão lũ.
