Xuất khẩu gạo, cà phê thuận lợi, thủy sản chật vật vì thuế cao

12/08/2025 - 15:07

PNO - Trong khi xuất khẩu thủy sản hụt hơi vì những thay đổi chính sách của nhà nhập khẩu, đặc biệt từ thị trường Mỹ thì gạo và cà phê lại bứt phá.

Tại Hội nghị thúc đẩy xuất khẩu nông lâm thủy sản năm 2025, do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức ngày 12/8, ông Đỗ Hà Nam - Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) - cho biết, 7 tháng đầu năm, Việt Nam xuất khẩu 5,5 triệu tấn gạo, kim ngạch 2,8 tỉ USD. Dự kiến cả năm toàn ngành đạt khoảng 8,8 triệu tấn, giữ vị trí quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới, sau Thái Lan.

Theo ông Nam, gạo Việt Nam hiện đã xây dựng được thương hiệu riêng, được nhiều thị trường ưa chuộng, đặc biệt gạo ST25 hiện cung không đủ cầu. Ông Nam đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các cơ quan liên quan quan tâm, hỗ trợ để tận dụng tốt cơ hội này, đồng thời mở rộng thị trường sang Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Phi.

Cà phê Việt Nam có lợi thế mở rộng thị trường ở Mỹ bởi đối thủ lớn của Việt Nam là Brazil bị áp thuế cao hơn
Cà phê Việt Nam có lợi thế mở rộng thị trường ở Mỹ bởi đối thủ lớn của Việt Nam là Brazil bị áp thuế cao hơn. Ảnh: Doanh nghiệp cung cấp

Tương tự, cà phê cũng là mặt hàng có giá trị xuất khẩu cao trong những tháng qua. Theo ông Nguyễn Nam Hải - Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao, niên vụ cà phê 2024 - 2025 có giá cao nhất từ trước tới nay, có thời điểm lên tới 5.850 USD/tấn. Ông ước tính, 7 tháng đầu năm, Việt Nam xuất khẩu 1,1 triệu tấn cà phê, tăng 66% so cùng kỳ.

Ông Nam Hải cho rằng, dù Mỹ áp thuế cao 20% sẽ đặt ra nhiều thách thức so với các nước cùng sản xuất cà phê, tuy nhiên cũng là cơ hội để các doanh nghiệp Việt đẩy mạnh xuất khẩu trong các tháng cuối năm. Theo đó, các doanh nghiệp sản xuất cà phê đang mở rộng thị trường Trung Quốc bởi đây là thị trường tiềm năng nhưng cà phê nhân xuất khẩu sang Trung Quốc chưa cao. “Mới đây, Trung Quốc đã cấp phép cho 183 doanh nghiệp cà phê của Brazil được xuất khẩu vào thị trường này. Điều này cho thấy các doanh nghiệp Việt Nam cần sớm tiếp cận thị trường Trung Quốc” - ông nói.

Cà phê Việt Nam chủ yếu xuất khẩu, lượng cà phê tiêu thụ trong nước chỉ khoảng 15% tổng sản lượng. Các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê chịu áp lực lớn vế vốn kinh doanh; chịu áp lực về thuế trong nước, không được ngân hàng cho vay. Theo dự báo, 6 tháng cuối năm 2025 ngành cà phê sẽ xuất khẩu 1,5 triệu tấn.

Trong khi đó, thủy sản lại đang chịu áp lực lớn từ chính sách thuế. Bà Tô Thị Tường Lan - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) - cho biết, dù 7 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu thủy sản đạt 6,22 tỉ USD, tăng 17,2% so với cùng kỳ năm 2024 nhưng nếu chính sách thuế đối ứng mới của Mỹ được áp dụng, cá tra và tôm sẽ chịu tác động mạnh. Lý do, tôm đông lạnh sẽ có tổng thuế (chống bán phá giá, chống trợ cấp và thuế đối ứng) khoảng 57,84%. Mức này cao hơn nhiều so với Ấn Độ (tổng thuế 33%) và Indonesia (22,8%).

“Thuế quá cao là rào cản lớn và nhiều doanh nghiệp buộc phải chuyển hướng sang các mặt hàng không chịu thuế chống bán phá giá hoặc chống trợ cấp, đồng thời tìm kiếm thị trường mới. Tuy nhiên, việc dịch chuyển này cũng tạo ra áp lực lên thị trường toàn cầu bởi các nước như Ecuador, Indonesia, Ấn Độ… cũng chuyển hàng sang các thị trường tương tự, nguồn cung toàn cầu sẽ tăng, kéo giá bán xuống thấp, gây tác động tiêu cực tới thị trường trong nước” - bà nói.

Theo ông Trần Đức Thắng - quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường, dù đối diện nhiều biến động, xuất nhập khẩu nông, lâm, thủy sản vẫn giữ vai trò trụ cột, đạt kết quả toàn diện. Ngành đặt mục tiêu tăng trưởng trên 4%, kim ngạch xuất khẩu đạt trên 65 tỉ USD và phấn đấu 70 tỉ USD năm 2025.

Ông nhấn mạnh ba định hướng lớn để ngành hoàn thành mục tiêu gồm: Hoàn thiện pháp luật, cải cách hành chính, cắt giảm thủ tục nhưng đáp ứng yêu cầu nước nhập khẩu; giải đáp, hướng dẫn kịp thời khó khăn của doanh nghiệp, hoàn thiện tiêu chuẩn, quy chuẩn và vùng nguyên liệu; chủ động hỗ trợ, kết nối hiệp hội ngành hàng, phối hợp chặt chẽ giữa các bộ và địa phương.

Cùng đó, ông yêu cầu Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường xây dựng bản tin định kỳ về sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, phân tích thị trường tiềm năng và cung cấp thông tin chính thống để doanh nghiệp định hướng sản xuất. Riêng với thuế quan của Mỹ, ông cho biết Việt Nam đã chủ động phối hợp nhiều bộ, ngành để xử lý. Dù khó dự báo, Mỹ vẫn cần một số sản phẩm Việt Nam không thể thay thế như tôm, cà phê. Bộ sẽ tiếp tục đàm phán và khuyến khích doanh nghiệp đẩy mạnh sản phẩm chế biến sâu để nâng giá trị và giữ vững thị trường.

Doanh nghiệp gạo, cà phê “kẹt” vốn vì VAT

Theo ông Nguyễn Nam Hải - Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam ước tính, với kế hoạch xuất khẩu 1,5 triệu tấn cà phê (7,5 tỉ USD) trong năm 2025, số tiền VAT 5% phải nộp trước tương đương 370 triệu USD (hơn 10.000 tỉ đồng). Tương tự, ông Đỗ Hà Nam - Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam - cho biết, nhiều doanh nghiệp lúa gạo đang bị chậm hoàn thuế, tổng cộng khoảng 2.000 tỉ đồng, có đơn vị bị “treo” hơn 100 tỉ đồng suốt cả năm nay. Từ đó, các hiệp hội kiến nghị đưa những mặt hàng này vào nhóm không chịu VAT để giảm gánh nặng vốn cho doanh nghiệp.

Mai Ca

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI