Vườn Quốc gia Chư Yang Sin 41 lần ghi nhận gà lôi trắng quý hiếm qua bẫy ảnh

Gà lôi trắng xuất hiện qua bẫy ảnh tại Vườn Quốc gia Chư Yang Sin

Từ năm 2022-2024, Vườn Quốc gia Chư Yang Sin đã phối hợp Viện Sinh học miền Nam và Viện Khoa học Sự sống (thuộc Viện Hàn lâm Việt Nam) nghiên cứu đặt bẫy ảnh với 88 điểm lắp bẫy ảnh và ghi nhận 41 lần bắt gặp hình ảnh gà lôi trắng ở 17 điểm đặt bẫy ảnh trong khuôn viên vườn. Đây là tín hiệu tích cực, khẳng định quần thể loài chim quý này vẫn đang tồn tại ổn định ở Vườn Quốc gia Chư Yang Sin. Đồng thời, minh chứng cho nỗ lực bảo tồn đa dạng sinh học tại vùng rừng đặc dụng này.

Tuy nhiên, để có được những bức ảnh này, các máy bẫy ảnh phải đặt từ 2-4 tháng mới thu được dữ liệu.

Gà lôi trắng đi kiếm ăn theo từng đàn

Gà lôi trắng có tên khoa học là Lophura nycthemera, là một loài gà lôi thuộc họ chim trĩ.

Qua nghiên cứu cho thấy, gà lôi trắng có ngoại hình nổi bật, trong đó chim đực dài tới 75cm, kể cả lông đuôi. Khi còn nhỏ, chim đực non có màu lông giống chim cái. Tuy nhiên, khi trưởng thành, bộ lông của chim đực có hai màu trắng ở trên lưng và đen ở dưới bụng. Trong khi đó, chim cái có lông màu nâu, mào cong, màu nâu đen, chân và da mặt đỏ.

Thế nhưng, càng vào phía Nam của vùng phân bố, lông đuôi của gà lôi trắng trưởng thành càng ngắn dần, màu trắng của bộ lông cứng giảm và màu đen tăng lên.

Không chỉ có ngoại hình đẹp, gà lôi trắng còn có tập tính sinh sản độc đáo. Gà lôi trắng sinh sống ở tầng thảm tươi, chủ yếu ở rừng lá rộng thường xanh, rừng bán thường xanh, rừng thứ sinh, rừng hỗn giao rụng lá. Mỗi mùa sinh sản từ tháng Hai đến tháng Năm, chúng làm tổ ngay trên mặt đất, đẻ từ 4-10 trứng. Chúng chỉ xuất hiện khi đi kiếm ăn lúc chập tối hoặc buổi sáng sớm.

Những hình ảnh ghi nhận gà lôi trắng tại vùng rừng đặc dụng Vườn Quốc gia Chư Yang Sin

Vẫn theo nghiên cứu, gà lôi trắng có vùng phân bố rộng khắp cả nước, song quần thể bị suy giảm mạnh ngoài tự nhiên do mất sinh cảnh sống và bị săn bắt quá mức làm thực phẩm, buôn bán làm cảnh (do có bộ lông khá đẹp).

Ngày 22/9/2021, Chính phủ ban hành Nghị định 84/2021/NĐ-CP quy định về danh mục các loài, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm. Trong đó, gà lôi trắng được đưa vào sách đỏ, nằm trong nhóm các loài động vật rừng thuộc nhóm IB - động vật rừng nguy cấp, quý hiếm, nghiêm cấm khai thác và sử dụng mẫu vật khai thác từ tự nhiên vì mục đích thương mại.

Hình ảnh gà lôi trắng ở 17 điểm đặt bẫy ảnh trong khuôn viên Vườn Quốc gia Chư Yang Sin

Đến tháng 6/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành Thông tư 27/2025 và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7, gà lôi trắng được đưa vào nhóm các loài động vật rừng nguy cấp, quý hiếm, hạn chế khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại, thuộc nhóm IIB.

Gà lôi trắng có ngoại hình nổi bật, trong đó chim đực dài tới 75cm, kể cả lông đuôi

Vườn Quốc gia Chư Yang Sin khuyến cáo, người dân cần nâng cao ý thức, không săn bắn, không bẫy bắt, không mua bán động vật hoang dã quý hiếm hoặc các sản phẩm khác có nguồn gốc từ động vật hoang dã để bảo vệ gà lôi trắng, cũng như các loài động vật quý hiếm khác và tránh vi phạm pháp luật. Ngoài ra, nên tham gia vào hoạt động bảo vệ môi trường, hỗ trợ các chương trình bảo tồn tồn tại và nghiên cứu về động vật hoang dã, không làm ảnh hưởng đến môi trường sống của chúng.

Nếu phát hiện vi phạm, cần nhanh chóng báo cho cơ quan chức năng để có biện pháp xử lý kịp thời.

Văn Nguyên