Uống cà phê đúng cách và thực hành thiền định hỗ trợ bảo vệ tim mạch

Cà phê không phải là "kẻ thù" của trái tim như quan niệm sai lầm bấy lâu

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Hoàng Anh - Khoa Nội tim mạch Bệnh viện Nhân dân Gia Định - cho biết xưa nay nhiều người vẫn quan niệm sai lầm về việc cà phê gây ảnh hưởng xấu cho hệ tim mạch nhưng trên thực tế lại không phải như vậy.

Cụ thể, một nữ bệnh nhân tên P. T. S., 75 tuổi, ngụ tại phường Bình Quới, bị suy tim tới bệnh viện tái khám định kỳ đã lo lắng hỏi bác sĩ rằng có phải ngưng thói quen uống 2 ly cà phê mỗi ngày lại hay không. Con cái bà kịch liệt phản đối, bảo rằng cà phê là thức uống có chất kích thích nên người bị bệnh tim mạch nên tránh, nếu vẫn tiếp tục dùng hằng ngày sẽ khiến bệnh tình của cụ bà nặng thêm.

Bác sĩ Hoàng Anh đã giải thích cho bệnh nhân rằng uống 2 ly cà phê mỗi ngày không gây ảnh hưởng tới tim mạch như mọi người vẫn lầm tưởng và còn hỗ trợ giúp kiểm soát một số bệnh lý nền ổn định. Bà vẫn có thể uống 2 ly cà phê mỗi ngày. Từ đó, lúc tư vấn bác sĩ tới nay đã 2 năm, bệnh nhân vẫn duy trì thói quen uống cà phê của mình, kết quả đánh giá sức khỏe mỗi lần tái khám của bà S. tới nay vẫn ổn định, nhịp tim không có nhanh.

Ngoài bà S., điển hình như trường hợp của nam bệnh nhân tên P. V. Đ., 43 tuổi, ngụ tại phường Xuân Hòa, bị tăng huyết áp và từng bị đột quỵ. Bệnh nhân nghe nói tăng huyết áp và đột quỵ không nên uống cà phê, trong khi đó công việc của anh là IT, rất cần duy trì sự tập trung và tỉnh táo.

Bác sĩ Hoàng Anh đã cho lời khuyên, với tình trạng sức khỏe của anh thì vẫn có thể uống cà phê ở mức độ trung bình và duy trì tái khám, dùng thuốc men đúng chỉ định thì sẽ không làm bệnh nặng lên. Bệnh nhân đã uống cà phê mỗi ngày 2 ly vào buổi sáng và chiều tới nay cũng đã vài năm mà các chỉ số sức khỏe vẫn ổn định.

Bên cạnh đó, bác sĩ Hoàng Anh còn nhấn mạnh, với những người khỏe mạnh, uống cà phê cũng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp và rối loạn nhịp tim, suy tim. Cụ thể như chính cha ruột của bác sĩ đã duy trì thói quen ngày 2 ly cà phê sáng chiều trong suốt 30 năm qua. Tới giờ ngoài 60 tuổi nhưng ông chưa bị tăng huyết áp và đái tháo đường cũng như các bệnh lý về tim mạch.

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Hoàng Anh - Khoa Nội tim mạch Bệnh viện Nhân dân Gia Định - đang khám và tư vấn cho một bệnh nhân tim mạch - Ảnh: M.T.

Tại buổi chuyên đề sinh hoạt về lối sống và sức khỏe tim mạch tổ chức tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định vào sáng ngày 25/12, bác sĩ Hoàng Anh phân tích rõ hơn về cơ chế khoa học của cà phê đối với sức khoẻ tim mạch.Việc uống cà phê mang lại nhiều lợi ích cho hệ tim mạch và tiêu hóa hơn chúng ta tưởng.

Về mặt sinh học, caffeine giúp điều chỉnh nhịp tim và ngăn ngừa các cơn rung nhĩ nhờ khả năng kháng viêm và giảm căng thẳng cho hệ thần kinh. Bên cạnh đó, các khoáng chất thiết yếu và chất chống oxy hóa trong hạt cà phê còn giúp thanh lọc cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường sức đề kháng tổng thể nhờ cải thiện hệ vi khuẩn đường ruột.

Thiền định giúp điều hòa tinh thần, cải thiện các chỉ số sức khoẻ

Không chỉ cà phê có tác dụng tốt tới hệ tim mạch và hỗ trợ kiểm soát các bệnh lý nền mà thiền định cũng được cho là có hiệu quả hỗ trợ khá tốt. Tiến sĩ, bác sĩ Ngô Minh Hùng - Phó trưởng khoa Tim mạch Can thiệp Bệnh viện Chợ Rẫy - đã nhấn mạnh về ý nghĩa của thiền định trong việc hỗ trợ điều trị bệnh tăng huyết áp và tim mạch.

Cụ thể là nam bệnh nhân 30 tuổi, tên V. V. T., ngụ tại TPHCM, làm nghề kế toán. Bệnh nhân tới khám trong tình trạng huyết áp rất cao. Sau khi hỏi han bệnh sử, bác sĩ biết được rằng trong công việc của anh T. đang có rắc rối, sổ sách làm sai, bị điều tra, khiển trách. Điều này đã khiến anh suy nghĩ rất nhiều dẫn tới chỉ số huyết áp tăng vọt. Một trường hợp khác là nữ, tên P. T. K., 24 tuổi, cũng ngụ tại TPHCM, đang làm công việc bán hàng online, tới khám vì nhịp tim nhanh, huyết áp cao. Vào cuối năm, chị bị “bom hàng” nhiều nên lo âu.

Cả hai trường hợp này dù đã từng đi khám và uống thuốc nhưng huyết áp vẫn bất ổn. Qua đó, bên cạnh chỉ định thuốc để kiểm soát tình trạng huyết áp, bác sĩ Minh Hùng cũng tư vấn để họ thiền định, từ đó giải tỏa được nút thắt tâm lý. Sau khi về điều chỉnh lại sinh hoạt và ngồi thiền mỗi ngày 30 phút, tinh thần các bệnh nhân thoải mái, vào lần tái khám sau cho thấy hiệu quả rõ rệt khi tình trạng huyết áp đã trở về trạng thái ổn định. Có rất nhiều hình thức để thiền định, đơn giản nhất là mỗi ngày chúng ta có thể bỏ ra 20 – 30 phút ngồi yên, mở nhạc thư giãn, giữ cho đầu óc trống rỗng, đừng suy nghĩ gì và đừng làm gì cả.

Cũng tại buổi sinh hoạt này, bác sĩ Ngô Minh Hùng cho biết thiền định nói chung giúp tăng cường sự tập trung, hiểu biết sâu sắc hoặc nhận thức về khoảnh khắc hiện tại, đồng thời thúc đẩy sự thư giãn, giảm căng thẳng, ổn định tâm trí và đạt được trạng thái ý thức cao hơn, giúp giảm bớt đau khổ nhận thức và tăng hạnh phúc. Thiền giúp điều hòa thân và tâm, ổn định tâm trí và nhận thức khoảnh khắc hiện tại, từ đó giảm các biến cố cho bệnh nhân tim mạch.

Phương pháp này không chỉ giúp ổn định tâm trí, đạt được trạng thái ý thức cao hơn mà còn giảm bớt những đau khổ trong nhận thức để gia tăng cảm giác hạnh phúc. Khi thân và tâm được điều hòa, thiền sẽ giúp giảm các biến cố tim mạch và cải thiện toàn diện từ các thông số lâm sàng như huyết áp, nhịp tim đến các thông số cận lâm sàng như cortisol được ví là hóc môn căng thẳng, triglyceride (một loại chất béo trong máu) và TNF alpha (một chất chỉ thị cho tình trạng viêm trong cơ thể)

Một báo cáo khoa học trên 61.000 người tham gia khảo sát đã chỉ ra một con số ấn tượng khi những người thực hành thiền định có tỉ lệ mắc bệnh tăng cholesterol máu, tăng huyết áp, tiểu đường và đột quỵ thấp hơn rõ rệt so với nhóm còn lại. Việc thực hành thiền đúng cách chính là một phương thức phòng ngừa tiên phát hiệu quả, giúp cải thiện các yếu tố nguy cơ và bảo vệ trái tim trước những áp lực của cuộc sống hiện đại.

Thanh Huyền