Trái cây giúp bảo vệ phổi trước ô nhiễm không khí

Trái cây có thể đóng vai trò như một lá chắn tự nhiên chống lại tác hại của ô nhiễm không khí đối với phổi - Ảnh: Shutterstock

Nghiên cứu do bà Pimpika Kaewsri, nghiên cứu sinh từ Trung tâm Sức khỏe và bền vững môi trường tại Đại học Leicester (Anh) thực hiện, chỉ ra mối liên hệ chặt chẽ giữa chế độ ăn uống và khả năng chống chịu của phổi trước các hạt bụi mịn độc hại.

Phụ nữ ăn nhiều trái cây được bảo vệ rõ rệt

Bà Kaewsri cho biết: "Hơn 90% dân số toàn cầu đang phải tiếp xúc với mức độ ô nhiễm không khí vượt quá hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Nhiều nghiên cứu đã khẳng định việc hít thở không khí ô nhiễm làm giảm chức năng phổi.

Mặt khác, một chế độ ăn lành mạnh, đặc biệt là giàu rau củ và trái cây, lại gắn liền với chức năng phổi tốt hơn. Chúng tôi muốn tìm hiểu xem liệu chế độ ăn uống, hay một nhóm thực phẩm cụ thể nào đó, có thể giảm nhẹ các tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí lên lá phổi hay không”.

Sử dụng dữ liệu từ khoảng 200.000 người tham gia chương trình Ngân hàng Sinh học Vương quốc Anh (UK Biobank), nhóm nghiên cứu đã so sánh thói quen ăn uống (lượng trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt) với chức năng phổi (FEV1 – lượng không khí thở ra trong một giây) và mức độ tiếp xúc với bụi mịn (PM2.5) của họ.

PM2.5 là những hạt cực nhỏ, đường kính từ 2,5 micromet trở xuống, được thải ra từ khói xe và quá trình công nghiệp.

Kết quả thật sự đáng chú ý, nhất là ở nhóm nữ giới. Cụ thể, cứ tăng thêm 5 microgam PM2.5 trên mỗi mét khối không khí, chức năng phổi (FEV1) của phụ nữ thuộc nhóm ăn ít trái cây (dưới 4 phần/ngày) giảm tới 78,1ml. Trong khi đó, mức giảm này ở nhóm ăn nhiều trái cây (từ 4 phần/ngày trở lên) chỉ là 57,5ml.

Bà Kaewsri giải thích rằng nghiên cứu đã tái khẳng định: một chế độ ăn lành mạnh giúp cải thiện chức năng phổi ở cả nam và nữ, bất kể mức độ ô nhiễm. Tuy nhiên, hiệu ứng bảo vệ rõ rệt nhất trước tác hại của ô nhiễm không khí lại được quan sát thấy ở phụ nữ tiêu thụ nhiều trái cây .

Bí mật nằm ở chất chống oxy hóa

Lý giải cho điều này, nhóm nghiên cứu tin rằng các hợp chất chống oxy hóa và chống viêm tự nhiên dồi dào trong trái cây đóng vai trò then chốt. Những chất này có thể giúp làm giảm stress oxy hóa và tình trạng viêm do các hạt bụi mịn gây ra, từ đó bù đắp một phần tác động xấu của ô nhiễm lên chức năng hô hấp.

Một điểm thú vị khác là trong nghiên cứu, nam giới nhìn chung báo cáo lượng trái cây tiêu thụ thấp hơn phụ nữ. Bà Kaewsri nhận định: "Sự khác biệt trong thói quen ăn uống này có thể phần nào lý giải tại sao tác dụng bảo vệ tiềm năng của trái cây trước ô nhiễm không khí thể hiện rõ hơn ở phụ nữ".

Giáo sư Sara De Matteis - Chủ tịch nhóm chuyên gia về sức khỏe nghề nghiệp và môi trường của ERS - cũng nhấn mạnh nghiên cứu này củng cố lợi ích sức khỏe hô hấp từ một chế độ ăn lành mạnh, đặc biệt là giàu trái cây tươi.

Tuy nhiên, bà cũng cảnh báo rằng mặc dù khuyến khích chế độ ăn giàu thực vật từ sớm là cần thiết, các chính phủ vẫn phải tiếp tục thực hiện những chính sách môi trường nghiêm ngặt để giảm thiểu ô nhiễm không khí, bởi không có mức độ phơi nhiễm nào là an toàn.

Bà Kaewsri và nhóm nghiên cứu đang tiếp tục mở rộng công trình để tìm hiểu liệu chế độ ăn có thể tác động đến sự thay đổi chức năng phổi theo thời gian hay không.

Linh La (theo Science Daily)