Trà My ơi, thương một mùa lau nở

Tôi về Trà My những ngày cuối năm, khi cơn gió mang hơi lạnh cứ hun hút thổi tràn lên cả một vùng rừng núi ngát xanh. Ban mai sương trắng xóa chen vào những đỉnh núi, đường chân trời như được kéo chùng xuống thật thấp. Những bản làng trong sương mờ trở nên huyền ảo hơn, khi những tia nắng mặt trời từ phía đông bừng tỉnh. 

Từ Tắk Pỏ lên trung tâm huyện ở thị trấn Trà Mai rồi dần đến các xã vùng cao, vào những năm trước, tôi bắt gặp cơ man nào là những sườn đồi hoa lau nở trắng xóa.

Hoa lau dung dị, hoang sơ, chẳng lấy gì làm ấn tượng, mà sao vẫn khiến người ta phải xao lòng - Ảnh: Báo Lào Cai

Lau tràn ra hai bên đường, ở những khúc cua ngoặt khuỷu tay, va quẹt sườn sượt vào xe như lời chào hỏi theo cách riêng của lau với những người khách lạ.

Vun vút trôi qua tầm mắt là những ngọn núi cao thấp nhấp nhô. Song cũng nhờ hoa lau mà những ngọn núi ấy trở nên mềm mại, quyến rũ. Một làn gió thổi, triền lau hai bên đường như dải lụa trắng uyển chuyển vũ khúc không lời, nhưng đã làm xao xuyến trái tim biết bao lữ khách khi về với vùng rừng núi Trà My…

Nhưng đó là câu chuyện của những năm về trước, còn lần này tôi về Trà My, sau chuỗi thảm họa thiên tai bão lũ, sạt lở núi kinh hoàng, khung cảnh núi rừng sắc xanh cũng dần hồi phục, riêng những mùa lau trắng muốt vẫy chào lữ khách từ xuôi đã trở nên thưa thớt, lẻ loi.

Từng trải qua nhiều năm tháng, rồi gắn bó với mảnh đất này từ ngày mới bước chân vào nghề báo, tôi với Trà My như mối tình đầu, nhưng chỉ đến với nhau sau khi đã trải qua nhiều đổ vỡ. Tôi lắng nghe tiếng lặng thinh của rừng núi, như cái chất ban sơ của hạnh phúc, khổ đau.

Bất chợt tôi liên tưởng hình ảnh núi rừng Trà My qua flycam nhìn từ trên cao. Thật xót xa trước những vết trầy xước nham nhở khắp cơ thể đại ngàn. Tôi thầm hỏi, đã có bao nhiêu triền lau vùi chôn theo những trận núi lở kinh hoàng ấy?

Cùng với con người, những triền lau cũng đã vùi sâu trong lòng đất đá, không thể lần tìm về lại chốn xưa. Lau cũng như người, mang nỗi đau chia biệt với bản làng, rừng núi; chia biệt với tiếng hú gọi nhau ra nương rẫy, với lời tỏ tình của chàng trai cô gái đến tuổi cập kê bắt đầu biết nhớ thương nhau.

Xa xa tầm mắt, trên những vùng đồi, vài khóm lau lẻ loi nở trong phất phơ, hiu hắt. Những khóm lau ấy phải chăng là chứng nhân của một năm đau buồn nhất.

Tôi lại nhẩm đếm những người chưa thể trở về, trong đó có bạn tôi, khi mùa xuân đà gõ cửa, một năm mới lại về.

Tình yêu thương của cả nước đã dồn về với Trà My, và những giọt nắng ban mai kia đang dần sưởi ấm những khoảng trống vắng, lạnh lẽo, chơi vơi. Song tôi biết như một điều mặc nhiên, “vết thương lành chỗ cắt hãy còn đau…”.

Nhìn những khóm lau rải rác ven đồi, bên đường tôi qua đã cho hoa trắng xóa, theo kinh nghiệm dân gian, thời điểm này coi như mùa bão lũ đã qua.

Tất cả đã lùi lại phía cánh cửa ký ức, vào những mùa lau nở tôi đã từng đến Trà My những năm trước. Một loại cây không xa lạ gì, nhưng giúp tôi nhận ra thêm nhiều điều như là cốt cách của lau, nhất là lau ở Trà My. Thân lau nhỏ nhắn, cảm tưởng yếu ớt hơn nhiều so với những loài cây khác. Vậy mà chúng cứ cần mẫn mọc lên, bám trụ, kiên cường.

Có những lúc, cây lau bị chặt ngang thân, phía dưới dường như khô héo, vậy mà chỉ cần một trận mưa, những mầm xanh đã vội vã nhú lên, tràn trề sự sống.

Tôi hay bị lau mê hoặc bởi hình ảnh vào mỗi buổi sớm mai hay lúc chiều tà. Hoa lau dung dị, hoang sơ, chẳng lấy gì làm ấn tượng, mà sao vẫn khiến người ta phải xao lòng. 

Bằng mối lương duyên đời cây, đời người thủy chung, mong sao những người dân nơi đây hãy như những thân lau, bông lau vững chãi vượt qua mất mát, đau thương, để xây dựng lại đời sống mới.

Lau ơi xin cùng dự phần vun đắp cho một mùa xuân mới đang về trên khắp các bản làng ở Trà My, Quảng Nam. 

V.V.T.