Tiểu thương than bị kẹt giữa Thuế với Quản lý thị trường

20/08/2025 - 18:01

PNO - Tại tọa đàm “Tháo gỡ vướng mắc hóa đơn điện tử, hướng tới 2 triệu doanh nghiệp” do Báo Pháp Luật TPHCM tổ chức ngày 20/8, các tiểu thương chợ sỉ phản ánh, họ vẫn đang chịu gánh nặng công nghệ, thuế khoán khi áp dụng hóa đơn điện tử.

Bà Nguyễn Thái Trang, tiểu thương kinh doanh 32 năm tại chợ sỉ An Đông (TPHCM), chia sẻ, nỗi lo lớn nhất của tiểu thương hiện không chỉ nằm ở việc làm quen công nghệ, mà còn ở chi phí đầu tư ban đầu.

Các đại biểu, doanh nghiệp và tiểu thương tham dự tọa đàm - Ảnh: Thuận Văn
Các đại biểu, doanh nghiệp và tiểu thương tham dự tọa đàm - Ảnh: Thuận Văn

Theo bà, để làm hóa đơn điện tử phải sắm đủ thứ từ laptop, máy in mã vạch đến máy in A4, chứ không thể chỉ dùng điện thoại. “Với ki-ốt chỉ rộng 2m² việc thuê thêm kế toán 8-9 triệu đồng/tháng là quá sức” - bà nói.

Cái khó hơn, theo bà Thái Trang là bị “kẹp giữa” hai đầu quản lý: thuế chỉ quan tâm đầu ra, còn quản lý thị trường lại truy nguồn đầu vào. Trong khi bán sỉ vốn đặc thù gối đầu, bao đổi trả, hàng qua nhiều khâu trung gian, thì quy định lại buộc phải xuất hóa đơn ngay cả khi tiền chưa về, đẩy áp lực dòng tiền thêm nặng.

Cũng gắn bó chợ An Đông gần 4 thập kỷ, bà Trần Thị Thu Thùy cho rằng lộ trình bỏ thuế khoán chỉ trong vài tháng là “quá nhanh và áp lực”. “Chúng tôi lớn tuổi, rất khó thao tác máy tính, phần mềm. Hơn 1.000 hộ đã từng mua phần mềm kế toán giá 1-2 triệu đồng nhưng không ai dám dùng vì quá phức tạp, thành ra lãng phí trong lúc buôn bán đã khó khăn” - bà cho biết.

Những bức xúc của tiểu thương đang là áp lực buộc cơ quan thuế phải thay đổi cách hỗ trợ. Theo ông Nguyễn Tiến Dũng - Phó trưởng Cục Thuế TPHCM, tính đến cuối tháng 7/2025, thành phố đang quản lý hơn 349.000 hộ và cá nhân kinh doanh. Trong số này, có hơn 266.000 hộ phải nộp thuế, đóng góp cho ngân sách 6.248 tỉ đồng chỉ trong 7 tháng đầu năm, tăng 24% so với cùng kỳ. Tuy vậy, có tới 93,5% hộ kinh doanh hiện nộp thuế theo phương pháp khoán và chỉ có 6,5% kê khai. Trong khi đó, đến năm 2026, toàn bộ gần 250.000 hộ khoán buộc phải chuyển đổi sang kê khai - đây là một thách thức lớn trong quản lý thuế.

Ông cho biết, để hỗ trợ người dân, ngành thuế TPHCM sẽ ký kết với các nhà cung cấp phần mềm để cung cấp miễn phí giải pháp hóa đơn điện tử cho hộ kinh doanh. Không chỉ vậy, cán bộ thuế sẽ phối hợp với đơn vị kỹ thuật đến tận hộ kinh doanh, trực tiếp cài đặt, hướng dẫn sử dụng, kể cả ngoài giờ hành chính.

Song song đó, một kênh hỗ trợ kỹ thuật “phản ứng nhanh” được thiết lập để xử lý sự cố ngay lập tức. Công tác truyền thông cũng được tăng cường trên báo chí, Zalo, Facebook, YouTube, giúp hộ kinh doanh tiếp cận thông tin dễ dàng.

Không chỉ dừng lại ở hỗ trợ kỹ thuật, nhiều ý kiến cho rằng hành trình chuyển đổi hóa đơn điện tử phải đi kèm với khung chính sách đồng bộ và Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm quốc tế. Chẳng hạn tại Hàn Quốc, từ những năm 1980-1990, tiểu thương và hộ kinh doanh được miễn thuế 3-5 năm, hỗ trợ mặt bằng và đào tạo quản trị. Nhờ đó, chỉ trong vòng 1 thập kỷ, hơn 60% hộ đã phát triển thành doanh nghiệp.

Ở Singapore, chương trình “Start-up Booster” miễn 75% thuế lợi nhuận 100.000 SGD đầu tiên, đồng thời cấp vốn vay ưu đãi và tư vấn pháp lý, giúp doanh nghiệp mới nhanh chóng hòa nhập chuỗi cung ứng toàn cầu.

Với Việt Nam, luật sư Đỗ Ngọc Anh - Phó viện trưởng Viện Khoa học Pháp lý và Phát triển Doanh nghiệp - cho rằng, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị chính là nền tảng quan trọng khi đặt mốc xóa bỏ thuế khoán chậm nhất vào năm 2026. Cùng với đó là loạt ưu đãi mang tính “cú hích”: doanh nghiệp nhỏ và vừa, bao gồm cả hộ kinh doanh sau khi chuyển đổi, sẽ được miễn lệ phí môn bài, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm đầu, đồng thời được cấp miễn phí phần mềm kế toán dùng chung, dịch vụ tư vấn pháp lý, đào tạo về quản trị, nhân sự và thuế.

Theo ông, đây là một dạng "hộ chiếu pháp lý" để hộ kinh doanh mạnh dạn lớn lên, thoát khỏi quy mô nhỏ lẻ, có thể tiếp cận vốn ngân hàng, tham gia đấu thầu các dự án lớn, những điều trước đây gần như ngoài tầm với.

Mai Ca

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI