Phí đậu ôtô 5.000 đồng rẻ mạt tăng lên 40.000 đồng có quá mắc?

Không thể tiếp tục mức phí rẻ mạt

Cần khẳng định ngay rằng, mức phí đậu ôtô dưới lòng đường tại TP.HCM lâu nay chỉ 5.000 đồng/lượt là quá rẻ, còn không đủ để nuôi đội quân đi thu phí, chứ đừng nói là hỗ trợ được công tác quản lí.

Đối với nhiều đô thị lớn và phát triển trên thế giới, vỉa hè và lòng đường được xem là tài nguyên, không chỉ phải quản lí mà còn cần được khai thác một cách hợp lí. Việc thu mức phí 5.000 đồng/lượt là không thể chấp nhận được. Đề án mới chuyển sang thu theo giờ vào ban ngày và theo khung giờ vào ban đêm là hoàn toàn hợp lí.

Mức phí đậu ôtô dưới lòng đường tại TP.HCM lâu nay chỉ có 5.000 đồng/lượt là quá rẻ.

Người viết bài này có dịp khảo sát việc thu phí đậu ôtô tại một số đô thị ở Mỹ, và thấy rằng hầu hết họ thu theo giờ, thậm chí còn hơn thế nữa là thu theo block thời gian, mỗi block có thể là 30 phút, 20 phút hay 10 phút.

Chính vì thế, với đề án điều chỉnh thu phí đậu xe của TP.HCM, sau 1 giờ đầu, còn sau đó nên điều chỉnh theo blok sẽ hợp lí hơn. Cũng không nên qui hoạch đưa 3 quận 1, 3, 5 “vào chung một giỏ” bởi trên địa bàn 3 quận, nhu cầu đậu xe rất khác nhau, và chủ yếu tùy theo tuyến đường. Như vậy, việc phân chia mức phí thu tùy theo từng khu vực đường phố sẽ sát với thực tế và hợp lí hơn.

Đơn cử quận 1, chỗ đỗ xe khó nhất rơi vào các phường Bến Nghé, Bến Thành, Phạm Ngũ Lão, Nguyễn Thái Bình, thì mức phí cũng phải khác (theo hướng cao hơn) các phường còn lại. Rồi quận 1 so với quận 3 và đặc biệt là quận 5, sẽ rất khác về nhu cầu và độ chật chội diện tích lòng đường, thì không thể đổ đồng mức phí như nhau được.

Điều đó cũng khẳng định tính thị trường. Bởi trên thực tế, giá nhà đất, thuế nhà đất theo khung nhà nước giữa các tuyến đường và giữa 3 quận cũng khác nhau chứ không ngang bằng nhau.

Mức thu theo đề xuất có cao không?

Với mức thu được đề xuất theo đề án được đưa ra phản biện, thì không cao đối với địa bàn quận 1 và một số khu vực ở quận 3 và quận 5. Và như đã nói, vấn đề là ở chỗ chưa linh hoạt và mềm dẻo, dẫn đến bất hợp lí vì đổ đồng địa bàn 3 quận.

Với mức phí thu như đề xuất, nếu ở địa bàn phường Bến Nghé, Bến Thành thuộc quận 1, thậm chí còn không đủ chỗ để đậu xe. Và chúng ta cũng không thể chỉ căn cứ vào mức thu của các bãi xe tư nhân tự phát vì đa phần những nơi đó tranh thủ mặt bằng đang trống trong một khoảng thời gian nhất định để giữ xe, chứ không phải là các bãi xe được đầu tư xây dựng bài bản.

Vấn đề phương thức thu phí là rất quan trọng để tạo sự tiện lợi cho người gửi xe.

Bởi nếu căn cứ vào giá giữ xe ôtô tại các khách sạn tại trung tâm TP.HCM mà cụ thể tại địa bàn hai phường trên, thì mức phí như đề xuất là không cao.

Vấn đề tiếp theo, phí đậu ôtô vào ban ngày thì tính theo giờ mà thu tiền; song phí đậu xe qua đêm lại chỉ tính từ 0-6 giờ sáng, vậy trường hợp ôtô đậu quá 6 giờ sáng sẽ tính theo mức nào? Ở nhiều nước, trường hợp này sẽ bị phạt theo khung qui định chứ không bao giờ lại tính tiếp phí thu theo mức ban ngày.

Phương thức thu phí cần mở rộng

Khi đã triển khai đề án, vấn đề phương thức thu phí là rất quan trọng để tạo sự tiện lợi cho người gửi xe, đặc biệt là khi TP.HCM đang hướng tới một đô thị thông minh.

Không thể chỉ dựa vào một đầu mối là nhà mạng hay một tổng đài đầu số 6589, mà cần mở rộng ra các phương thức cổng thanh toán khác đang nở rộ tại Việt Nam, hay trụ quẹt thẻ tín dụng/thẻ nội địa đặt ngay tại chỗ đậu xe với phần mềm tiện dụng.

Xem qua có thể thấy, đề án điều chỉnh mức thu phí tạm dừng đỗ ôtô trên lòng đường, vỉa hè tại TP.HCM đang còn xem nhẹ phương thức thanh toán, trong khi đó chính là khâu dễ gây ra ách tắc, thất thoát về nguồn thu.

Bên cạnh đó là các giải pháp kĩ thuật công nghệ để kiểm tra, giám sát việc đậu xe và đóng phí có đúng không và có xảy ra gian lận hay không để kịp thời phát hiện và xử lí. Bởi nếu không hiện đại hóa theo hướng này, thì lại sẽ phình ra thêm một bộ máy thu phí trở thành gánh nặng phải trả lương.

Thụy Du