Nông dân bám ruộng ngày mưa rét, săn “lộc trời” từ dưới đất chui lên

Phan Ngọc

• 

  Gió mùa về cùng lúc với những ngày rươi nổi lên mặt ruộng, nhiều người dân sống ven sông Lam ở huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh) lại thức trắng đêm dầm mưa, gió rét để vớt rươi. Đây được xem là cuối vụ, những ngày cuối cùng loại đặc sản này ngoi lên khỏi mặt đất trong năm.

• 

  Rươi được dân gian gọi là “rồng đất”, sống dưới lớp bùn lầy trong ruộng khu vực gần sông. Để thu hoạch được rươi, người dân thường rào quanh ruộng của mình bằng lưới, đào lạch để dẫn nước từ ngoài sông vào ruộng. Mùa rươi chỉ có 3 tháng cuối năm, mỗi tháng vài ba ngày rươi nổi nhiều. Bởi vậy, chớp thời cơ, các hộ dân huy động tổng lực ra đồng vớt rươi.

• 

  Anh Nguyễn Văn Bảy (trú tại thị trấn Xuân An, huyện Nghi Xuân) cho hay, không ai biết chính xác ngày rươi nổi nên những hôm nước lên, đêm nào bà con cũng thức để canh rươi. Ai bỏ lỡ cơ hội rươi lên ruộng coi như thiệt hại. “Mưa lạnh cũng chịu khó thôi. Bỏ lỡ thì mất vài triệu bạc, bằng làm ruộng cả năm trời đó” - anh Bảy chia sẻ.

• 

  Để bắt được “rồng đất”, người nông dân phải luôn chân lội nước dưới ruộng từ khâu đắp bờ, dằn lưới sửa trũ... cho đến thời điểm quan trọng nhất là dùng vợt xúc thành quả. “Những ngày này, bắt rươi lại càng thêm vất vả hơn bởi vì phải dầm mình trong nước lạnh, chân tay tê cóng. Nhưng nếu hôm nào rươi lên nhiều thì cũng phấn khởi” - chị Phương (trú tại thị trấn Xuân An) nói.

• 

  Mưa gió, người dân phải mặc đủ áo ấm, quần áo mưa, rồi mang đủ đồ nghề từ đèn pin, chậu, vợt... khi săn rươi.

• 

  Công việc tưởng chừng đơn giản nhưng khá vất vả bởi người vớt phải cúi khom lưng trong thời gian dài. Cuối vụ, những thửa ruộng đỏ rươi không còn nhiều như trước, bởi vậy người dân không dám bỏ ruộng, họ liên tục đi vòng quanh ruộng cho đến khi con rươi cuối cùng vào chậu mới chịu ra về.

• 

  Chẳng cần phải đầu tư nhiều công sức, tiền của nhưng theo người dân thì vớt rươi cũng cần phải có sự nhẫn nại, khéo léo. Loại đặc sản này có vỏ ngoài rất mỏng manh, dễ vỡ khi mạnh tay.

• 

  Theo anh Bảy, trước kia rươi thu hoạch được thường chỉ  làm mắm để ăn dần. Hơn chục năm trở lại đây, rươi trở thành đặc sản, được các nhà hàng và thương lái ở nhiều nơi về thu mua với giá 400.000-500.000/kg. Với giá bán hiện tại, chỉ trong buổi chiều tối, nhiều nhà đút túi 4-8 triệu đồng, may mắn có thể kiếm được trên chục triệu mỗi ngày rươi nổi.

• 

  Theo người dân địa phương, rươi là món quà quý thiên nhiên ban tặng cho một số địa phương hạ nguồn sông Lam. Ở những vùng có rươi, luật bất thành văn ở đây là rươi vào ruộng nhà nào, nhà ấy thu hoạch, không có việc tranh giành. 

• 

  Người dân vùng ven sông Lam ở Nghệ An và Hà Tĩnh cũng từng nghĩ đến việc thuần hóa loại thực phẩm đặc sản giàu dưỡng chất này song không khả quan.