Nhân tài về nước được đảm bảo an sinh xã hội cho cả gia đình

Phó thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long trình bày tờ trình dự án, sáng 6/5 - Ảnh: Media Quốc hội

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, sáng 6/6, Phó thủ tướng Lê Thành Long trình Quốc hội tờ trình dự án Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Theo Phó thủ tướng Lê Thành Long, dự án được thiết kế theo nguyên tắc giảm thủ tục hành chính, tăng cường hậu kiểm, chuyển đổi số toàn diện trong công tác quản lý và hoạt động trong lĩnh vực này.

Dự án luật bổ sung chính sách ưu đãi về thuế thu nhập cá nhân, chính sách thưởng cho các nghiên cứu cơ bản, chính sách chia lợi nhuận từ thương mại hóa kết quả nghiên cứu cho nhân lực trong nước.

Bên cạnh đó, lần sửa đổi này cũng bổ sung nguyên tắc, tiêu chí xác định nhân tài trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, qua đó quy định cơ chế thu hút, đãi ngộ nhân tài.

Dự án quy định: “Nhà nước có chính sách đãi ngộ đặc biệt đối với nhân tài trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thông qua các ưu đãi tài chính, ưu đãi phi tài chính và ưu đãi về điều kiện làm việc. Nhà nước tạo cơ hội phát triển sự nghiệp lâu dài, thu hút nhân tài từ nước ngoài và bảo đảm an sinh xã hội cho nhân tài và gia đình”.

Nhà nước thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực, nhân tài về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thông qua việc tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ trên phạm vi cả nước, kết hợp với xây dựng cơ sở vật chất hiện đại, tạo cơ hội nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn.

Đề cập đến một số nội dung mới của dự án, Phó thủ tướng cho biết, lần đầu tiên, đổi mới sáng tạo được đưa vào và đứng ngang với khoa học công nghệ. Dự án Luật bổ sung các cơ chế hỗ trợ cho hoạt động này, đặc biệt là trong doanh nghiệp; thúc đẩy sự phát triển của các tổ chức hỗ trợ đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp khởi nghiệp, quỹ đầu tư mạo hiểm.

Dự án luật đã dành riêng một chương với nhiều chính sách nhằm khuyến khích, huy động nguồn lực từ doanh nghiệp tham gia vào các hoạt động này, được chi cho các hoạt động đầu tư, được tính chi phí khấu trừ thuế, kể cả các dự án khởi nghiệp sáng tạo và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

“Doanh nghiệp là nơi đưa kết quả nghiên cứu khoa học đến với thị trường, tạo ra sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có giá trị gia tăng. Các chính sách tập trung vào mục tiêu khuyến khích doanh nghiệp đầu tư cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, kích thích các doanh nghiệp phát triển KH-CN”, Phó thủ tướng nhấn mạnh.

Thẩm tra dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban KHCN và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, cơ quan thẩm tra tán thành với quy định chấp nhận rủi ro trong hoạt động khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo. Bên cạnh đó, cần bổ sung quy định để phân biệt với lỗi chủ quan hoặc vi phạm đạo đức nghiên cứu; bổ sung nguyên tắc nhằm giảm thiểu tối đa rủi ro, tránh lạm dụng.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị cần làm rõ vị trí pháp lý của cơ sở giáo dục đại học với tư cách tổ chức KHCN, phân biệt rõ với các tổ chức KHCN trực thuộc, bảo đảm thống nhất với Luật Giáo dục đại học.

Về phát triển nhân lực, nhân tài, ủy ban thẩm tra đề nghị nghiên cứu quy định về xây dựng chương trình đào tạo nhân lực nghiên cứu trình độ cao và kỹ năng công nghệ mới, có cơ chế luân chuyển nhà khoa học giữa viện - trường - doanh nghiệp, cơ chế thu hút chuyên gia quốc tế và chuyên gia Việt Nam ở nước ngoài tham gia các chương trình, dự án, đề án.

Minh Quang