Nhà máy xử lý rác chưa xây xong đã thành... rác

Bà con cứ hỏi “bao giờ đóng cửa nhà máy”

Dự án khu xử lý rác thải tập trung Phú Sơn với tổng mức đầu tư hơn 20 tỉ đồng, có khả năng xử lý 500 tấn rác/ngày, nhằm thay thế bãi xử lý rác ở nhà máy Thủy Phương - ở phường Thủy Phương, thị xã Hương Thủy, sẽ đóng cửa trong năm 2020.

Nhiều hạng mục của dự án xử lý môi trường ở Phú Sơn chưa đi vào xây dựng nay đã hư hỏng

Hiện nay, ở bãi xử lý rác Thủy Phương, đập vào mắt mọi người là những núi rác khổng lồ đang chờ xử lý; đứng cách xa bãi rác này hơn 1km, cũng cảm nhận được mùi hôi thối. Bà N.T.L. bức xúc: “Gia đình chúng tôi sống nhiều đời ở đây. Không khí nơi đây vốn rất trong lành cho tới khi nhà máy xử lý rác xuất hiện. Nhà tôi nằm khá xa nhà máy xử lý rác nhưng hơn 10 năm nay phải ngửi mùi hôi thối từ bãi rác phát ra. Nhiều khi ngửi mùi hôi này mà đau đầu, buồn nôn, không muốn ăn cơm. Càng về đêm, thì mùi hôi càng nồng nặc”.

Trao đổi với chúng tôi, ông Trương Văn Công - Chủ tịch UBND phường Thủy Phương - cho hay, trong các cuộc họp tiếp xúc cử tri, năm nào bà con cũng than vãn, kiến nghị, nhưng tình trạng ô nhiễm mùi từ nhà máy xử lý rác Thủy Phương vẫn không giảm. “Khi tiếp xúc cử tri ở khu vực này, bà con hỏi bao giờ đóng cửa nhà máy rác, tôi cũng chỉ biết trả lời rằng, theo chủ trương là đóng cửa trong năm 2020, nhưng cụ thể lúc nào thì chưa rõ” - ông Công nói.

Hiện ở nhà máy này có hai bãi chôn lấp chất thải rắn với tổng diện tích 16,6ha, khu xử lý nước rỉ rác với diện tích 1,5ha, lò đốt chất thải nguy hại với công suất 350kg/giờ.

Công trình tiền tỉ “tả tơi” 

Ngày 18/11/2016, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế phê duyệt dự án “Xử lý triệt để ô nhiễm môi trường do rác thải sinh hoạt trên địa bàn TP. Huế và vùng phụ cận” với tổng mức đầu tư 46,781 tỉ đồng, thời gian thực hiện hai năm kể từ ngày khởi công công trình. Dự án được triển khai tại xã Phú Sơn, do Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) tỉnh Thừa Thiên - Huế làm chủ đầu tư. 

Đường ống dẫn nước rỉ rác bị đứt gãy

Tháng 6/2017, Sở Xây dựng tỉnh Thừa Thiên - Huế phê duyệt thiết kế thi công và dự toán xây dựng giai đoạn 1 công trình với giá trị dự toán hơn 23,583 tỉ đồng. Nhà thầu thi công xây dựng công trình là Công ty cổ phần Xây dựng và chuyển giao công nghệ môi trường, thuộc Tổng công ty TN-MT của Bộ TN-MT. Gói thầu được thực hiện trong hai năm, quy mô đầu tư các hạng mục chính giai đoạn 1 gồm xây dựng các ô chôn lấp rác thải: ô số 1 có diện tích mặt 12.100m², diện tích đáy 7.000m²; ô số 2 có diện tích mặt 6.000m², diện tích đáy 3.000m². Ngoài ra, còn có hệ thống đường giao thông vào bãi rác, đường xuống các ô chôn lấp cùng hai tuyến bờ kè và khu xử lý nước thải. 

Theo chủ thầu thi công, giai đoạn 1 sẽ hoàn thành cuối năm 2019, nhưng đến nay, nơi triển khai dự án hoàn toàn “án binh bất động”, toàn bộ hệ thống đường bê tông bao quanh nứt toác, tường đất bị xói mòn, đường ống dẫn nước rỉ rác bị đứt gãy, thành mương dẫn nước đổ sập… Ông Nguyễn Văn T. - chủ một hộ trồng rừng gần nơi đang triển khai xây khu xử lý rác thải Phú Sơn - cho biết: “Từ tết đến nay, lâu lâu mới thấy công nhân vào công trường làm. Không biết khi nào nhà máy đi vào hoạt động nhưng giờ đã thấy sắt gỉ sét, nhiều tấm bạt ở chỗ làm bãi chôn rác rách tanh bành, con đường dẫn vào bãi rác sụt lún”.

Theo giải thích của nhà thầu, tiến độ xây dựng chậm là do công tác đấu thầu tài sản rừng trồng mất khá nhiều thời gian; mãi đến ngày 15/8/2017, nhà thầu mới được bàn giao toàn bộ mặt bằng sạch. Công trình dự kiến hoàn thành ngày 8/11/2019 nhưng hiện tại, chỉ mới hoàn thành khoảng 65% tổng khối lượng và đang tạm dừng thi công để đợi phê duyệt hồ sơ thay đổi quy mô và công năng.

Ông Lê Bá Phúc - Phó giám đốc Sở TN-MT tỉnh Thừa Thiên - Huế - cho biết, theo chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công văn số 6479/UBND-XD ngày 9/9/2019 về việc chủ trương điều chỉnh quy mô và công năng của dự án, sở đã có văn bản báo cáo UBND tỉnh, xin tạm dừng thi công dự án và tổ chức lập hồ sơ điều chỉnh dự án, đồng thời đề xuất tạm dừng thi công gói thầu số 5. Sở cũng kiến nghị khảo sát, xây dựng các phương án thiết kế để thay đổi công năng (trở thành bãi dự phòng) nhưng vẫn đảm bảo tính hiệu quả, đồng bộ của dự án sau khi điều chỉnh. “Ban quản lý dự án đã yêu cầu nhà thầu thi công phải có biện pháp khắc phục tất cả khiếm khuyết, hư hỏng trên công trường này khi thực hiện dự án trở lại” - ông Phúc nói.

Hiện vẫn chưa rõ bao giờ “thực hiện dự án trở lại” và bao giờ thì bãi rác ô nhiễm ở phường Thủy Phương được xử lý.

Thuận Hóa