Nhà 48 Hàng Ngang và người hiến 5.147 lượng vàng cho Cách mạng

02/09/2015 - 11:21

PNO - Hiệu buôn tơ lục Phúc Lợi tại số 48 Hàng Ngang là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh ở dịp cuối tháng 8 đầu tháng 9 năm 1945.

Biệt thự của bà quả phụ Trịnh Văn Bô nằm giữa khuôn viên xanh um cây cối, rộng đến gần 3.000m2 trên đường Hoàng Diệu – một trong những khu phố đẹp nhất Hà Nội.

Vắng tay chăm sóc, cỏ mọc xanh rì vào tận bậc thềm, nhưng tòa biệt thự ba tầng  trải qua nhiều biến thiên thời cuộc, vẫn còn dấu vết nguy nga của một gia tộc bề thế và có danh phận bậc nhất xứ Hà thành đầu thế kỷ trước.

"Tôi đâu ngờ "ông cụ dưới quê" là Hồ Chủ tịch"

Ở tuổi 103, cụ bà Hoàng Thị Minh Hồ (người ta thường quen gọi cụ là bà Bô) vẫn còn minh mẫn. Tóc trắng như cước, da dẻ hồng hào, ánh mắt tinh anh như tiên bà - cụ vẫn ngồi kiểm tra từng món đồ lễ để con cháu chuẩn bị cúng Vu lan.

Nha 48 Hang Ngang va nguoi hien 5.147 luong vang cho Cach mang
Cụ bà Hoàng Thị Minh Hồ - 103 tuổi.

Kỹ sư Trịnh Kiến Quốc, người con thứ năm của ông bà Trịnh Văn Bô (hiện đang ở ngôi nhà 34 Hoàng Diệu cùng mẹ) kể: “Bố mẹ tôi đều sinh ra trong hai gia đình danh gia vọng tộc. Là nhà tư sản giàu có bậc nhất Hà Nội thời thuộc Pháp, bố mẹ tôi chăm chỉ làm việc từ sáng tới đêm, ông bà dạy con cái phải siêng năng, giản dị, không lãng phí, ngay ngắn giữ nếp nhà.

Gia đình buôn bán lớn, nuôi rất nhiều người giúp việc, nhưng hàng ngày mẹ tôi vẫn tự tay nấu ăn cho chồng con. Bà là mẫu mực của phụ nữ Hà Nội xưa: chịu thương chịu khó, đảm đang tháo vát, nữ công gia chánh tinh khéo…

Cho tới tận gần 100 tuổi, mọi giỗ chạp lễ tết trong nhà mẹ tôi vẫn đích thân lo, bà can thiệp cả việc dạy dỗ bầy cháu hàng chục đứa, nghiêm khắc và thương yêu, để giữ đúng nền nếp của gia tộc…”.

Nha 48 Hang Ngang va nguoi hien 5.147 luong vang cho Cach mang
Ông bà Trịnh Văn Bô thời trẻ.

Cụ Hoàng Thị Minh Hồ do tuổi cao, nên giờ nói chuyện hơi khó khăn. Nhưng câu chuyện từ ký ức thì con cháu đều thuộc làu để kể thay cho bà, như thể họ sống cùng và trải qua những tháng ngày hào hùng đó. Bởi dấu mốc đặc biệt của lịch sử đất nước cũng là vinh dự truyền đời của gia tộc họ Trịnh phố Hàng Ngang.

“Trịnh Văn Bô (1914 – 1988) là một nhà tư sản theo chủ nghĩa dân tộc, từng ủng hộ cho Chính phủ Cách mạng lâm thời Việt Nam 5.147 lượng vàng, tương đương số tiền gấp đôi ngân khố Chính phủ bấy giờ.

Hiệu buôn tơ lục Phúc Lợi tại số 48 Hàng Ngang, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, nhà riêng của ông, là nơi Hồ Chí Minh ở dịp cuối tháng 8 đầu tháng 9 năm 1945, và là nơi ra đời bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa”.

Năm 1932, công tử Trịnh Văn Bô của nhà Phúc Lợi (hãng buôn tơ lụa lớn nhất Hà Nội) lấy cô Hoàng Thị Minh Hồ. Đôi vợ chồng trẻ bắt đầu xây dựng cơ ngơi riêng của mình từ ngôi nhà 48 Hàng Ngang - con phố buôn bán sầm uất nhất khu phố cổ.

Tháng 3/1945, đồng chí Khuất Duy Tiến đã tìm đến gặp gia đình Trịnh Văn Bô để trò chuyện về Mặt trận Việt Minh và kêu gọi ủng hộ tài chính. Trước và sau Cách mạng tháng Tám, gia đình ông Bô - bà Hồ đã ủng hộ cách mạng 5.147 lạng vàng mà họ tích cóp được nhờ buôn bán tơ lụa.

Tháng 8/1945, gia đình Trịnh Văn Bô được Ủy ban Dân tộc Giải phóng Việt Nam gửi 15 đồng chí lãnh đạo chủ chốt, trong đó có toàn bộ Ban Thường vụ Trung ương Đảng về trú trong ngôi nhà 48 Hàng Ngang. “Bố mẹ tôi kể lại rằng vào chiều 24/8, đồng chí Trường Chinh (mà bố mẹ tôi gọi là anh Thận) có thông báo: gia đình ta chuẩn bị một phòng để tối nay đón một ông cụ ở dưới quê lên”.

Sẩm tối, “ông cụ dưới quê” đến nhà, mặc áo sơ mi quần sooc nâu và đội mũ bạc màu, chân đi dép nhựa. Ông cụ cao gầy, dáng đi nhanh nhẹn và đôi mắt đặc biệt ngời sáng.

Bố mẹ tôi không biết rõ về thân thế ông cụ, nhưng thấy sự kính trọng của những đồng chí trong nhà thì đối đãi khách trọng thị hết mức. Tiệm lụa ở tầng một vẫn buôn bán bình thường để nghi binh, mẹ tôi vừa lo bán hàng vừa canh chừng không cho ai lên gác hỏi han làm phiền ông cụ.

Ngay cả từng bữa cơm cũng do mẹ tự tay bưng lên gác hai phục vụ, đêm nào ông cụ cũng đánh máy chữ rất khuya, mẹ tôi biết ý cụ dậy sớm nên sáng ra là chuẩn bị tuần trà và đĩa hoa quả đưa lên phòng” - ông Quốc kể lại.

Nữ chủ nhân của ngôi nhà 48 Hàng Ngang được biết vào ngày 2/9, Chính phủ lâm thời sẽ ra mắt quốc dân đồng bào, bà lo lắng ngay chuyện ăn mặc của Thường vụ Trung ương Đảng.

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI