Người lao động mất gì khi rút bảo hiểm xã hội 1 lần?

NLĐ chờ đợi làm thủ tục BHXH, trong đó có người có nhu cầu rút BHXH một lần

Rút hết bảo hiểm xã hội vì hết cách?

Sáng 13/5, trước cổng Bảo hiểm xã hội (BHXH) Thành phố Thủ Đức, khá đông người cầm sẵn hồ sơ đến làm các thủ tục về BHXH, trong đó nhiều người lao động (NLĐ) đến rút BHXH một lần.

Bà Hồ Thị Thanh (50 tuổi, quê Tiền Giang) xách lỉnh kỉnh đồ đạc nói: “Làm xong thủ tục tôi sẽ về quê luôn. 10 năm làm công nhân ở Công ty Phong Phú, giờ lớn tuổi xin nghỉ việc về quê làm ruộng nên rút BHXH một lần luôn”.

Cán bộ BHXH TP Thủ Đức phát số thứ tự

Đưa con gái mới 3 tuổi len vào dòng người xếp hàng chờ lấy số, chị Lê Thị Hương (31 tuổi) cho hay, hai vợ chồng đều là công nhân giày. Đợt dịch vừa qua, công ty khó khăn nên giảm biên chế. Sau khi thành phố mở cửa, vợ chồng chị quay lại tìm việc nhưng khó khăn quá nên quyết định thuê một ki-ốt ở chợ bán rau. Để có tiền ra riêng, vợ chồng chị quyết định rút sổ BHXH, chị Hương tâm sự.

Khi đề cập đến chuyện không được hưởng những chế độ về sau, chị Hương thở dài, nói không còn cách nào khác để xoay sở có vốn làm ăn. Chị Hương nhẩm tính, sau 10 năm làm việc, 2 vợ chồng có thể nhận hơn 200 triệu đồng. Số tiền này được chỉ gửi một nửa vào ngân hàng để lo cho con ăn học, phần còn lại để chi trả nợ nần, mua thêm rau củ về bán.

NLĐ được hướng dẫn điền thông tin cần thiết

Khảo sát tại một số cơ quan BHXH quận, huyện như: Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi, Bình Tân, quận 12, TP Thủ Đức (TPHCM), khá đông NLĐ nộp hồ sơ nhận BHXH một lần. Tại BHXH quận Bình Tân,  anh Võ Minh Hiền (42 tuổi, quê Cà Mau) cho biết, anh vốn là công nhân của một công ty sữa với mức lương hơn 10 triệu đồng/tháng. Sau 13 năm làm việc, anh quyết định nghỉ việc trong mùa dịch và hiện nay, đã tìm được công việc mới nhưng có mức lương thấp hơn. “Nhiều đồng nghiệp của tôi sau khi nghỉ việc ở Công ty sữa đã xin rút BHXH một lần được hơn 130 triệu đồng. Họ khuyên tôi nên rút vì nếu để lại, sẽ cộng dồn với công ty mới có mức lương thấp hơn. Như vậy, sau này về hưu thiệt cho mình”, anh Hiền lý giải.

Lợi trước mắt, thiệt lâu dài

Theo BHXH TPHCM, chỉ trong 3 tháng đầu năm 2022, toàn thành phố có khoảng 37.000 người làm thủ tục nhận BHXH một lần, tăng khoảng 19% so với cùng kỳ năm 2021. Đặc biệt trong quý I/2022, số người đến làm thủ tục BHXH một lần tăng, chủ yếu tập trung ở 6 quận huyện cửa ngõ như Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi, quận 12, Bình Tân và TP Thủ Đức.

Vì nhiều lý do, nhiều người quyết định rút BHXH một lần dù biết sẽ có nhiều thiệt thòi

Theo tính toán của ngành BHXH, nếu một NLĐ có 20 năm đóng BHXH (từ năm 2001-2020), với tiền lương bình quân 4 triệu đồng/tháng, nếu nhận BHXH một lần  sẽ được 134 triệu đồng cho cả nam và nữ.

Tuy nhiên, nếu để nhận lương hưu thì lao động nam (với tuổi thọ trung bình là 71 tuổi) sẽ nhận được tổng số tiền hơn 257 triệu đồng, nhiều hơn hơn 123 triệu đồng so với nhận BHXH một lần. Còn đối với lao động nữ (với tuổi thọ trung bình là 76,3 tuổi) sẽ nhận được tổng số tiền là hơn 589 triệu đồng, nhiều hơn hơn 455 triệu đồng so với nhận BHXH một lần.

NLĐ được tư vấn khi chốt sổ BHXH tại BHXH TPHCM

Ông Phan Văn Mến, Giám đốc BHXH TPHCM cho hay, việc nhận BHXH một lần khiến NLĐ rất thiệt thòi vì số tiền nhận BHXH một lần ít hơn nhiều so với số tiền đã đóng BHXH. Cụ thể, mức đóng BHXH trong một năm của NLĐ bằng 2,64 tháng lương, nhưng khi nhận chỉ được số tiền tương ứng 1,5 tháng lương cho những năm đóng trước năm 2014 và 2 tháng lương cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.

Ngoài ra, thời gian đóng BHXH của NLĐ đã được tính hưởng BHXH một lần thì không được tính vào thời gian làm cơ sở để tính hưởng các chế độ BHXH khác. Bên cạnh đó, NLĐ cũng mất cơ hội được hưởng lương hưu hằng tháng khi hết tuổi lao động, hoặc nếu đủ điều kiện hưởng thì mức hưởng lương hưu thấp, do bị trừ đi thời gian đóng BHXH đã nhận một lần (không được hoàn trả BHXH một lần đã nhận). Không có lương hưu hằng tháng thì khi về già, NLĐ phải sống phụ thuộc vào con cái hoặc người thân khi không còn khả năng lao động. NLĐ cũng mất cơ hội tham gia BHYT 5 năm liên tục để được hưởng quyền lợi với các dịch vụ y tế kỹ thuật cao và thuốc đắt tiền...

“NLĐ không nên nhận trợ cấp một lần, mà nên tích lũy thời gian để hưởng chế độ hàng tháng. Các DN nên tạo điều kiện để NLĐ có việc làm, có thu nhập. Nhà nước và các tổ chức tín dụng, ngân hàng tham mưu Chính phủ có quỹ nhằm tạo điều kiện cho NLĐ vay vốn ưu đãi, không lãi suất, có kế sinh nhai… Quỹ BHXH không thể vỡ do kết dư của quỹ rất lớn nên NLĐ cứ yên tâm”, ông Mến phân tích. 

Phương Vy