Chủ tịch Công ty Thái Dương khóc: “Bị cáo làm thật, đang làm thì bị bắt”

Theo cáo buộc, sau khi được cấp phép (dù hồ sơ không đủ điều kiện) tại mỏ Yên Phú, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái, Chủ tịch Công ty Thái Dương Đoàn Văn Huấn chỉ đạo nhân viên tổ chức khai thác, tiêu thụ trái phép hàng ngàn tấn quặng đất hiếm và quặng sắt, với tổng giá trị hơn 864 tỉ đồng, trong đó đã tiêu thụ số quặng trị giá hơn 763 tỉ đồng.

Bị cáo Huấn do đó bị truy tố 3 tội danh: vi phạm quy định về thăm dò, khai thác tài nguyên; vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; gây ô nhiễm môi trường.

Bị cáo Đoàn Văn Huấn tại tòa - Ảnh: C.M

Khai tại tòa, Chủ tịch Công ty Thái Dương cho hay học hết lớp 8. Năm 2002, bị cáo cùng vợ và anh trai thành lập Công ty Thái Dương, đăng ký rất nhiều lĩnh vực kinh doanh, trong đó có khai thác khoáng sản, quặng và đất hiếm. Tài sản công ty đến năm 2023 ước tính 1.000 tỉ đồng.

Khai về hành vi sai phạm bị cáo buộc, ông Huấn bật khóc, nói hiểu biết hạn chế nên hoàn toàn không biết gì về kế toán, giao hết cho cán bộ phụ trách, chấp nhận con số bị cáo buộc. Bị cáo cũng khẳng định không tác động nhờ vả hay chi tiền cho ai để được cấp phép sai quy định.

Về việc chưa xây xong 2 nhà máy thủy luyện và chiết tách nhưng đã đi vào khai thác, ông Huấn tiếp tục khóc, nói "đã cố hết sức, đang xây rất cẩn thận, cấp tốc". Trong đó, nhà máy thủy luyện tại Yên Bái đã xong và đi vào hoạt động, nhà máy tách chiết ở Hải Phòng dự kiến hoàn thành tháng 6/2024.

"Thực sự là bị cáo đang làm thật, chỉ là làm chưa xong chứ không phải không làm. Bị cáo đang làm thì bị bắt...", ông Huấn khóc lớn.

Về cáo buộc bán quặng thô cho doanh nghiệp Trung Quốc, ông Huấn nhiều lần phân trần "tưởng là theo quy định chỉ cấm xuất khẩu quặng thô thôi, chứ bán trong nước thì không sao”.

Ngoài sai phạm trên, ông Huấn còn bị cáo buộc chỉ đạo nhân viên tại công ty Thái Dương thực hiện gian lận kế toán, bán "chui" khoáng sản, gây thiệt hại hơn 9 tỉ đồng thuế cho Nhà nước. Ông Huấn nói "giao hết kế toán", tin tưởng cấp dưới chứ không biết gì.

Trong tội gây ô nhiễm môi trường, ông Huấn bị cáo buộc đã chỉ đạo nhân viên xả trái phép hơn 350.000 tấn chất thải ra môi trường, trong đó thải thạch cao 2.425 tấn và bùn thải quặng 348.770 tấn. Ông Huấn tiếp tục khai báo trong nước mắt, khẳng định đã xây các bồn thải, chứa bùn thải theo đúng quy định, quy trình vận hành tự động, “vợ chồng bị cáo còn ở ngay trên mỏ nên phải làm cẩn thận lắm, chứ cái phóng xạ nó khủng khiếp lắm".

Khai báo sau đó, bị cáo Nguyễn Văn Chính, Phó giám đốc kiêm Kế toán trưởng Công ty Thái Dương lại cho biết mình là "người lệ thuộc". Với chuyên môn chính là kế toán, ông Chính nhận trách nhiệm với tội vi phạm quy định về kế toán, song xin hội đồng xét xử xem xét lại vai trò ở tội vi phạm quy định về khai thác tài nguyên, vì bị cáo không trực tiếp phụ trách việc khai thác tại mỏ.

Đối với 736 tỉ đồng thu được từ việc số bán đất hiếm, bị cáo này khai công ty đã chi vào đầu tư, sản xuất, chi trả phí vật liệu và xây dựng xưởng thủy luyện ở Yên Bái, "tuy chưa tổng hợp nhưng ngốn rất nhiều tiền".

Chi Mai