Lần đầu tiên ghép phổi heo biến đổi gen vào cơ thể người

26/08/2025 - 11:07

PNO - Các nhà nghiên cứu tại Đại học Y Quảng Châu (Trung Quốc) vừa thực hiện ca cấy ghép phổi từ heo biến đổi gen sang một người đàn ông chết não.

Bác sĩ Jianxing He (bên phải) và các đồng nghiệp tại Đại học Y Quảng Châu ở Trung Quốc đã cấy ghép phổi trái của một con heo được chỉnh sửa gen cho một người 39 tuổi bị chết não. - Ảnh: Nature Medicine
Bác sĩ Jianxing He (bên phải) và các đồng nghiệp tại Đại học Y Quảng Châu ở Trung Quốc đã cấy ghép phổi trái của một con heo được chỉnh sửa gen cho một người 39 tuổi bị chết não - Ảnh: Nature Medicine

Kết quả ban đầu cho thấy lá phổi có thể hoạt động ở một mức độ nhất định, song vẫn bị tổn thương và được tháo bỏ sau 9 ngày. Trong nhiều năm qua, việc sử dụng nội tạng động vật để cứu chữa cho con người - còn gọi là cấy ghép dị loài - được xem là bước đột phá tiềm năng nhằm giải quyết tình trạng khan hiếm nguồn tạng hiến.

Các thử nghiệm trước đây tập trung vào tim và thận từ heo biến đổi gen, với một số ca bước đầu thành công. Tuy nhiên, phổi luôn là cơ quan khó cấy ghép nhất do chứa nhiều tế bào miễn dịch, dễ bị thải ghép và tổn thương.

Ca phẫu thuật lần này sử dụng lá phổi trái từ một con heo trải qua 6 lần chỉnh sửa gen, ghép vào cơ thể người đàn ông 39 tuổi chết não. Dù bệnh nhân vẫn còn lá phổi phải tự nhiên, nên không thể chứng minh lá phổi heo đủ sức duy trì sự sống độc lập, các chuyên gia vẫn đánh giá đây là cột mốc đáng chú ý.

Tuy nhiên, chỉ sau 24 giờ, lá phổi đã xuất hiện tổn thương, kèm dấu hiệu thải ghép qua trung gian kháng thể - nguyên nhân phổ biến khiến nhiều ca ghép tạng thất bại.

Các chuyên gia quốc tế bày tỏ sự thận trọng trước kết quả thử nghiệm. Bác sĩ Justin Chan, chuyên gia ghép phổi tại Viện Cấy ghép NYU Langone (Mỹ), cho rằng đây là một nghiên cứu ''đáng khích lệ và mở ra nhiều triển vọng'', nhưng nhấn mạnh thí nghiệm mới chỉ dựa trên một trường hợp đơn lẻ và thành công còn mang tính hạn chế. Ông khẳng định: ''Những lá phổi này vẫn chưa chứng minh được khả năng duy trì sự sống độc lập cho bệnh nhân''.

Hiện tại, nhu cầu ghép phổi trên thế giới, đặc biệt tại Mỹ, vô cùng cấp bách khi hàng triệu người mắc bệnh phổi mạn tính, bao gồm cả biến chứng từ COVID-19, nhưng nguồn tạng hiến lại rất khan hiếm. Trong khi thận có thể được hỗ trợ bằng chạy thận nhân tạo, thì phổi gần như không có biện pháp thay thế.

Nhiều nhóm nghiên cứu toàn cầu đang đẩy mạnh thử nghiệm với các cơ quan từ heo chỉnh sửa gen, như gan, thận hay tim. Tại Mỹ, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) gần đây đã cấp phép thử nghiệm lâm sàng ghép gan và thận heo biến đổi gen trên bệnh nhân.

Đáng chú ý, một bệnh nhân ở New Hampshire đã sống từ tháng 1/2025 đến nay với thận lợn biến đổi gen, trở thành người sống lâu nhất với loại tạng này.

Nhật Minh (theo NY Times)

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI