Giá gạo xuống, thay vì bán tháo cần thu mua tích trữ chờ giá lên

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, sản lượng lúa ở vùng ĐBSCL năm 2025 dự kiến đạt trên 24 triệu tấn, với diện tích sản xuất hơn 3,79 triệu ha. Tính đến hết tháng 2/2025, sản lượng lúa Đông Xuân ở ĐBSCL đã thu hoạch hơn 4,17 triệu tấn, với diện tích là 605.000ha. Giá lúa chất lượng cao dao động khoảng 6.400 - 6.600 đồng/kg giảm nhiều so cùng kỳ năm ngoái.

Thu hoạch lúa ở ĐBSCL, giá lúa giảm nông dân lo lắng - Ảnh: Văn Phước

Trong 2 tháng đầu năm 2025, cả nước xuất khẩu gạo ước đạt 1,1 triệu tấn (tăng 5,9%), giá trị đạt 613 triệu USD (giảm 13,6%). Giá gạo xuất khẩu trung bình đạt 553,6 USD/tấn, giảm 18,3% so với cùng kỳ. Nguyên nhân do nguồn cung gạo trên thị trường thế giới dồi dào bởi Ấn Độ quay lại xuất khẩu; trong khi các nước nhập khẩu nhiều gạo như Indonesia, Philippines… chưa vội nhập hàng. Do tình hình xuất khẩu khó khăn đã khiến giá lúa ở ĐBSCL giảm xuống ngay thời điểm thu hoạch rộ lúa Đông Xuân, khiến nông dân lo lắng…

Theo nhận định của các chuyên gia, tình hình khó khăn về xuất khẩu gạo có thể vượt qua trong thời gian tới và trở lại bình thường từ giữa đến cuối quý 2.

Thương lái thu mua lúa ở An Giang - Ảnh: Văn Phước

Ông Đỗ Đức Duy - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường - yêu cầu các doanh nghiệp giữ ổn định việc thu mua, cũng như có giải pháp tích trữ, chờ thời điểm thị trường điều chỉnh bình ổn mới mở rộng việc xuất khẩu. Hiện nay các nước như Ấn Độ, Thái Lan, Philippines vẫn đang trong giai đoạn điều chỉnh việc thu mua và chính sách xuất khẩu gạo. Do đó, các doanh nghiệp phải theo dõi tình hình trước sự điều chỉnh của các nước. Về cơ bản, nếu chúng ta giữ bình ổn nguồn được khoảng 1 quý, sẽ không lo lắng. Vì vậy, các doanh nghiệp quy mô nhỏ không nên bán tháo. Cần có giải pháp nâng cao năng lực hệ thống kho chứa để thu mua tích trữ trong lúc cao điểm; các địa phương kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp lợi dụng thời điểm khó khăn để ép giá nông dân…

Ông Nguyễn Ngọc Nam - Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam chia sẻ, xuất khẩu gạo các năm qua đều tăng, nhờ các doanh nghiệp chủ động tìm kiếm thị trường, do đó sản lượng lúa hàng hóa không lo ngại trong tiêu thụ. Vấn đề hiện nay là kiến nghị Ngân hàng Nhà nước mở rộng nguồn vốn, kéo dài thời gian cho vay để doanh nghiệp thu mua dự trữ, đồng thời tháo gỡ vướng mắc trong hoàn thuế VAT…

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà tại hội nghị - Ảnh: CTV

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng, năm 2023-2024, thị trường thế giới có những biến động lớn theo hướng có lợi cho nông dân và nước ta đã có những quyết sách đúng đắn, đó là tiếp tục xuất khẩu.

Đối với thực tế hiện nay, Phó thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu chuyên ngành toàn diện. Theo đó, tích hợp thông tin từ nhiều khâu như, sản xuất, chăm sóc, khoa học công nghệ, chế biến, bảo quản, dự báo thị trường… để cung cấp thông tin kịp thời, chính xác cho các bên liên quan.

Bộ Công thương kiểm tra, đánh giá đúng thực trạng tình hình thị trường lúa gạo trong nước nhằm đề ra giải pháp tiêu thụ và xuất khẩu phù hợp từng thời điểm. Bộ Khoa học Công nghệ xây dựng chiến lược để ngăn chặn việc các nước khác sử dụng trái phép nhãn hiệu gạo Việt Nam; xác lập vị thế và bảo vệ uy tín của gạo Việt trên thị trường quốc tế.

Phó thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước sớm nghiên cứu cho doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo vay lãi suất thấp nhằm dự trữ lúa gạo, ứng dụng công nghệ vào sản xuất... Các doanh nghiệp được hỗ trợ vay lãi suất thấp phải đủ điều kiện tham gia vào Nghị định 107 của Chính phủ.

Văn Phước