Côn Đảo xa hóa gần nhờ chi viện của ngành y tế TPHCM

Người bệnh không còn lo lắng, chờ đợi vào đất liền khám bệnh

Rạng sáng 28/9, ông P.M.Q. (67 tuổi) được đưa cấp cứu đến Trung tâm Y tế Quân - Dân y đặc khu Côn Đảo (đặc khu Côn Đảo, TPHCM) trong tình trạng đau bụng dữ dội, cơn đau lan khắp bụng sau 2 ngày đi tiêu phân đen, đau nhiều vùng thượng vị và 2 hố chậu…

Qua thăm khám lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh, các bác sĩ chẩn đoán ông Q. bị hội chứng viêm phúc mạc toàn thể, nghi do thủng ổ loét tiền môn vị dạ dày, xuất huyết tiêu hóa trên mức độ nặng, bệnh nhân có tăng huyết áp, bệnh tim thiếu máu cục bộ, viêm phổi, tổn thương thận cấp.

Thạc sĩ, bác sĩ Trần Thị Mai Liên (Khoa Cấp cứu Bệnh viện Nhi Đồng 1) tham gia luân phiên bác sĩ đợt 1 đến đặc khu Côn Đảo

Các bác sĩ đã truyền dịch 1 đơn vị hồng cầu lắng và kháng sinh. Đồng thời quyết định phẫu thuật cấp cứu cho ông Q. Ngay lập tức, bác sĩ chuyên khoa 2 Lý Bảo Duy (Bệnh viện Bình Dân) luân phiên công tác tại Côn Đảo, đã kết nối hội chẩn và được tư vấn từ xa với phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Trần Vĩnh Hưng - Giám đốc Bệnh viện Bình Dân - thống nhất mổ cấp cứu cho người bệnh ngay tại chỗ.

Ê kíp bác sĩ đã nội soi ổ bụng, thám sát xác định vị trí lỗ thủng, chuyển mổ mở nhằm giải áp, xử lý nhiễm trùng, sau đó rửa sạch ổ bụng và đặt dẫn lưu dưới gan, cứu sống người bệnh. Sau mổ, bệnh nhân tỉnh táo, tổng trạng ổn định, đang được điều trị và chăm sóc tốt.

Trước đó, anh N.P.H. (17 tuổi) bị tai nạn giao thông chấn thương nặng, thận trái đứt đôi, rách cơ thành bụng góc sườn, tràn máu màng phổi trái và dập đuôi tụy rất nguy kịch cũng đã được các bác sĩ từ đất liền bay ra Côn Đảo phẫu thuật cấp cứu kịp thời.

Những ca cấp cứu liên tiếp thành công là minh chứng rõ rệt cho sự chuyển mình của y tế ở đảo xa. Có thể nói, sau thời gian chuẩn bị kỹ về phương tiện, nhân sự, chương trình luân phiên bác sĩ chuyên khoa ra công tác tại đặc khu Côn Đảo từ tháng 9/2025 của Sở Y tế TPHCM bước đầu đã phát huy hiệu quả kịp thời.

Theo Giám đốc Sở Y tế TPHCM Tăng Chí Thượng, Trung tâm Y tế Quân - Dân y đặc khu Côn Đảo là nơi khám chữa bệnh chính cho hơn 14.000 cư dân thường trú, cán bộ, chiến sĩ và hơn 400.000 lượt khách du lịch mỗi năm.

Tuy nhiên, điều kiện địa lý xa đất liền khiến trung tâm nhiều năm thiếu hụt chuyên khoa sâu. Với 73 nhân sự, trong đó chỉ 16 bác sĩ, nơi đây chưa có đầy đủ các chuyên khoa ngoại, sản, nhi, hồi sức. Hằng năm, không ít sản phụ phải rời đảo trước khi sinh để đảm bảo an toàn. Hay những ca bệnh cần cấp cứu như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, tai nạn giao thông, chấn thương nặng… thường phải chuyển viện bằng máy bay hoặc tàu, rất mất thời gian, tốn kém và tiềm ẩn nhiều nguy cơ.

Vì vậy, việc tăng cường, phối hợp bác sĩ đa chuyên khoa từ các bệnh viện trung tâm TPHCM mở ra hướng phát triển hệ thống cấp cứu ngoại khoa ngay tại Côn Đảo. Hiện tại, những trường hợp ngoại khoa đã được xử trí tại chỗ, tận dụng thời gian vàng cấp cứu, giảm thiểu các nguy cơ cho người bệnh. Chính vì vậy, ngành y tế TPHCM đang nỗ lực hết mình, từng bước hỗ trợ, xây dựng nguồn lực y tế bền vững tại Trung tâm Y tế Quân - Dân y đặc khu Côn Đảo.

Ông Tăng Chí Thượng khẳng định: “Thời gian tới, ngành y tế TPHCM không chỉ mở rộng về không gian địa lý mà còn lan tỏa tinh thần trách nhiệm đến những vùng xa nhất như Côn Đảo”.

Không để ai bị bỏ lại phía sau, kể cả nơi xa nhất

Tính đến nay đã có 2 đợt luân phiên bác sĩ chuyên khoa của các bệnh viện đầu ngành như Hùng Vương, Nhi Đồng 1, Bình Dân, Chấn thương chỉnh hình, Nhân dân Gia Định… đang thực hiện tốt công tác chăm sóc, điều trị cho người dân tại đảo. Các đợt luân phiên bác sĩ được thực hiện theo mô hình “kết nghĩa chuyên khoa” giữa từng bệnh viện chuyên khoa tuyến cuối của thành phố, với các lĩnh vực chuyên môn của Trung tâm Y tế Quân - Dân y đặc khu Côn Đảo giúp gắn kết trách nhiệm lâu dài giữa đất liền và đảo xa.

Ê kíp bác sĩ Bệnh viện Bình Dân phẫu thuật cấp cứu cho bệnh nhân ngay tại đảo - Nguồn ảnh: Bệnh viện Bình Dân

Chương trình luân phiên sẽ kéo dài liên tục, dự kiến ít nhất 5 năm, mang lại niềm tin và kỳ vọng lớn lao cho người dân Côn Đảo. “Những chuyến tàu chở bác sĩ từ trung tâm TPHCM ra Côn Đảo không chỉ rút ngắn khoảng cách y tế mà còn là hành động thể hiện cam kết của thành phố trong việc không để ai bị bỏ lại phía sau, dù là nơi xa nhất” - ông Tăng Chí Thượng nói.

Sự đổi mới này không chỉ dừng ở việc chữa bệnh cho người dân, mà còn đặt nền móng cho sự phát triển y tế bền vững. Bệnh viện Bình Dân đã tham mưu Sở Y tế TPHCM và địa phương trang bị phòng mổ hiện đại, hệ thống phẫu thuật nội soi, khí CO2, ngân hàng máu, cử bác sĩ có kinh nghiệm đến trực tiếp điều hành và huấn luyện.

Còn Bệnh viện Hùng Vương đảm trách ngân hàng máu và cấp cứu sản khoa. Bệnh viện Nguyễn Tri Phương triển khai kế hoạch lập hệ thống chạy thận nhân tạo, các bệnh viện khác cũng đang chia sẻ nguồn lực để đào tạo nhân viên y tế địa phương.

Nhờ đó, người dân trên đảo tin tưởng hơn, chủ động tìm đến trung tâm khám bệnh. Từ mức trung bình 80 lượt mỗi ngày trước đây, nay đã lên hơn 150 lượt, tăng gần 90%. Số lượt điều trị nội trú tăng 75%; công suất sử dụng giường bệnh tăng 72% so với tháng 8/2025.

Tính đến nay, đã có hơn 300 người dân được khám chuyên khoa miễn phí, 5 ca phẫu thuật cấp cứu thành công ngay tại đảo, ngân hàng máu tiếp nhận 40 đơn vị máu đầu tiên, đội ngũ y tế địa phương được đào tạo trực tiếp, nâng cao kỹ năng cấp cứu, hồi sức.

Nhiều ca nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp ác tính, sản phụ sinh khó cũng được xử lý thành công tại chỗ, giảm đáng kể tình trạng chuyển viện, giúp người dân tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại, cấp cứu kịp thời và được chăm sóc sức khỏe tốt hơn.

Chị Nguyễn Thị Hòa - một sản phụ trên đảo - xúc động nói: “Lần mang thai đầu, tôi phải về đất liền sinh con, vừa tốn kém vừa sợ khi phải đi nhiều tiếng đồng hồ trên biển. Giờ bác sĩ sản khoa đã có mặt tại đảo, tôi yên tâm chờ sinh, người nhà cũng đỡ thấp thỏm hơn trước”.

Để thu hẹp khoảng cách chất lượng dịch vụ y tế giữa đất liền và hải đảo, Sở Y tế TPHCM đặt mục tiêu nâng cấp Trung tâm Y tế Quân - Dân y đặc khu Côn Đảo trở thành Bệnh viện Đa khoa Côn Đảo 100 giường. Trong đó, giai đoạn hiện tại ngoài luân phiên bác sĩ, thành phố sẽ hoàn thiện trang thiết bị, tăng năng lực cấp cứu, hồi sức tại đây.

Đến giai đoạn 2027-2030, sẽ tiếp tục mở thêm khoa ung bướu, sản, nhi. Đồng thời triển khai y tế từ xa (telemedicine), quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử cho toàn dân, ứng dụng AI trong chẩn đoán hình ảnh để chăm sóc sức khỏe người dân một cách toàn diện. Mục tiêu định hướng xây dựng Côn Đảo thành mô hình y tế biển đảo kiểu mẫu của cả nước, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, tạo nền tảng phát triển bền vững.

Phạm An - Thanh Hương