Vì sao TPHCM bị ngập nặng trong đợt triều cường vừa qua?

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM, tại phường Bình Quới, nước tràn bờ bao làm ngập khu vực bán đảo Thanh Đa từ 0,5 - 1m, có nơi hơn 1 m. Tường chắn nước trong khu du lịch Bình Quới 2 bị đổ 17m, gây ngập cục bộ, làm hư hại nhiều tài sản của người dân.

Tình trạng ngập cũng xảy ra tại các phường Phú An, Thủ Dầu Một, Bình Hòa, Thuận An, Lái Thiêu, An Phú Đông cùng các xã Bình Mỹ, Đông Thạnh, với độ ngập từ 0,5 - 1,2m, ảnh hưởng hàng trăm hộ dân và hàng chục hecta cây trồng.

Triều cường vừa qua khiến nhà dân khu Thanh Đa bị ngập nặng - Ảnh: Nguyễn Văn

Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM cho biết đã phối hợp cùng các đơn vị liên quan khẩn trương gia cố tạm, bơm chống ngập và hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả khi triều cường.

Ông Lê Đình Quyết - Trưởng phòng Dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn Nam Bộ - cho biết nguyên nhân chính khiến mực nước dâng cao là do mưa lớn kết hợp với kỳ triều cường theo quy luật thiên văn. Riêng khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, tình trạng ngập còn chịu tác động bởi lượng nước đổ về từ thượng nguồn. Trong khi đó, TPHCM và các tỉnh miền Đông Nam Bộ có hiện tượng cộng hưởng khi một số hồ thủy điện tiến hành xả nước.

Theo ông, đợt triều cường mới đây cao nhất trong nhiều năm trở lại đây, chạm mốc 1,77 m tại trạm Phú An trên sông Sài Gòn (quận 1 - trước đây), tương đương mức kỷ lục từng xuất hiện năm 2019, còn tại trạm Nhà Bè đạt mức 1,78m.

Ông nhận định, mực nước lũ ở miền Tây Nam Bộ có khả năng đã đạt đỉnh của năm, trong khi miền Đông Nam Bộ có thể đạt đỉnh vào tháng 11 - 12, do ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc hoạt động mạnh, làm nước biển dâng cao tại khu vực Bà Rịa – Vũng Tàu và Cà Mau. Dự kiến, từ nay đến cuối năm sẽ còn khoảng 5 - 6 đợt triều cao.

Từ nay đến cuối năm người dân TPHCM có thể đối mặt thêm vài đợt triều cường nữa - Ảnh: Nguyễn Văn

Tiến sĩ Võ Kim Cương – nguyên Phó kiến trúc sư trưởng TPHCM - cho rằng hiện nay TPHCM đang đối mặt với tình trạng sụt lún, đây là một trong những nguyên nhân khiến đô thị dễ bị ngập nặng khi triều cường dâng cao.

“Sụt lún khiến mặt đất thấp hơn mực nước sông rạch, phá vỡ độ dốc thoát nước, làm hệ thống cống rãnh mất tác dụng. Khi cộng thêm mưa cực đoan và triều cường, ngập gần như không thể tránh khỏi”, ông nói.

Theo ông, TPHCM đã đầu tư rất lớn, nhưng kết quả nhìn chung gần như bằng không, vì chưa xử lý được gốc rễ của vấn đề. Hệ thống thoát nước mất độ dốc, nước biển dâng cao, dự án chống ngập kéo dài, trong khi đô thị hóa vẫn diễn ra ồ ạt.

Trước những ảnh hưởng do triều cường gây ra, Sở Nông nghiệp và Môi trường TPHCM đề nghị Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị TP, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP và Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác dịch vụ Thủy lợi TP đẩy nhanh tiến độ các dự án do đơn vị làm chủ đầu tư.

Trong đó, cần ưu tiên các dự án thủy lợi trọng điểm như: Nâng cấp công trình thủy lợi bờ hữu ven sông Sài Gòn (Củ Chi, Hóc Môn, quận 12) và dự án chống sạt lở bán đảo Thanh Đa (đoạn 2, 3, 4), đặc biệt tại các vị trí xung yếu bị tràn bờ trong đợt triều cường vừa qua.

Trong khi TPHCM đang ngày càng đối mặt với tình trạng ngập nặng do triều cường, hiện nay dự án ngăn triều chống ngập 10.000 tỉ đồng vẫn đang "đắp chiếu" suốt 5 năm qua.

Nguyễn Văn