Diễn đàn Khi âm nhạc cất lên bởi AI (*)

Universal Music bắt tay AI, tương lai âm nhạc Việt sẽ như thế nào?

01/11/2025 - 20:04

PNO - Universal Music Group, hãng thu âm lớn nhất thế giới, vừa gây chú ý khi quyết định hợp tác với Udio, một nền tảng tạo nhạc bằng trí tuệ nhân tạo. Trước đó, hai bên từng kiện nhau vì vấn đề bản quyền. Nay họ lại chọn đi cùng nhau để thử cách quản lý và sử dụng AI trong âm nhạc.

Thoả thuận bất ngờ

Theo thoả thuận, nghệ sĩ của Universal sẽ được quyền quyết định nhạc của họ được đưa vào AI như thế nào, và vẫn được trả tiền. Điều này nhằm bảo vệ quyền sáng tạo của nghệ sĩ, đồng thời cho thấy AI đang trở thành một phần trong ngành âm nhạc, chứ không còn là kẻ đe doạ.

Thông tin này xuất hiện đúng lúc thế giới đang chứng kiến sự bùng nổ của nhạc tạo bằng AI trên nhiều nền tảng mạng xã hội và nghe nhạc trực tuyến. Ước tính mỗi ngày có khoảng 30.000 bài hát do AI tạo ra. Điều đó khiến nhiều người trong giới nghệ sĩ lo lắng: nếu không kiểm soát, AI có thể làm nhòa ranh giới giữa âm nhạc thật và sản phẩm mô phỏng.

AI có thể tạo giai điệu nhưng khó chạm được tới cảm xúc của con người
AI có thể tạo giai điệu nhưng khó chạm được tới cảm xúc của con người. Ảnh minh hoạ: Internet

Vấn đề bây giờ không còn là chống hay ủng hộ AI, mà là tìm cách cùng tồn tại: bảo vệ bản quyền, tạo môi trường sáng tạo lành mạnh, chia sẻ lợi nhuận rõ ràng, và đặt ra quy tắc để AI hỗ trợ con người, không thay thế con người.

Âm nhạc Việt Nam đang sôi động, nhiều bạn trẻ sáng tạo trên mạng xã hội, đặc biệt là các trào lưu phối lại (remix). Công cụ AI tạo giai điệu, phối khí và thậm chí giả giọng ca sĩ đã xuất hiện trong cộng đồng sáng tác trẻ – đôi khi còn xuất hiện cả trong phòng thu chuyên nghiệp.

Điều này đặt ra nhiều câu hỏi: Giọng hát nghệ sĩ Việt sẽ được bảo vệ thế nào khi AI có thể bắt chước chỉ từ vài đoạn thu âm? Những ca khúc và bản phối do AI thực hiện đang lan trên mạng có được xem là hợp pháp? Nếu một bạn trẻ có thể tạo ra hàng chục ca khúc giống phong cách của ca sĩ nổi tiếng chỉ trong vài giờ nhờ AI, thì ngành âm nhạc sẽ ứng xử thế nào?...

Hiện nay, Việt Nam chưa có quy định rõ ràng về AI trong âm nhạc. Nhưng đây cũng là cơ hội để chúng ta xây dựng quy tắc mới, minh bạch nguồn âm thanh dùng để huấn luyện AI, tôn trọng quyền tác giả, chia sẻ lợi nhuận hợp lý và giữ đạo đức nghề nghiệp trong sáng tác.

AI có đáng sợ?

Việc Universal chọn hợp tác với AI cho thấy họ không né tránh, mà tìm cách đi trước. Họ coi AI không phải máy chép lại âm nhạc, mà là một công cụ mới. Việt Nam cũng có thể chọn hướng đi tương tự, chủ động tìm giải pháp thay vì chỉ lo ngại và tìm cách “dẹp loạn” AI.

Dù công nghệ phát triển đến đâu, âm nhạc vẫn bắt đầu từ cảm xúc của con người. AI có thể tạo giai điệu, nhưng chỉ con người mới hiểu thế nào là chạm vào trái tim người nghe.

Do vậy khi âm nhạc cất lên bởi AI vang lên, câu hỏi không phải là AI có thay thế ca sĩ hay nhạc sĩ không? mà là nên là chúng ta muốn âm nhạc Việt đi theo hướng nào trong kỷ nguyên của trí tuệ nhân tạo?

Nếu trả lời được điều đó, chúng ta sẽ không sợ AI. Điều đáng lo ngại không phải là sự xuất hiện của AI, mà là chúng ta phản ứng chậm, để lỡ cơ hội xây dựng khung pháp lý, bảo vệ nghệ sĩ và phát triển âm nhạc Việt trong kỷ nguyên mới.

Hoàng Duy

 

news_is_not_ads=
TIN MỚI