Trình chính sách vượt trội để TPHCM phát huy vai trò đầu tàu kinh tế

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tờ trình Dự thảo - ảnh: QH

Thêm chính sách vượt trội để phát huy vai trò đầu tàu

Tờ trình nêu rõ, sau 2 năm triển khai Nghị quyết số 98, kinh tế Thành phố (trước sắp xếp) từ chỗ suy giảm nghiêm trọng do tác động của đại dịch COVID-19 đã phục hồi nhanh và từng bước phát triển ổn định.

Sau hợp nhất, TPHCM đã mở rộng dư địa phát triển với diện tích trên 6.700km², dân số 13,6 triệu người. Trong đó, lực lượng lao động khoảng 7,281 triệu người, chiếm 14% tổng số lao động toàn quốc.

GRDP ước tính 3,03 triệu tỷ đồng (tương đương 123 tỷ USD), chiếm 23,5% GDP cả nước.

Điều kiện này mở ra cơ hội tái cấu trúc không gian, quy hoạch vùng đô thị tích hợp phát triển theo tư duy “1 trung tâm, 3 vùng, 1 đặc khu”. Từ đó, tối ưu hóa chia sẻ lợi thế so sánh của từng khu vực, hình thành siêu đô thị đa trung tâm...

Đến năm 2030, GRDP bình quân đầu người phấn đấu đạt khoảng 14.000 - 15.000 USD; tổng vốn đầu tư xã hội bình quân 5 năm 35 - 40% GRDP; tỷ trọng kinh tế số chiếm từ 30 - 40% GRDP.

Để hiện thực hóa các mục tiêu trong 5 năm tới, Thành phố dự kiến mỗi năm cần huy động bổ sung thêm từ 8 – 12 tỉ USD. Trong khi đó, nguồn lực ngân sách chỉ đáp ứng được nhu cầu khoảng 30%.

Nhằm bảo đảm vai trò đầu tàu, động lực, dẫn dắt, góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng “2 con số” ngay từ năm 2026, TPHCM cần phải bổ sung các giải pháp mang tính vượt trội, đột phá khác luật vào Nghị quyết 98/2023/QH15.

Điều này nhằm giải quyết ngay các điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực; tập trung vào các dự án chiến lược có quy mô đủ lớn, mang tính đột phá, có sức lan tỏa, đặc biệt là hạ tầng trọng điểm về giao thông, đô thị, hạ tầng du lịch, xử lý môi trường, quản lý nguồn nước, chống biến đổi khí hậu, công nghệ cao, y tế, giáo dục; thành lập khu thương mại tự do.

Đề xuất thành lập Khu thương mại tự do

Toàn cảnh phiên họp Ủy ban thường vụ chiều 24/11 - ảnh: QH

Ngoài việc đấu giá quỹ đất khai thác từ TOD theo Nghị quyết 98, dự thảo bổ sung quy định cho phép sử dụng quỹ đất này để thanh toán cho dự án đường sắt đầu tư theo hình thức BT nhằm tăng tính khả thi, khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư, đẩy nhanh tiến độ đầu tư các dự án đường sắt.

Dự thảo bổ sung quy định cho phép xây dựng kết hợp với xây dựng nhà ở, xây dựng công trình thương mại dịch vụ, công trình sự nghiệp, công trình công cộng tại nhà ga đường sắt, khu tập kết bảo dưỡng, sửa chữa tàu (đề-pô) và vùng phụ cận các nút giao thông dọc tuyến đường Vành đai 3.

“Thành phố được sử dụng khoản thu từ TOD để trực tiếp đầu tư cho dự án đường sắt địa phương và các dự án giao thông thuộc tuyến TOD mà không phải hòa vào ngân sách”, tờ trình dự thảo nêu.

Một nội dung khác là quy định về thu hút nhà đầu tư chiến lược. Dự thảo bổ sung 11 nhóm dự án ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược nhằm mở rộng danh mục các dự án ưu tiên, thu hút nhà đầu tư chiến lược; tập trung vào các dự án đầu tư lớn, mang tính dẫn dắt trong phát triển hạ tầng giao thông, hạ tầng đô thị, hạ tầng du lịch, văn hóa thể thao, y tế chuyên sâu, năng lượng sạch, logistics, bảo vệ môi trường...

Cùng với đó là đơn giản hóa quy trình quy hoạch, trình tự, thủ tục đăng ký và lựa chọn nhà đầu tư chiến lược; sửa đổi điều kiện đối với nhà đầu tư chiến lược; bổ sung ưu đãi đầu tư thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các dự án hạ tầng tại địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn.

Dự thảo cũng quy định việc thành lập Khu thương mại tự do tại TPHCM với khung pháp lý đầy đủ gồm: vị trí, cơ cấu khu chức năng, cơ chế quản lý, thẩm quyền, chính sách đất đai, ưu đãi đầu tư, đơn giản hóa thủ tục hành chính và cơ chế hải quan đặc thù.

“Việc bổ sung này nhằm tạo không gian thể chế đặc thù, vượt trội cho khu thương mại tự do tại Thành phố Hồ Chí Minh tương tự Hải Phòng và Đà Nẵng để thu hút đầu tư chất lượng cao, phát triển dịch vụ hiện đại và thúc đẩy đổi mới sáng tạo”, tờ trình nêu.

Các chính sách cụ thể bao gồm: trao thẩm quyền cho Ủy ban nhân dân TPHCM quyết định thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do. Hội đồng nhân dân Thành phố quy định trình tự, thủ tục thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do.

Ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp TPHCM là cơ quan trực thuộc Ủy ban nhân dân Thành phố, thực hiện các chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước trực tiếp đối với Khu thương mại tự do.

Nhiều chính sách về giao đất, đấu thầu dự án, nhà đầu tư nước ngoài cũng được quy định tại đây. Trong đó đáng lưu ý có chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 20 năm, miễn 4 năm, giảm 50% trong 9 năm; cùng với giảm 50% thuế thu nhập cá nhân trong 10 năm cho chuyên gia, nhà khoa học, người lao động chất lượng cao, là mức ưu đãi vượt trội hơn các khu kinh tế hiện nay.

Minh Quang