Hà Nội và TPHCM cần mô hình tương xứng vị thế trung tâm truyền thông quốc gia

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Hồng Hạnh - Ảnh: QH

Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh (TPHCM): Bổ sung những quy định nguyên tắc về mô hình cơ quan báo chí trong cơ quan báo chí

Về loại hình cơ quan báo chí tại Điều 16, tôi đồng tình với ý kiến của một số đại biểu về việc cần phải bổ sung quy định cơ quan báo và phát thanh, truyền hình thuộc tỉnh ủy, thành ủy có cơ quan báo chí trực thuộc.

Việc bổ sung này còn để thống nhất với quy định của cơ quan báo chí nói chung tại khoản 1 Điều 16 của dự thảo luật.

Liên quan đến giải trình của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL), tại báo cáo 492 về dự kiến kiến nghị cấp có thẩm quyền việc Hà Nội và TPHCM được thành lập cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện.

Nếu theo quan điểm giải trình của cơ quan soạn thảo nêu trên, thì vấn đề đặt ra là, cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện thành lập tại Hà Nội và TPHCM là cơ quan báo chí theo khoản 5 hay khoản 6 điều 16 dự thảo.

Nếu thành lập theo khoản 5 thì không thể hiện đây là cơ quan thuộc tỉnh ủy, thành ủy. Nếu thành lập theo khoản 6 sẽ không phù hợp vì cơ quan báo chí theo khoản 6 hiện nay không có cơ quan báo chí trực thuộc.

Do đó, nếu cơ quan soạn thảo đã có định hướng tiếp thu như đã nêu trên thì cơ quan soạn thảo cần điều chỉnh quy định phù hợp hơn, để khi triển khai Chiến lược phát triển và quản lý hệ thống báo chí, sẽ phù hợp quy định của luật này.

Về cơ chế tổ chức và hoạt động của cơ quan báo và phát thanh, truyền hình thuộc tỉnh ủy, thành ủy, tại phiên thảo luận tổ, có ý kiến đề nghị làm rõ cơ chế tổ chức và hoạt động của cơ quan báo chí này.

Tại báo cáo 492, cơ quan soạn thảo giải trình cơ chế tổ chức và hoạt động của cơ quan báo và phát thanh, truyền hình đã được quy định tại Quy định số 373-QĐ/TW ngày 23/9/2025 của Ban Bí thư quy định chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy cơ quan báo và phát thanh, truyền hình của đảng bộ tỉnh, thành phố.

Tôi đề nghị cần xem xét thêm vì Quy định 373 là đảng văn, cơ quan soạn thảo cần thể chế hóa bằng quy phạm pháp luật thông qua việc quy định ngay trong dự thảo luật này, hoặc có điều khoản giao Chính phủ quy định chi tiết.

Bên cạnh đó, mô hình cơ quan báo chí trong cơ quan báo chí là vấn đề mới, thực tiễn triển khai sẽ phát sinh nhiều vướng mắc liên quan đến cơ chế quản lý, quy trình về chuyên môn, việc xử lý trách nhiệm… Do đó, dự thảo cần bổ sung những quy định nguyên tắc về mô hình cơ quan báo chí trong cơ quan báo chí, trên cơ sở đó, Nghị định sẽ quy định chi tiết.

Đại biểu Phan Thị Thanh Phương (TPHCM): Bổ sung khái niệm cơ chế về “cơ quan báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện cấp địa phương”

Đại biểu Phan Thị Thanh Phương - Ảnh: QH

Những ngày qua, mưa lũ dồn dập tại khu vực Tây Nguyên và miền Trung mở rộng đã để lại nhiều mất mát, đặc biệt tại Đắk Lắk, Gia Lai (nhất là những vùng vốn thuộc dải duyên hải cũ như Phú Yên, Ninh Thuận, Khánh Hòa).

Bên cạnh các cấp chính quyền địa phương, lực lượng công an, quân sự, Mặt trận quốc và các đoàn thể đã tổ chức các hoạt động ứng phó, hỗ trợ, bảo vệ và giúp đỡ người dân, trong những bản tin khẩn thiết liên tiếp truyền đi, chúng ta đều thấy sự xuất hiện rất kịp thời của các cơ quan báo chí lớn của các địa phương.

Phóng viên của các báo này đã có mặt tại “rốn lũ”, những điểm ngập sâu, khu dân cư bị chia cắt nặng nề; vừa đưa tin chân thực, chính xác, vừa trực tiếp chuyển hàng cứu trợ, mang theo nhu yếu phẩm đến với bà con đang oằn mình giữa thiên tai.

Những hình ảnh ấy một lần nữa khẳng định về sứ mệnh không thể thay thế của báo chí, đặc biệt là những tờ báo lớn có uy tín lâu năm tại các trung tâm kinh tế - xã hội như Hà Nội và TPHCM.

Thực tiễn sinh động này đặt ra yêu cầu cấp thiết: Luật Báo chí (sửa đổi) phải tạo hành lang pháp lý đầy đủ để xây dựng các cơ quan báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện ở 2 đô thị lớn nhất cả nước, nhằm đáp ứng yêu cầu mới của công tác thông tin trong thời bình và cả những thời điểm nguy cấp, khó khăn.

Hà Nội và TPHCM không chỉ là trung tâm kinh tế - văn hóa - chính trị lớn mà còn là “trung tâm truyền thông quốc gia”. Chúng ta đang sống trong thời kỳ mà thông tin xuất hiện theo từng giây, sự thật dễ bị lấn át bởi tin giả, tin sai lệch, các nền tảng xuyên biên giới ngày càng tác động mạnh đến nhận thức xã hội.

Trong bối cảnh đó, một cơ quan báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện tại Hà Nội và TPHCM sẽ thực hiện được 2 nhiệm vụ quan trọng.

Thứ nhất, tăng cường năng lực thông tin chính thống, dựa trên công nghệ hiện đại, có bộ phận phân tích, xác thực, phản ứng nhanh trước các luồng thông tin sai lệch.

Thứ hai, đảm nhiệm vai trò điều phối truyền thông lớn, hỗ trợ chính quyền trong các thời điểm khẩn cấp, thiên tai, dịch bệnh, đảm bảo dòng thông tin đến với người dân kịp thời, chính xác.

Trong phiên thảo luận tại tổ, có một số ý kiến đề nghị thành lập cơ quan báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện cấp địa phương tại TPHCM và Hà Nội. Và trong bản tổng hợp dự kiến nội dung tiếp thu, giải trình Bộ VH-TT-DL dự kiến tiếp thu: “Kiến nghị cấp có thẩm quyền tiếp tục triển khai một số quan điểm của quy hoạch, đồng thời bổ sung quan điểm mới, trong đó có nội dung về việc Hà Nội và TPHCM được thành lập cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện”.

Từ những phân tích trên, tôi đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung khái niệm và cơ chế về “cơ quan báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện cấp địa phương” vào Luật Báo chí sửa đổi kỳ này.

Đồng thời có điều khoản mang tính khung để Hà Nội và TPHCM được xây dựng mô hình này. Cụ thể là: các pháp lý cho mô hình báo chí - truyền thông chủ lực đa phương tiện, để các địa phương đủ điều kiện có thể triển khai, tránh tình trạng mạnh ai nấy làm hoặc không có cơ quan đủ tầm dẫn dắt.

Trao cơ chế hoạt động linh hoạt, phù hợp mô hình tòa soạn hội tụ, cho phép ứng dụng công nghệ, hợp tác sản xuất nội dung và thực hiện nhiệm vụ đặc thù trong các tình huống khẩn cấp.

Bảo đảm nguồn lực, nhất là trong chuyển đổi số, thiết bị, dữ liệu và đào tạo nhân lực chất lượng cao.

Xác định rõ vai trò điều phối thông tin giữa các cơ quan báo chí địa phương, trung ương và chính quyền trong các sự kiện lớn, thiên tai, khủng hoảng thông tin.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng: Sớm tổng kết quy hoạch báo chí và đưa vào Nghị định của Chính phủ

Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Nguyễn Văn Hùng - Ảnh: QH

Vấn đề được đại biểu quan tâm nhiều nhất đó là cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện. Theo quy định tại Quyết định 362, Việt Nam chúng ta có 6 cơ quan báo chí chủ lực. Các đại biểu đưa vấn đề làm sao các cơ quan báo chí ở địa phương tiếp tục được phát triển.

Mặc dù đã có Quy định 372 của Ban Bí thư nhưng làm thế nào để tất cả có điều kiện phát triển cao hơn, không đẻ ra “cơ chế xin để thành lập”. Cơ quan soạn thảo sẽ bàn thêm với cơ quan hữu quan sớm tổng kết quy hoạch báo chí và xây dựng chiến lược về phát triển báo chí, sau đó báo cáo cấp thẩm quyền và đưa vào trong Nghị định của Chính phủ.

Điều này sẽ giải quyết được bài toán có tính chất căn cơ.

Như Diệp